The New Pope: goddelijke imperfectie

Foto credits: HBO

Radio 103 besluit het over een andere boeg te gooien. In plaats van muziek en entertainment wordt voortaan nog maar een ding uitgezonden: de ademhaling van paus Pius XIII, live uit het ziekenhuis van Venetië, waar hij in een coma ligt. Zachtjes gaat de borstkas op en neer van de Amerikaanse paus, gespeeld door Jude Law, die aan het einde van het eerste seizoen (The Young Pope) een hartaanval kreeg tijdens een speech voor een afgeladen San Marcoplein. Sindsdien bidden zijn volgelingen elke dag voor zijn wederopstanding.

Ook Voiello, staatsecretaris van het Vaticaan en fervent supporter van FC Napoli, luistert dagelijks gespannen naar de radio. Hij is nog steeds de grote politieke poppenspeler. Behalve dat hij bruikbare informatie verzamelt over momenten van menselijke zwakte, heeft hij onlangs een nieuwe paus geïnstalleerd: John Paul III, een voormalige Londense aristocraat, die oogschaduw draagt (John Malkovich). Deze nieuwe paus heeft gemengde gevoelens over het geluid op de radio, want daardoor staan er technisch gezien twee pausen aan het hoofd van Gods koninkrijk op aarde.

John Malkovich is de grootste aanwinst voor de serie. Zijn personage wisselt grote eloquentie en wijsheid af met diepe onzekerheid en zelfverachting, die voortkomen uit een jeugdtrauma. John Paul III is van porselein, fascineert door zijn breekbaarheid. Hij is ook komisch, bijvoorbeeld als hij in het Vaticaan zijn helden ontvangt, Sharon Stone en Marilyn Manson (die beiden zichzelf spelen), gaat gedeprimeerd skiën met de charmante persvoorlichtster, en bekent in zijn jeugd een punker te zijn geweest.

Menselijke imperfectie is een centraal thema in The New Pope. Kardinalen worstelen met alcoholisme, jaloezie en erotische verlangens die niet stroken met de Roomse richtlijnen. Altijd gaat de serie over het gevecht met jezelf, over worstelingen met het verleden en beproevingen in de liefde. De boodschap is duidelijk: een scherp bewustzijn van je eigen ijdel- en oneffenheden is noodzakelijk. Juist door je zwaktes te omarmen, kun je ermee in het reine komen. Het is verfrissend dat de paus je niet als een docent op dit inzicht wijst, maar het belijdt.

The New Pope kijken is een dubbele ervaring. Uitkijkend over Rome zegt John Paul III: ‘Goedgekozen vorm, gepolijst tot perfectie, wordt mystiek.’ Dit aforisme over kunst kan ook op deze serie (en het gehele oeuvre van Sorrentino) worden toegepast. Net als in het eerste seizoen zijn de beelden tot perfectie gepolijst. Tegelijkertijd vertoont de verhaalvorm mankementen. In The New Pope hangt de vertelling iets te losjes om meerdere personages heen en er zijn overbodige verhaallijnen. Wat getoond wordt in negen afleveringen, had ook in zes delen gepast. Als namelijk elke trailer en marketinguiting John Malkovich aankondigt als nieuwe paus, is het voor geen mens spannend als de eerste twee afleveringen draaien om de vraag wie o wie toch met de scepter zal gaan zwaaien in Vaticaanstad.

Toch zullen de meesten Sorrentino deze bezwaren niet aanrekenen. Bij deze cinematografische meester zak je onderuit omdat nonnen onder neonverlichte kruizen dansen op technomuziek, pausen in witte speedo’s over het strand lopen, en omdat je kan voelen hoe het moet zijn om een speech te geven voor het Sint-Pietersplein. Geen andere regisseur is in staat om je zo te overvallen met immense schoonheid.

‘Hij zuchtte’, zegt een opgewonden luisteraar plotseling. Daarna klinkt op de radio weer precies dezelfde ademhaling.