Memories of a Murderer: The Nilsen Tapes: ijzige bespiegelingen

In Memories of a Murderer: The Nilsen Tapes (niet te verwarren met het Zuid-Koreaanse meesterwerk Memories of Murder uit 2003) blikt documentairemaker Michael Harte (onder meer bekend van zijn montagewerk voor Don’t F**k With Cats   uit 2019) terug op de naar verluidt 15 moorden die de Britse seriemoordenaar Dennis Nilsen (in de tv-serie Des gespeeld door David Tennant) pleegde tussen 1978 en 1983 in Londen. Centraal in de film staan de cassettetapes die Nilsen door de jaren heen opnam, met daarop zijn bespiegelingen. Met zijn ijzige stem en berekende zinnen zet hij uiteen dat de media van hem een monster hebben gemaakt – maar Nilsen was dat evenwel allang voordat hij werd ontmaskerd, blijkt al snel.

Zijn slachtoffers waren jonge homoseksuelen en daklozen; mensen die snel ‘vergeten’ zouden worden. Destijds waren er een paar jonge mannen die uit de kluwen van Nilsen wisten te ontvluchten en uiteindelijk tegen hem getuigden. Dit zijn de helden uit de film: Harte schetst hoe homofoob de Britse maatschappij toen was en hoeveel moed je moest opbrengen om ten overstaan van een volle rechtszaal te bekennen dat je op mannen viel. Ook het verhaal van een ex-vriendin van een van de slachtoffers baart opzien: ze dacht dat haar vriend was overleden aan een drugsoverdosis, en wist niets van zijn geaardheid.

Het meest markante aan de zaak is misschien wel dat Nilsen werd gearresteerd nadat men in de riolering van zijn woning vlees- en botresten had aangetroffen. In zijn vorige woning kon hij zijn slachtoffers nog onder de vloer verbergen, maar in zijn nieuwe huis moest hij andere strategieën bedenken. Dat hij ooit politieagent was, bleek in zijn voordeel. Hoewel een loodgieter hem uiteindelijk de das omdoet – die kan duidelijk zien dat de resten die hij in een put aantreft menselijk zijn. Het is een buitengewoon grotesk verhaal dat doet denken aan andere seriemoordenaars als de uit Hamburg afkomstige Fritz Honka en de Amerikaan John Wayne Gacy.

Maar Harte zorgt er ook voor dat Memories of a Murderer nadrukkelijk gaat over de erfenis van Nilsen, door nabestaanden en slachtoffers die het hebben overleefd aan het woord te laten. Erg verheffend wordt het allemaal niet, maar het is een goede zaak dat de documentaire niet al te sensationeel van karakter is.