Katrina Babies: overdonderende documentaire over natuurramp

Foto credits: HBO

Documentairemaker Edward Buckles Jr. gebruikt in zijn debuut een tragische periode uit zijn eigen leven als uitgangspunt: orkaan Katrina. Toen New Orleans in 2005 werd getroffen door een natuurramp van epische proporties was Buckles Jr. nog maar een kind. En zwart kind, welteverstaan, en, zoals hij zo pijnlijk verwoordt: ‘Zwarte kinderen waren slechts een bijzaak.’ Buckles Jr. heeft gelijk: destijds was er weinig aandacht voor het lot van hen – dat is een onderwerp waar filmmaker Spike Lee zich in zijn belangwekkende When the Levees Broke (2006) al over boog. Maar Buckles Jr. gaat dieper.

Hoe ervoeren ze orkaan Katrina? Hoe vergaat het ze sindsdien? De antwoorden op deze vragen zijn pijnlijk, maar ook toonbeelden van menselijke veerkracht. De meest onroerende scène uit  Katrina Babies doet zich voor wanneer een jonge vrouw vertelt dat ze nog nooit over deze episode uit haar leven heeft gesproken, omdat niemand haar ernaar vroeg. Ondertussen toont Buckles Jr. hoe gezinnen in de nasleep van de ramp uit elkaar werden gerukt, en hoe inwoners van New Orleans ineens in vluchtelingenkampen terechtkwamen. De zwarte ‘babies’, waar de titel aan refereert, konden vaak rekenen op een tamelijk onmenselijke behandeling.

En nadat de stad weer opengaat, neemt de gentrificatie pijlsnel toe en worden wijken die traditiegetrouw zwart zijn met rasse schreden wit. Alsof het een vooropgezet plan is geweest, om de arme, zwarte gemeenschappen te verdrijven door en masse de huren te verhogen. Buckles Jr. toont dit alles aan de hand van overdonderende helikopterbeelden van toen, registraties van het leven nu, en een keur aan indrukwekkende getuigenissen. Met als resultaat een collage die zegt: New Orleans is voor het leven getekend en zal nooit meer hetzelfde worden – dat is in tegenspraak met een witte man in een restaurant die vrij snel na orkaan Katrina het tegenovergestelde beweert.

Precies dat is de saillante bijvangst van Katrina Babies : de discrepantie tussen hoe witte en zwarte Amerikanen de toekomst van hun stad zien. Bovenal werden witte mensen gezien, en zwarte mensen over het hoofd gezien. Getuige deze anekdote ten aanzien van nieuwsbeelden: 'Wanneer je een witte familie ziet (met proviand in hun handen, red. ), dan komt dat omdat ze naar eten zochten; wanneer je een zwarte familie in dezelfde setting ziet, dan betekent dat dat ze aan het plunderen waren.'