Backstage: Patty Brard als stand upper

 

Bekende Nederlanders en Vlamingen bereiden met hulp van diverse schrijvers een stand-up act voor en treden daarmee op in een comedyclub. Presentatie: comedian Martijn Koning.

‘Stand-up comedy is jezelf blootgeven,’ zegt Martijn Koning in de microfoon. ‘De deelnemers zijn dan ook heel erg zenuwachtig.’ De bezoekers van de comedyclub luisteren geamuseerd. Koning, die als cabaretier al een tijdje volle zalen trekt en bij de massa bekend is van televisieprogramma’s als Cojones en Dit was het nieuws , heeft hen gedurende het afgelopen kwartier al flink laten lachen. Hij staat er naturel, daar op dat halfronde podium, de ene hand aan de microfoon en de andere aan de standaard. De donkerrode gordijnen achter hem vallen weg tegen het licht in zijn gezicht. ‘Dus mag ik een keihard applaus voor de diva der diva’s…,’ vervolgt Koning. ‘…Patty Brard!’
[blendlebutton]

Ja, ho ho. Als we naar de opnames van een nieuw programma gaan dat Celebrity stand-up heet, verwachten we dat de deelnemende beroemdheden zich hebben moeten inspannen om een nieuw vak te leren. Vraag atlete Dafne Schippers maar om grappig te wezen. Zet viroloog Ab Osterhaus eens achter een microfoon met verder niks. Voor een fenomeen als Patty Brard, altijd in de media, moet stand-up comedy een eitje zijn. Toch komt Brard wat onwennig op. Gekleed in een korte, zwart-witte jurk met glitters stapt ze naar voren, waar ze op een kruk een fles champagne en een glas neerzet. Wij toeschouwers denken zeker dat ze de helft al opgezopen heeft, zegt ze. Wel, daar hebben we gelijk in. Bloedeng vindt ze het. ‘Maar ja, het was dit, of voor driehonderd euro met Luv’ naar Meppel.’

Padoem patsss: de eerste geslaagde grap is een feit. Dat die ingestudeerd is, doet daar niets aan af. Verrassend is dat Brard niet begint over haar recente tv-optredens in bijvoorbeeld Ranking the stars of Sterren springen , maar over dat oudere verleden, van Luv’. Dat is bewust, maakt tekstschrijver Menno Stam de volgende dag over de telefoon duidelijk. ‘Met alle beroemdheden hebben we een brainstorm gehad, waarvoor we ze een aantal vragen hebben gesteld. Welke clichés bestaan er over hen? Met welke verhalen hebben ze succes op feestjes? Maar ook: wat weten de mensen nog niet van ze? Met die verschillende elementen maak je een optreden spannend, en tegelijk herkenbaar.’ Geen overbodige luxe, want voor pakweg 10 minuten televisie moeten de bekende Nederlanders – én Vlamingen, overigens – maar liefst 25 minuten lang spelen. Stam: ‘Een gemiddelde comedian doet er drie, vier jaar over om een kwartier bij elkaar te sprokkelen.’ Geen sinecure dus, en Stam kan het weten. Van huis uit stand-up comedian, richt hij zich met zijn bedrijf Badaboom.tv de afgelopen jaren steeds meer op het schrijven van comedy en het organiseren van comedyshows. Hier, in de comedyclub in de studio’s van Aalsmeer, organiseert hij zes keer per jaar een avond. Badaboom.tv is ingeschakeld om de deelnemers van Celebrity stand-up te coachen en te helpen met het schrijven van grappen. Cabaretier Wilko Terwijn, mede-eigenaar van Badaboom, zit ook in het team, net als cabaretier Vincent Geers. Het zijn dezelfde twee die verantwoordelijk waren voor de grappen van premier Mark Rutte in Het correspondentendiner.

‘Ik kwam veertig jaar geleden al op Ibiza,’ vertelt Brard. Door de microfoon is haar ademhaling hoorbaar. ‘Onlangs zag ik een oude foto van mezelf op een feest. Ik had een kralenketting om en verder niets. Die ketting hing natuurlijk op…’ Het publiek vult aan: ‘…de tieten van Patty Brard!’ De frase is inmiddels tot terugkerende grap gebombardeerd. Even later slaat ze een serieuzere toon aan. Ze brengt – dus toch – haar val in Sterren springen ter sprake: aan dat televisieprogramma van SBS 6 deed Brard in 2012 mee om geld in te zamelen voor een 6-jarig jongetje met kanker. Ze sprong van een duikplank, maar kwam met een lelijke smak plat op het water terecht. ‘Youp van ’t Hek schreef de dag erna in NRC Handelsblad : “Ik wou dat ze zich dood had gesprongen.” Dat doet pijn.’

Brards irritatie over Van ‘t Hek kwam tijdens het maakproces vrij snel naar boven, vertelt Stam. ‘Daar moesten we iets mee. In goede comedy moet een element zitten dat jou als artiest raakt. Toen Patty het in de zaal hierover had, voelde iedereen dat het een emotioneel onderwerp was.’ En de zin: de tieten van Patty Brard? ‘In de wereld van de stand-up comedy maakt iedereen grappen over haar,’ legt Stam uit. ‘Patty Brard is laaghangend fruit. Ze vond het een goed idee om dat nu eens zelf te benoemen.’

‘Ik heb veel zelfspot,’ zegt Brard, na afloop van haar vuurdoop. In het café tegenover de comedyclub – we bevinden ons nog steeds in het studiocomplex, dus de ambiance laat zich het best omschrijven als nep-Jugendstil – bestelt ze een derde glas water. ‘Als je een kwartje in mij gooit, komt er altijd wel een verhaal uit,’ zegt ze. Toch viel het zelf verzinnen best tegen. ‘Het is makkelijker om iets aangereikt te krijgen en daar iets mee te doen, wat ik gewend ben in mijn leven.’

Presentator Martijn Koning is ook aanwezig in het café. ‘Ik vond het idee achter Celebrity stand-up meteen leuk,’ bekent hij. ‘Ik vroeg me af wie er aan mee zouden moeten doen, maar toen ik het lijstje namen zag, dacht ik: dit is fantastisch.’ Andere deelnemers aan het programma zijn onder anderen actrice Jelka van Houten, ex-Kamerlid voor GroenLinks Tofik Dibi en Bureau sport -presentator Frank Evenblij. ‘Heel erg grappig’ vond Koning het optreden van Patty Brard. ‘Heel persoonlijk ook. Kijk, de kandidaten worden wel begeleid in het komisch maken van een verhaal, maar alles komt uit hen zelf. En soms worden ze zo relaxed dat ze niet meer grappig hoeven te doen, dan zíjn ze het.’

Aan de telefoon blikt Stam terug op het slot van Brards optreden. ‘Wat ik te gek vond, was dat zij op een gegeven moment recht uit haar hart sprak, maar daarna nog heel even terugklikte naar het script. Naar iets wat we bedacht hadden. Dat was zo knap. Wij zaten aan de zijkant te kijken alsof ons kind aan een balletvoorstelling meedeed, weet je. En toen het goed ging, raakten we vervuld van trots. Stand-up comedy is zo moeilijk omdat je op het podium staat met alleen een microfoon, en de reactie die je moet oproepen is een lach. We zijn blij dat we hebben kunnen laten zien dat het echt een vak is.’

[/blendlebutton]