The Americans S05E01: realiteit en fictie doorkruisen elkaar

‘Een aangrijpende televisieserie over Russische spionnen die de Amerikaanse democratie ondermijnen. En als je klaar bent met het nieuws, kijk dan The Americans’, aldus Noah Emmerich. De acteur / regisseur kruipt in dit vijfde seizoen opnieuw in de huid van FBI-agent Stan Beeman, en legt met de bovengenoemde tweet bloot hoe realiteit en fictie elkaar in Amerika nu dreigen te doorkruisen.

Dat moet een wrange gewaarwording zijn voor het Witte Huis: net als in tijd van de Koude Oorlog, het toneel van The Americans, hebben de Russen wederom door weten te dringen tot het hoogste echelon. Wie bekend is met de dramaserie, over twee Russische spionnen in Washington D.C., zal dan ook kunnen beamen dat de inmenging van Russen in de Amerikaanse politiek en veiligheidsdiensten verre van romantisch is. Net als in The Americans draait het om het maken van de juiste keuze, hoe onethisch die soms ook is. De bescherming van volk en vaderland staat voorop.

Dat kan leiden tot bloederige taferelen, zoals tegen het einde van het vorige seizoen. Toen nam wetenschapper William Crandall (Dylan Baker), die samenspande met de Russen, een dosis van een dodelijk virus om niet te kunnen worden verhoord door de FBI over datzelfde virus. In de eerste aflevering van het vijfde seizoen doen Elizabeth (Keri Russell) en Phillip (Matthew Rhys) in het holst van de nacht op een geheime locatie een biopsie: ze graven Crandall op om te kijken wat de gevolgen zijn geweest voor zijn lichaam en snijden een stuk vlees uit zijn lijf. Dit is een van de talloze verhaallijnen in de serie. Bedenker Joseph Weisberg heeft graag meerdere ijzers in het vuur.

Het is dus opletten geblazen vanaf de eerste minuut. Zo krijgen archiefbeelden van de armoede in de Sovjetunie, de lange rijen voor winkels, later een duidelijkere betekenis. Oleg (Costa Ronin) is terug in zijn thuisstaat en wordt daar verantwoordelijk voor corruptiebestrijding – een van de veroorzakers van armoede. Het lijkt erop dat er in dit nieuwe seizoen iets vaker geschakeld zal worden tussen Amerika en haar toenmalige aartsvijand. Intussen heeft Paige (Holly Taylor) nachtmerries van die avond toen haar moeder een staatrover wist te doden. De remedie is een cursus zelfverdediging en misschien ook wel haar relatie met Stan Beemans zoon Matthew (Danny Flahert). Ondanks waarschuwingen van haar ouders – hang niet rond met de zoon van een FBI-agent! – blijft ze hem zien.

Rogerebert.com noemt dit nieuwe seizoen en de serie in geheel ‘het beste op televisie’. Die houding is wel begrijpelijk: The Americans wordt uitgezonden op de relatief kleine kabelzender FX – en gefilmd in een piepkleine studio in New York. Daardoor wordt deze underdog op eindejaarslijstjes nog weleens gemakzuchtig over het hoofd gezien. In ieder geval staat buiten kijf dat de spanning waar de serie zo om bekend staat, ook in dit een-na-laatste seizoen nog niets is verdwenen, evenals de chemie tussen de uitstekend acterende Russell en Rhys.