Sihame S01: in gesprek met de makers

Foto credit: Mark de Blok

‘Ik zweer je, je kunt het beste krikken achterin. Die camera kan dan extra goed haar billen zien’, zegt een van de jongens van het clubje. Hij hangt een camera op in de auto, met night vision. Om het meisje waar een van hen seks mee gaat hebben stiekem te filmen, om haar daarna nog scherper online te kunnen exposen.

Online exposing en shaming is het actuele thema van de nieuwe dramaserie Sihame (lees ook onze recensie ), naar een idee van Achmed Akkabi van Mocro Maffia, en (o.a.) geschreven door Leila Sahir. De serie is een samenwerking van productiehuis Fiction Valley en KRO-NCRV en heeft twee regisseurs: Shamira Raphaëla en Lisette Donkersloot.

Documentaireregisseur Shamira Raphaëla, van De waarheid over mijn vader, over de Liberiaanse vader van Clarice Gargard, en Ons moederland , over neo-nazi Constant Kusters, regisseerde de eerste vier afleveringen van Sihame. De laatste vier werden geregisseerd door Lisette Donkersloot. Zij maakte als clip- en commercialregisseur clips met Nao, Yellow Claw, Yade Lauren en Mr Probz. Voor beiden was het hun dramadebuut. ‘Heel leerzaam’, naar eigen zeggen.

Sihame, een rol van Ahlaam Teghadouini, is een 18-jarig meisje. Ze maakt huiswerk op haar kamertje en rookt stiekem op het balkon met haar beste vriendin. En dan gebeurt er iets levensveranderends. Ze is het slachtoffer van exposing. Een seksvideo van haar en haar ex-vriend is online geplaatst en eindeloos doorgestuurd. Sihame wordt sindsdien online en offline uitgelachen, bedreigd, getreiterd en eindeloos geslutshamed. De vernedering is nauwelijks te verdragen. Sihame ziet nog maar één uitweg: wraak nemen op de jongens die verantwoordelijk zijn voor het exposen. Met grof geweld. Als een ware wraakengel gaat ze op pad. Sihame is een vurige, verontrustende serie geworden, met snelheid, dynamiek en sfeer, en veel bloed ook. Regisseurs Shamira Raphaëla en Lisette Donkersloot vertellen erover. Shamira: ‘We zijn vooraf bij elkaar gaan zitten om te kijken in welke stijl en sfeer we samen dit verhaal wilden vertellen. In een contrastrijke stijl, spelend met licht en donker en uitgesproken kleuren.’ Lisette: ‘Rauw, maar niet grijs en grimmig.’

‘We zijn er speciaal bij gevraagd als vrouwelijke regisseurs, vervolgt Shamira Raphaëla, ‘voor een female driven -serie, maar we hadden direct zoiets van: oké, maar dat betekent niet dat we met my little ponies en eenhoorns om de hoek komen.’ Lisette Donkersloot: ‘We wilden geen archetypische vrouwelijkheid, maar we wilden juist de randen opzoeken van vrouwelijkheid en uitgesproken bold zijn.’ Shamira: ‘Net zoals hoofdpersoon Sihame buiten haar stereotype hokje als vrouw stapt door gewelddadig wraak te nemen. Erg vrouwoneigen. Ons wordt nog altijd geleerd om de lieve vrede te bewaren…’ Lisette: ‘…en verstandig te zijn.’ Shamira: ‘Die rolpatronen wilden we een beetje doorbreken.’ Lisette: ‘Ik had niet echt een filmheldin voor ogen, Sihame is niet de Hollandse Lisbeth Salander. We voelden alle twee goed aan wie ze wel moest zijn. Ze is gelaagd, heel lief, maar ook heel stoer, heeft absoluut ballen. Maar het belangrijkste is dat ze voor zichzelf opkomt en vuur met vuur bestrijdt. Ik hoop dat je als meisje kijkt en denkt, yes, je mag voor jezelf opkomen als je onrecht is aangedaan.’

