Unbreakable Kimmy Schmidt S04E01-06: zwanenzang voelt plichtmatig

Kimmy Schmidt (Ellie Kemper) is nog net zo achteloos en onbevangen als in de eerdere seizoenen. Haar kortstondige verblijf op Colombia University, verbeeld in het derde seizoen, heeft geen invloed gehad op haar diepgewortelde naïviteit, zo blijkt wanneer ze wordt aangenomen bij een techbedrijf. Bij het zogenoemde Giztoob fungeert ze als de spreekbuis van haar bazige baas – een voormalig studiegenoot - die zelf maar moeilijk kan communiceren. Schmidt ontpopt zich met haar onversneden euforie als een plaaggeest voor de andere nerds binnen het bedrijf: ze geeft ongevraagd massages en suggereert onbetamelijke handelingen. Uit deze treffende verwijzing naar (een soort omgekeerde variant van) #MeToo kan je concluderen dat de makers de actualiteiten op de hielen zitten.

Dat eigentijdse aspect – dat Kimmy in het hier en nu acteert – is zeer belangrijk voor de serie en uit zich net als voorheen in de messcherpe dialogen waarin verwijzingen naar het alledaagse (witte privileges en bingewatchen) niet kunnen ontbreken. Die drang om hip en modern te zijn heeft evenwel tot gevolg dat Unbreakable Kimmy Schmidt is verworden tot een komedie voor fijnproevers die telkens dezelfde ervaring willen ondergaan. Neem bijvoorbeeld Lillian (Carol Kane): haar geliefde Artie is overleden, en zij struint rond met zijn urn. Nu kan ze – als vrijgezel – weer naar hartelust zeuren over de geijkte zaken: de gentrificatie in New York; de straten die niet te netjes moeten worden.

De wereld draait door, maar de personages in Kimmy’s wereld – inclusief haarzelf – zijn stil blijven staan. Titus (Tituss Burgess) heeft nog steeds een oogje op Mikey; Jacqueline (Jane Krakowski) is zelfzuchtiger dan ooit. De ooit frisse, fijne sitcom is in retrospect al sinds het tweede seizoen onderhevig aan corrosie. De rol van Jon Hamm als sekteleider en dominee Richard Wayne Gary Wayne spreekt boekdelen: het personage is flauw. In de derde aflevering staat de zoektocht van een sullige DJ genaamd Fingerblast (Engels voor vingeren) naar zijn idool DJ Slizzard (Wayne’s alter ego) centraal. De kijker krijgt een mockumentary opgediend, waarin blijkt dat de showrunners (Tina Fey en Robert Carlock) naarstig tot de kern willen komen.

Dit vierde seizoen is Kimmy’s zwanenzang ( de tweede helft verschijnt in januari ) en dat voel je in vrijwel elk shot. De voltooiing van het verhaal gaat gepaard met een vermoeiende reeks plichtmatigheden: alle vragen moeten beantwoord worden. De terugkeer naar de escapades in de bunker wordt gepresenteerd als een onoverkomelijke handeling. De keuze om het oorsprongsverhaal nu nog eens te gaan voorzien van extra context is echter twijfelachtig: terwijl Kimmy juist - en de schijn bedriegt – vooruit leek te gaan, wordt hier zonder twijfel gekozen voor een stap achteruit. De goedlachse deerne verdient een beter afscheid.