Karppi (Deadwind) S01: Scandinavische detective vol plotgaten

Op een koude oktoberochtend wordt een net stapeltje kleren gevonden aan de kust van Helsinki, de draagster nergens te bekennen. Het is de eerste zaak voor detective Sofia Karppi (Pihla Viitala) sinds haar verlof na de onverwachte dood van haar man, een ongeluk dat haar achterliet als alleenstaande moeder van een tienjarig zoontje en een zeventienjarige stiefdochter. Het duurt niet lang voor ze in een ondiep graf het in plastic gewikkelde lichaam ontdekt van sociaal werker Anna Bergdahl (Pamela Tola), voor het laatst gezien op een bedrijfsfeestje. Het spoor leidt dan ook snel naar haar werkgever Alex Hoikkala (Tommi Korpela), maar Karppi wordt gehinderd door diens invloedrijke positie en haar eigen partner Sakari Nurmi (Lauri Tilkanen), een nieuwkomer die zijn eigen stempel op het onderzoek wil drukken.

Finse Netflix Original Karppi heeft als internationale titel Deadwind, een scheepsterm voor wind die recht van voren komt. Toepasselijk, want Karppi’s onderzoek gaat niet bepaald volle kracht vooruit. De hoodie-dragende detective is het geesteskind van regisseur Rike Jokela, die met het idee rondliep voor een nieuwe detectiveserie met een vrouwelijke lead, nadat zijn eerdere serie Virta teneinde kwam. De Fin heeft krap twintig jaar ervaring met het regisseren van televisieseries variërend van drama tot comedy, en schreef Karppi samen met Kirsi Porkka en Jari Olavi Rantala. Karppi is dan ook hoofdzakelijk Jokela’s product, maar het is geen sterk visitekaartje.

De gestage stroom aan sterke Scandinavische detectives wordt reeds jaren met veel lof ontvangen, met vooral Zweden als hoofdleverancier. Finland is net wat anders qua taal. maar ook qua omgeving en cultuurverschillen, en levert met Karppi dan ook de belofte van iets nieuws in het genre. Toch wordt de serie internationaal vooral vergeleken met The Killing en dat is niet zo gek, want Karppi lijkt flink wat overgetrokken te hebben van dat ijzersterke origineel. De hoofdpersoon is een emotioneel onbereikbare en oversized truien-dragende detective die geen aandacht besteedt aan haar uiterlijk, geen interesse heeft in koetjes en kalfjes en botst met haar nieuwe partner. De serie draait om de enkele moord op een jonge vrouw, en volgt haar nabestaanden evengoed als de politiedetectives.

Klinkt bekend, niet? Het is een imitatie die Jokela beter had kunnen voorkomen, want Sofia Karppi is geen Sarah Lund. Wanneer je de Scandinavische reeksen naast elkaar legt, verbleekt de serie Karppi geheel en dat is te wijten aan een gemakzuchtig scenario dat werkelijk alle geloofwaardigheid tart. Het vangt aan met een achtervolging die onlogisch eindigt en uitgezette lijntjes die niet worden gevolgd, maar er beginnen pas echt gaten te vallen naarmate de serie vordert. Zo had slachtoffer Bergdahl tijdens haar laatste nacht meer activiteiten op het programma staan dan een kind op een schoolreisje, ogenschijnlijk vooral om wat afleveringen op te vullen. Ook de dialogen doen menig wenkbrauw rijzen – wanneer een personage zijn ontvoerde vrouw vluchtig te zien krijgt via Skype, vraagt hij haar meermaals wanhopig: 'Vertel me waar je bent!' Het probleem: haar mond is dichtgeplakt met tape.

Dan is er nog de kwestie van het amateuristische politieteam dat zich door het onderzoek stommelt. Karppi’s baas beschuldigt haar vrijwel onmiddellijk van labiel gedrag en verkiest onbekwame nieuwkomer Nurmi boven zijn ervaren detective; zijn antagonisme krijgt geen andere motivatie dan een soort algemeen aanvaard seksisme. De twee partners gaan daarnaast om onverklaarbare redenen regelmatig op solomissies en brengen zichzelf daarmee om de haverklap in penibele situaties. Wanneer je als kijker tenslotte besluit dat het tijd is om de hoofdpersonen te schorsen, dan weet je dat het eind in zicht is. Toch blijft er een onderstroom aanwezig die doet verlangen naar de conclusie, niet in de laatste plaats omdat elke aflevering eindigt in een cliffhanger. Jokela is alweer aan het schrijven geslagen voor seizoen twee; mocht Netflix besluiten Karppi te vervolgen, dan is het te hopen dat hij zijn scenario flink aanscherpt.