Column: Ivo en de borsten van een 17-jarige

Foto credit: New York Times / FX Networks

‘Over één onderwerp hebben we het nog niet gehad. Wat was het ook alweer? Iedereen heeft het erover: je borsten. Je wordt elke keer kwaad wanneer een talkshowhost erover begint.’

Sommige columns schrijven zich bijna als vanzelf. Toen ik begin vorige week besloot mijn tweewekelijkse column aan de documentaire Framing Britney Spears te wijden had de ophef in Nederland nog niet eens zijn hoogtepunt bereikt. De film was pas net uit in Amerika, en hier nog niet te zien (afgelopen maandag was de documentaire te zien op Net5, en hij is nu nog terug te kijken via KIJK, of via je tv-aanbieder).

Toegegeven, een van de redenen dat ik erover wilde schrijven was de Nederlandse toets: het inmiddels wereldberuchte fragment uit een tv-interview van Ivo Niehe, waarin Niehe, toen begin vijftig, de 17-jarige Britney Spears vroeg naar haar borsten.

Niehe zelf had op dat moment nog niet gereageerd. Maar dat was, gezien de commotie, slechts een kwestie van tijd. Maar wie dacht dat Niehe de hand in eigen boezem zou steken en zou toegeven dat, inderdaad, terugkijkend met de kennis en de realiteit van nu, je zo’n vraag eigenlijk niet kan stellen, kwam bedrogen uit.

In een artikel in het AD en een interview in de Volkskrant zette Niehe de hakken in het zand. Het fragment zou uit zijn verband zijn gerukt, de vraag was ironisch bedoeld, het management was vooraf akkoord gegaan met deze vraag en ze hadden het eruit mogen halen als ze dat echt hadden gewild (de laatste twee beweringen worden inmiddels door andere betrokkenen betwist).

Zijn volgende antwoord uit het Volkskrant-interview vat de tendens misschien nog wel het beste samen: ‘Ik heb de 17-jarige geen enkele vraag gesteld over haar borsten. Ik vroeg haar naar haar mening over borstimplantaten: die vraag lag voor de hand. Nadien was er geen enkele commotie. Ik ken mezelf inmiddels goed; als ik een blunder bega, ben ik de eerste om dat toe te geven.’

Bovenstaande quote bevat zowel een perfect voorbeeld van een drogreden (als ik een blunder bega, ben ik de eerste om dat toe te geven. Ik geef niets toe, ergo: er was geen blunder) als een prachtig semantisch excuus (ik vroeg haar niet naar haar borsten specifiek, maar naar plastische chirurgie in het algemeen).

Ongeacht of het management akkoord was en Spears blij was dat ze eindelijk van een vijftigjarige man de kans kreeg voor eens en altijd het gerucht dat ze plastic borsten had de wereld uit te helpen, dat betekent niet dat het dan ook oké is om een jonge vrouw, of überhaupt een vrouw, hiernaar te vragen. Je bent een professionele interviewer, niet die onsmakelijke oom die bovenmatig geïnteresseerd is in de lichamelijke ontwikkeling van zijn jonge nicht. (Maar het is oké, want je knipoogde erbij.)

Ivo, troost je met deze gedachte: je had ook, zoals de bijna 70-jarige Ed McMahon dat in een ander fragment deed, een 10-jarige Britney tijdens een talentenjacht kunnen complimenteren op haar mooie ogen en kunnen vragen of je haar vriendje mocht zijn.

Want als Framing Britney Spears één ding duidelijk maakt, is het dit: interviews zoals die met Ivo Niehe vormden niet de uitzondering, maar de regel. Waar het jonge vrouwen, en zeker Britney Spears, in de media aanging, leken alle vragen geoorloofd te zijn. Zo wordt Spears later in de documentaire gevraagd of ze nog maagd is, en moet ze zich, ook tegen vrouwelijke presentatoren, continu verdedigen: waarom ze juist geen slechte moeder zou zijn, of geen slecht voorbeeld voor kinderen (na haar in de roddelpers breed uitgemeten break-up met Justin Timberlake). Als terzijde: Justin Timberlake heeft afgelopen week zijn excuses aangeboden voor hoe hij haar destijds behandelde. Wel bijna twintig jaar na dato, maar het kan dus wel! Ook de paparazzi krijgen er ongenadig van langs, zoals ze als Australische bosvliegen boven op haar lip zitten, wachtend op haar volgende wanhoopsdaad. Zij zouden er op hun beurt niet zijn geweest als er geen publiek voor was, wiens onverzadigbare schadenfreude ervoor zorgt dat foto’s van Spears voor honderdduizenden dollars over de toonbank gingen.

Michael Moore weet het in een ander fragment mooi te verwoorden, wanneer een verslaggever meewarig het hoofd schudt en praat over het zoveelste treurige verhaal over Britney Spears. ‘Het zou een stuk minder treurig zijn als we haar gewoon met rust lieten.’

We hebben allemaal gefaald. Maar we kunnen ervan leren. Een beetje zelfreflectie is daarbij wel cruciaal.