Shamira: ‘Natuurlijk wil je niet dat meisjes daadwerkelijk naar een mes grijpen, maar we wilden wel het gevoel uitdragen van: wacht eens even, ik laat me niet zomaar shamen.’ Lisette: ‘En, ik mag woedend zijn. Die emoties, pijn, verdriet, woede en haat, mogen allemaal bestaan. Nu overheerst schaamte meestal.’ Shamira: ‘Ja, het gaat zeker ver wat Sihame doet.’ Lisette: ‘We willen echt niet zeggen dat het goed is wat ze doet en ook niet dat haar problemen daarmee zijn opgelost, integendeel.’ Shamira: ‘Maar online shaming gaat ook heel ver. De impact is zo heftig. Meisjes hebben zelfmoord gepleegd nadat hen dit was overkomen. Wat moet je dan? Ik vind: laat mensen er maar discussies over hebben en zeggen, dit kan niet, deze serie is té gewelddadig.’ Lisette: ‘En nog even iets rechtzetten. Sihame speelt niet af in één bepaalde cultuur of bepaalde klasse. Dit zul je verderop in de serie zien.’

Shamira Raphaëla en Lisette Donkersloot zijn zelf alsnog erg geschrokken, toen ze zich als voorbereiding gingen verdiepen in online exposing. Shamira: ‘Het is natuurlijk een superactueel thema. Sihame is entertainment, maar de serie gaat over een wezenlijk probleem. En ik ben me helemaal kapot geschrokken van hoe groot dat probleem is. De Telegramapps waar die jongens in zitten die foto’s en filmpjes van meiden delen, je wordt er echt kots- en kotsmisselijk van.’ Lisette: ‘Er zitten zomaar 70.000 leden in één zo’n groep. Ik wist dat exposing bestond, maar op deze schaal, ik vond het moeilijk te bevatten. En dat die jongens echt doelbewust meisjes kapot willen maken. Ze zeggen dingen als, wie kent puntjepuntje uit Delft, of, wie heeft nog beelden van dit meisje, en zijn moedwillig bezig materiaal te verzamelen om meisjes – en soms ook jongens – mee te shamen. Daar krijgen ze blijkbaar een kick van. Maar dat maakt het alleen maar nog noodzakelijker om erover te vertellen.’

Shamira: ‘Het is belangrijk om exposing uit de taboesfeer te halen, want er hangt nog zo’n sfeer van schaamte omheen. Ik vind het zo jammer, dat meiden nog steeds leren om schaamte te voelen. Het is je eigen schuld dat je exposed bent, had jij maar geen sexy filmpje moeten maken. In Sihame zie je hoe zoiets gaat. Je ziet, in een van de mooiste scènes, hoe verliefd Sihame eerst is en hoe onschuldig. Ze zoenen, ze voelt zich vertrouwd en veilig. Juist haar vertrouwen gebruikt hij om het filmpje dat ze samen hebben gemaakt te lekken.’ Lisette: ‘Het beschadigt haar tot op het bot, het verhardt haar karakter. Interessant voor een regisseur, maar wat erg toch, dat je als meisje altijd moet denken, pas op, wees voorzichtig, in plaats van te kunnen genieten van liefde en seks.En slechte intenties lijken steeds normaler te worden.’

Shamira: ‘We moeten denk ik toch beginnen bij die intenties, dus bij de jongens die zo met aan hen toevertrouwd vertrouwen omgaan. Misschien ligt de oplossing meer in de her-educatie van jongens, dan in de empowerment van meisjes; jongens leren wat de impact van hun daden is en hoe ze op een andere manier om kunnen gaan met liefde en lust. Ergens heb ik zelfs medelijden met hen. Voor hen is het tenslotte ook een verarming, dat je seksuele ontwikkeling op deze manier begint.’