Grass Is Greener: solide en ontnuchterend

‘Naarmate marihuana mainstream wordt, is het gemakkelijk om het verleden te vergeten’, aldus de hiphoppionier en oud-MTV-presentator Fred Brathwaite, ofwel Fab 5 Freddy. Brathwaite wil met zijn regiedebuut de geschiedenis van marihuana binnen de muziek en populaire cultuur in de VS ontleden.

De regisseur kiest voor een tweeledige benadering van het onderwerp: de geschiedenis zowel voor als na de criminalisering van de plant, en de invloed op populaire cultuur. Hij toont de migratie van de drug naar de Verenigde Staten, via Mexico naar Texas en het jazzrijke New Orleans. Het hangt samen met de grote migratie van de jaren dertig, toen Afro-Amerikanen verhuisden naar de noordelijke staten die overwegend blank waren. De groeiende populariteit van de jazzmuziek droeg bij aan het veelvuldige gebruik. De jazzmuzikanten waren de grootste gebruikers en voorstanders van marihuana. Het was voor hen een middel om hun creativiteit vrijelijk te laten stromen. De beroemde bigbandleider Cab Calloway zong zelfs al over marihuana in het nummer ‘The Reefer Man’ uit 1933.

Het gebruik van marihuana werd in 1937 door de Amerikaanse overheid verboden. De politicus Harry Anslinger, hoofd van het Federale Bureau van Narcotica, gebruikte een overweldigende wetshandhandhaving- en propagandacampagne om het gebruik de kop in te drukken, en de drugs te associëren met minderheden en criminaliteit. Anslingers propaganda leidde tot de criminalisering en harde veroordeling van de drug (jarenlange straffen voor kleine drugsdelicten), en dat had een verwoestend effect op de Afro-Amerikaanse- en Latino-gemeenschappen, met de invoering van de Boggs-wet van 1951.

Brathwaite verbindt archiefmateriaal, 'talking heads' uit de academische wereld, en rechtszaken, om de tijdlijn van het gebruik van marihuana te verduidelijken. Hij stipt heel veel aan: van het racisme en de raciale ongelijkheid, tot de politieke discussies die leidden tot verplichte minimum gevangenisstraffen, en uiteindelijk het heden waarin het gebruik deels gelegaliseerd is, omdat de Amerikaanse overheid er baat bij heeft om meer geld te verdienen. De regisseur brengt balans in de documentaire door interviews met experts af te wisselen met interviews met voorstanders van het gebruik van de drug; zoals hoogleraar neurowetenschappen en psychologie aan Columbia University, Dr. Carl Hart, en activist en voormalig hoofdredacteur van High Times Magazine, Steve Hager.

Uit interviews met rappers zoals Killer Mike en Snoop Dogg blijkt dat het gebruik van de drug een essentiële rol speelde in de creatieve renaissance van de zwarte cultuur in Amerikaanse steden. De documentaire toont eveneens aan dat de legalisering van de drug momenteel zorg draagt voor een miljardenindustrie waarbij vooral rijke, witte investeerders profiteren - en de Amerikaanse overheid wil ook een graantje meepikken - maar zwarte en Latino gebruikers worden nog steeds disproportioneel benadeeld, en krijgen minder snel de financiering rond om zelf legaal een bedrijf te starten.

Grass Is Greener is een ontnuchterende documentaire die nauwkeurig de politieke en historische tijdlijn over het gebruik van marihuana weergeeft, ook in de populaire cultuur, door de verschillende decennia heen.