His Dark Materials S02E01-05: verder op de goede weg

Foto credits: HBO

De makers van The Golden Compass hadden zulke grootste plannen. Deze weelderige fantasyfilm, naar het gelijknamige boek van Philip Pullman (de eerste uit een oorspronkelijk driedelige serie), had het eerste deel in een trilogie moeten worden. Maar een matige receptie zorgde dat het bij die ene film bleef. Helemaal terecht was dit, naar mijn mening, niet. De film beschikte over een formidabele cast (met onder anderen Nicole Kidman, Daniel Craig en Eva Green en stemmen van Ian McKellen, Kristin Scott Thomas en Kathy Bates) en was een sterk debuut voor Dakota Blue Richards als de even koppige als bevlogen jonge hoofdrolspeelster Lyra.

De film was ook nog eens wonderschoon. Regisseur Chris Weitz (About a Boy, Twilight Saga: New Moon) schotelde ons een wonderlijke wereld voor die geografisch erg lijkt op de onze maar op bepaalde vlakken wel erg anders is. Zo bestaan er heksen en pratende en gepantserde ijsberen en heeft ieder mens een dæmon, een deel van hun menselijke ziel gegoten in de vorm van een dier. Tegelijkertijd voelde Lyra’s wereld ook erg ouderwets, zeker wat opvattingen betreft. Vrouwen zijn er automatisch ondergeschikt aan de man, en wee diegene die de wijsheid van de almachtige Autoriteit in twijfel durft te trekken!

Toegegeven, soms ging de film wel erg kort door de bocht, zeker wat betreft de abrupte afloop, die stopte voor het daadwerkelijke einde van het eerste boek, waarin Lyra’s vader (Heer Asriel) haar beste vriend Roger offert in naam der wetenschap. Ondanks alle pracht en praal was 113 minuten toch echt te kort om de nuances uit het boek recht te doen.

Tijd had de tv-serie His Dark Materials het eerste seizoen in ieder geval genoeg. Zo doken we meer in het leven van de Gyptians, zoals Farder Coram (James Cosmo) en Ma Costa (Anne-Marie Duff), die samen met Lyra (Dafne Keen, Logan) richting de Noordpool trokken op zoek naar hun geroofde kinderen die door Mevrouw Coulter (Ruth Wilson, The Affair , Luther ) aan gruwelijke experimenten werden blootgesteld. Ook bleek het een slimme zet om twee personages, Will Parry (Amir Wilson, Tiuri in De Brief voor de Koning ) en Heer Boreal (Ariyon Bakare, Carnival Row , Good Omens ), die eigenlijk pas vanaf het tweede boek op de voorgrond treden, al in het eerste seizoen te introduceren.

Er waren ook teleurstellingen. De tv-serie heeft duidelijk niet dezelfde dikke portemonnee als die van de film. Iets dat vooral pijnlijk duidelijk werd bij het groepsgevecht aan het einde van het seizoen waarin een groep heksen, geleid door Serafina Pekkala (Ruta Gedmintas, The Strain), samen met de Gyptians en Texaanse vliegenier Lee Scoresby (Lin-Manuel Miranda, Hamilton ) ten strijde trekt tegen de Tartaren. In de film was het een groots spektakel, in de serie mag je blij zijn als je meer dan twee heksen tegelijkertijd door het beeld ziet vliegen. Het gebrek aan dæmonen is in bepaalde scènes nog schrijnender. Dæmonen vormen een belangrijk, zo niet het belangrijkste, onderdeel van Lyra’s wereld. Dat juist daarop het meest werd bezuinigd was eigenlijk een doodzonde.

In het tweede seizoen is dit gelukkig een minder groot probleem. In de eerste aflevering betreedt Lyra namelijk samen met haar dæmon Pantalaimon (stem van Kit Connor, Little Joe, Rocketman) een parallelle wereld waar, net als in onze eigen wereld, mensen geen zichtbare dæmonen hebben. Toch is er iets niet helemaal pluis in het pittoreske dorpje Cittàgazze. Er is geen volwassene te bekennen, alleen een enkel kind, zoals de argwanende Angelica (Bella Ramsey, Lyanna Mormont in Game of Thrones). Daar ontmoet Lyra ook voor het eerst Will Parry. Hij is op zoek naar zijn vader John (Andrew Scott, Hot Priest in Fleabag ) die jaren eerder tijdens een Noordpoolexpeditie spoorloos verdween.

Zowel de film als het eerste tv-seizoen kwamen beide niet verder dan het eerste boek uit de trilogie. Met het tweede seizoen betreedt His Dark Materials dan ook visueel onontgonnen terrein. Zo maken we voor het eerst kennis met de onheilspellende ‘specters’, hier een zwarte nevel die kinderen met rust laat, maar (jong)volwassenen in catatonische zombies verandert. En met het ‘subtiele mes’, waarmee de uitverkoren drager openingen kan maken die leiden van de ene naar de andere wereld. Voor een eerste blik op de Mulefa – olifantachtige wezens die rondrollen op grote zaadpeulen – en de engelen Balthamos en Baruch moeten we nog even geduld hebben.

Vooral in de scènes zonder al teveel tierelantijnen weet de serie veel te doen met weinig, zeker op het moment dat Mevrouw Coulter, op zoek naar Lyra, voor het eerst onze eigen wereld betreedt. Met overduidelijke aversie slaat ze daar de mensen gade, met de ogen continu gericht op hun oplichtende schermen. Hier overheerst een cultuur van consumeren, zo legt Heer Boreal haar uit. ‘Er zijn twee keer zoveel winkels dan bij ons, en maar de helft aan kerkgebouwen.’ Toch heeft ook Boreal zich over de jaren laten verleiden door materiële genoegens als Spotify en een Sonos-systeem. Tegelijkertijd is Coulter ook jaloers, bijvoorbeeld op een vrouw zoals Mary Malone (Simone Kirby), die niet alleen een professor is, maar ook nog eens binnen de universiteit haar eigen afdeling over Donkere Materie aanstuurt. En laat die substantie nu opvallende overeenkomsten vertonen met Stof, iets waar de religieuze autoriteiten in Lyra’s wereld doodsbenauwd voor zijn.

Het tweede deel in een trilogie is altijd lastig, denk ook aan The Two Towers in The Lord of the Rings, maar His Dark Materials houdt het allemaal redelijk overzichtelijk, met korte queesten waarvan de meeste binnen één seizoen wel moeten zijn afgerond. Tot nu toe maakt het tweede seizoen van His Dark Materials zeker nieuwsgierig naar meer.