Body Brokers: verdienen aan afkicken

Een ‘body broker’ handelt in lichamen, of beter gezegd: hij probeert junkies in afkickklinieken te krijgen om daar vervolgens een riante vergoeding voor te ontvangen. Zo werkte het tot voor kort in Californië, toont filmmaker John Swab in zijn op waargebeurde verhalen gebaseerde Body Brokers. Een heel overheidssysteem was opgetuigd om verslaafden via decadente ontwenningsvilla’s weer op het rechte pad te krijgen – een traject van 90 dagen kost ongeveer 300.000 dollar per persoon. Big business dus. Michael Kenneth Williams speelt Wood: een ‘cowboy’ – inclusief hip overhemd en pistool – die op beduimelde plekken in de Verenigde Staten zoekt naar arme zielen die hij in Californische afkickklinieken kan stallen.

Wood stuit in Cleveland, Ohio op de aan heroïne en crackcocaïne verslaafde Utah (Jack Kilmer) en Opal (Alice Englert). In een diner biedt hij het echtpaar een avondmaal aan, waarop hij ze probeert te overreden hun intrek te nemen in zijn behandelcentrum. Utah besluit op Woods voorstel in te gaan; Opal ziet het eerst nog niet zitten. Totdat ze erachter komt dat je met afkicken zelf – het systeem blijkt nog meer gecorrumpeerd dan gedacht – óók een flinke duit kan verdienen. Daar heeft Utah toch wel ethische bezwaren tegen, blijkt op den duur, terwijl Opal het als een manier zit om min of meer legitiem drugs te blijven gebruiken.

In de voice-over vertelt een stem (acteur Frank Grillo speelt een ex-verslaafde die een pervers afkickimperium heeft opgebouwd) tussen de bedrijven door hoe een systeem dat is bedoeld om mensen van hun verslaving af te helpen wordt misbruikt door criminelen als Wood. Het zou beter zijn geweest om deze informatie te integreren in het verhaal. Nu memoreert Body Brokers – met zijn uitleggerige retoriek – bij vlagen aan Adam McKays The Big Short (2015), waarin de kredietcrisis van 2007 aan de hand van opzichtige scènes wordt uitgelegd. Hoewel de cijfers die Swab voor het voetlicht brengt niet liegen. Tijdens de speelduur van de film overlijden er in de Verenigde Staten 15 mensen aan een overdosis.

Body Brokers heeft dus evident een agenda: een onderwerp onder de aandacht brengen dat ondanks hernieuwde aandacht voor de zogeheten ‘opidoïdencrisis’ een beetje in de vergetelheid is geraakt. Zoals zo vaak bij mensen aan de onderkant van de samenleving. En Swab komt ook met een, misschien wel voor de hand liggende, oplossing: omarm het ouderwetse twaalfstappenplan. Dat kost niets. En ‘miljoenen Amerikanen’ kwamen hiermee ook van hun verslaving af. Daar kwamen geen ‘body brokers’ bij aan te pas, en dure afkickklinieken evenmin. Body Brokers sorteert in dat opzicht onmiskenbaar een effect: bewustzijn creëren bij de kijker over Amerikaanse drugsproblematiek.

Die boodschap wordt nog eens versterkt door de opvallend trefzekere casting: Williams speelt met verve een man met twee gezichten; Kilmer – de zoon van – doet het goed als de weifelende hoofdpersoon en Grillo speelt de gelikte retoricus die zijn publiek uit zijn hand laat eten. Want, zoals Swab aantoont: voor een goedlopende afkickkliniek heb je maar één succesverhaal nodig. Over het lot van al die andere verslaafden die een poging wagen om van hun gewoonten af te komen ontfermt vrijwel niemand zich.