Waarom Shoplifters een meesterwerk is

In Shoplifters van regisseur Hirokazu Kore-Eda blijkt een ogenschijnlijk asociale familie die eigenlijk geen familie is, het hart op de juiste plek te hebben.

Dit artikel werd eerder geplaatst n.a.v. de bioscooprelease

Voor zijn schitterende film Shoplifters won de Japanse regisseur Hirokazu Kore-eda dit jaar terecht de Gouden Palm in Cannes. De film gaat over drie generaties van een arme familie die met elkaar in een krap, bomvol appartement woont. De vader leert zijn zoon hoe hij moet stelen en vertelt hem dat het niet erg is, ‘want wat er in de schappen ligt is toch van niemand’. De oudere dochter werkt in een peepshow, haar moeder in een wasserette waar ze de kleren van de cliënten voor ze de machines ingaan snel nog even onderzoekt op kostbaarheden, die ze dan snel in haar zak stopt. En dan is er nog een grootmoeder die af en toe bij een ander gezin langsgaat en terugkomt met een envelop met wat geld erin.

Op een koude winteravond, na een ronde stelen, vinden vader en zoon op de terugweg een klein meisje alleen op het balkon van een woning. Ze nemen haar mee en als ze ontdekken dat ze striemen en blauwe plekken heeft, besluiten ze dat ze maar moet blijven. Langzaam ontdek je dat eigenlijk iedereen zo in het gezin is gekomen: de zoon is eigenlijk niet hun echte zoon, de dochter niet hun echte dochter en zelfs oma heeft niets met de andere vier te maken. Maar deze surrogaatfamilie is alles wat een familie moet zijn: het is liefdevol, het is warm, en het biedt een veilige plek aan alle familieleden.

Er zitten prachtige scènes in de film, met als hoogtepunt die waarin ze met z’n allen een dagje naar het strand gaan. Vader die met zijn zoon in zee zwemt en hem vertelt dat het doodgewoon is om ’s ochtends wakker te worden met een erectie. En de jongen die dan zegt: ‘O ik dacht al dat ik niet normaal was.’ En dan zwemmen ze weer door. Het is een dialoog, zo achteloos, maar het zegt tegelijkertijd zoveel over ouderschap en opvoeden. Maar ook de scène waarin het kleine meisje, dat nooit eerder in haar leven geknuffeld is, nu met zoveel respect wordt aangeraakt door de vrouw die uitlegt wat liefde is. Het zijn werkelijk prachtige momenten in een juweel van een film.

Regisseur Kore-eda heeft al veel films gemaakt, stuk voor stuk meesterwerken. Maar misschien is dit wel zijn mooiste.

Shoplifters, vrijdag 6 oktober 2023 om 00.18 uur op NPO 2