VOD Filmklassieker: The Shawshank Redemption (1994)

 

Het is (over)bekend: The Shawshank Redemption was bij het verschijnen in 1994 een box-office flop. Een gevangenis-drama dat speelde in het Amerika van de jaren veertig en bijna tweeënhalf uur duurde, wekte blijkbaar geen grote verwachtingen bij het publiek, ook al was het de verfilming van een (niet bovennatuurlijke) novelle van bestseller-kanon Stephen King. Regisseur Frank Darabont (The Green Mile, The Walking Dead) en acteurs Tim Robbins en Morgan Freeman waren bovendien nog niet zo groot als nu. The Shawshank Redemption bloeide pas op in de videotheek, waar de film vanaf 1995 door de zeven Oscar nominaties (nul gewonnen) en vooral via mond tot mond reclame uitgroeide tot een fenomeen onder het filmkijkend publiek, dat hem na ruim twintig jaar dus nog steeds massaal noemt als de vraag wordt gesteld: ' wat is de beste film ooit? '

Voor wie de film heeft weten te vermijden: The Shawshank Redemption gaat over de Verlossing van twee langdurig veroordeelden in de fictieve Shawshank gevangenis in de VS. Verlossing in moreel en Bijbels opzicht maar ook in letterlijke zin. Het is niet zozeer een ontsnappingsdrama maar meer een drama over de kwestie 'hoe houd ik het tientallen jaren vol in een onmenselijke situatie die waarschijnlijk tot mijn dood voortduurt?'

Echt onmenselijk; want The Shawshank Redemption blijkt bij het herzien - na vele, vele jaren - nog grimmiger dan in de herinnering:

Zó grimmig is de film slechts bij vlagen, hoewel de zeer puriteinse én corrupte gevangenisdirecteur en het sadistische hoofd der bewakers hun best doen de situatie zo slecht mogelijk te maken. Het ingrediënt dat de film zo mooi en populair maakt, is de ontroerende volharding waarmee accountant Andy (Robbins) en de veel oudere ritselaar Red (Freeman) hun trots, hun hoop en hun aan platonische liefde grenzende vriendschap overeind weten te houden. We volgen hun lotgevallen door de jaren heen, die er wat vrolijker op worden als Andy en Red bepaalde privileges aan de directie weten te ontfutselen. De manier waarop die worden verworven - en verloren - brengt de spanning in het verhaal, maar waar het echt om gaat is de menselijke interactie tussen de leden van het soms wrede maar uiteindelijk solidaire clubje gevangenen dat we volgen. Wat scriptschrijver/regisseur Darabont, die ook aan de wieg stond van The Walking Dead, heel goed doet, is het in toom houden van de sentimentaliteit. Dit is een film over Diepe Gevoelens die ook door de hardste macho's en kenaus nog wordt getrokken omdat het allemaal niet te larmoyant wordt en betrekkelijk geloofwaardig blijft; vooral dat de gevangenen zich keer op keer niet laten koeioneren door hun situatie en soms tegelijkertijd, na zoveel jaren te hebben vastgezeten, letterlijk en figuurlijk niet meer buiten de gevangenis kunnen, wordt tamelijk hartverscheurend belicht. The Shawshank Redemption is inderdaad een heel goede film (één van de weinige ook waar het gebruik van Freeman's eeuwige voice-over veel toevoegt) en ook als je hem jaren geleden al hebt gezien toch het herzien waard, vooral in de glasheldere on demand versie (in elk geval die van Netflix is van hoge kwaliteit). Zeker als je hem inderdaad alleen uit de prehistorie der videotheek kent.