The Many Saints of Newark: Sopranos Greatest Hits

Foto credits: Warner Brothers Pictures

De prequel van The Sopranos begint bij het einde van de saga, bij het graf van Christopher Moltisanti. Acteur Michael Imperioli, die gedurende zes seizoenen gestalte gaf aan de rechterhand van Tony Soprano, maakt in The Many Saints of Newark zijn rentree als voice-over: Moltisanti gidst de kijker door de geschiedenis van zijn vader Dickie (Alessandro Nivola), door wiens ogen we de opkomst zien van zijn neefje Tony (eerst gespeeld door William Ludwig, op oudere leeftijd door Michael Gandolfini – de zoon van James). Het verhaal begint in 1967, tijdens de ‘Summer of Love’ die in New Jersey vrijwel non-existent is door grote rellen.

New Jersey verandert juist voor korte tijd in een vuurzee: een mooi excuus voor Dickie om zijn onuitstaanbare vader, maffioso ‘Hollwyood Dickie’ (gespeeld door Ray Liotta), om het leven te brengen – Dickie heeft een oogje op de Italiaanse schone (Michela De Rossi) die zijn pa na een reis naar het moederland mee heeft genomen naar het beloofde land. Maar dan keert Ray Liotta ineens weer terug in de film, als Hollywood Dickie’s tweelingbroer Sal, die vastzit voor moord: hij wordt de raadgever van zijn neef: in ruil voor goede jazzplaten wil hij Dickie adviseren over zijn louche zaken, én over zijn privéleven.

Maar waar is het accent van Liotta gebleven? Het ontbreekt bij Liotta aan de speelsheid die hij dertig jaar geleden wel etaleerde in Goodfellas (1990): de kraamkamer van The Sopranos qua cast. Bovenal maken scenaristen David Chase (de man achter The Sopranos) en Lawrence Konner een flagrante fout door deze dubbelrol te introduceren: zie ook het manco van twee James Franco’s in David Simons The Deuce : een Franco of Liotta is plenty, zou je kunnen stellen. Het oogt simpelweg gekunsteld. Maar om eerlijk te zijn: de jaren zestig en zeventig, althans de wijze waarop Chase en zijn collega deze voorstellen, ogen überhaupt gekunsteld.

Generieke beelden worden gelardeerd met bekende soulhits en hits van The Rolling Stones; nummers die voor een instant-melancholie injectie moeten zorgen. En ook veel personages van weleer – Sil, Paulie, Junior, Livia, Janice en noem maar op – keren terug. Het staat buiten kijf dat het vertolken van een personage als Livia een beproeving is: Vera Farmiga doet het knap, maar probeert teveel op Nancy Marchand te lijken, qua manier van spreken en qua mimiek. Dat geldt eigenlijk voor een groot deel van de bijrollen: de film oogt soms als een vluchtige greatest hits van The Sopranos.

Is dat kwalijk? Niet per se. The Many Saints of Newark is gemaakt voor de fans. En is ook geen speelfilm te noemen. In zekere zin is het zelfs het tegenovergestelde van waar The Sopranos voor stond. De televisiereeks was eigenlijk een existentieel familiedrama en The Many Saints of Newark is een aaneenschakeling van bloedoffers, totdat het erop begint te lijken dat Tony voet aan de grond krijgt. En het waren precies die bloedoffers – of althans, de roep erom – die Chase destijds zo verafschuwde. Dat kijkers, die dachten dat ze naar een maffiareeks keken, ineens werden getrakteerd op een diepzinnige therapiesessie met een psychiater.

Niettemin tilt Michael Gandolfini de tweede helft van de film naar een hoger niveau, misschien wel omdat hij zo op zijn vader lijkt. En soms lijkt het eenvoudig om je vader te spelen, maar Tony Soprano was, logischerwijs, niet Michaels vader – en James was in het echte leven verre van een sociopaat. Bovendien compenseert Michael Gandolfini wat Alessandro Nivola (een lichtgewicht) laat liggen. Wél intrigerend is het einde van de film, waarin een nieuw licht wordt geworpen op een van de kernpersonages uit The Sopranos. Maar The Many Saints of Newark is evenwel geen verplichte kost voor Sopranosfans.