Kijktip: Tegenlicht (NPO)

Ze besluiten om niet meer simpelweg de informatie uit officiële bronnen te accepteren, maar gaan zelf op onderzoek uit. Via apps en tools kunnen deze digitale burgerdetectives – vanaf hun computers of smartphones – wereldwijde schendingen van mensenrechten volgen en aan de kaak stellen. Op deze manier verkrijgen ze, bijvoorbeeld via satellietbeelden, gegevens over het aantal slachtoffers bij luchtaanvallen in Syrië of het martelen van burgers in dictaturen. Een voorbeeld van de burgerjournalistiek is het netwerk Bellingcat, opgezet door de Britse blogger Eliot Higgins. Het wereldwijde collectief publiceerde een uitgebreid rapport over de MH17-ramp. De groep civiele journalisten kwam er bijvoorbeeld achter wanneer de raket die het vliegtuig neerhaalde naar de Oekraïense grens is vervoerd en waar hij precies vandaan kwam. Ook kwamen ze erachter dat het Russische Ministerie van Defensie loog over de vliegroute van MH17. Allemaal feiten die niet via de reguliere onderzoeken naar buiten zijn gebracht. Op deze manier kwam Bellingcat meer over de ramp te weten dan de nationale onderzoekscommissie. Een ander voorbeeld is de groep specialisten die een JSF-dossier bijhield en beter geïnformeerd was dan de Kamerleden die over het onderwerp discussieerden. De burgerdetectives weten met hun digitale technieken zo veel informatie bij elkaar te sprokkelen, dat ze ‘de nieuwe ogen van de democratie’ genoemd worden.

Tegenlicht, zondag, NPO 2, 21:05 uur