Interview: Nederlander Ewout Rischen is een superster in Mexico

Af en toe wordt het telefoongesprek onderbroken. Dan zwaait er iemand naar hem, daar op de boulevard van badplaats Puerto Peñasco, of ze spreken hem aan. ‘Hola,’ zegt Ewout Rischen (1988) dan, waarna een aantal woorden volgt in rap Spaans. ‘Ik krijg veel aandacht op straat,’ vertelt hij. ‘Zeker hier.’ Hier, dat is het noorden van Mexico, de steppe die tegen de Amerikaanse grens aan schurkt. Het is de streek waar het allemaal om draait in Run Coyote Run, een komische dramaserie waarin Rischen een van de twee hoofdrollen voor zijn rekening neemt. Als Nederlander in een Spaanstalige productie speelt hij Morris, een Amerikaan, die met zijn beste vriend uit Mexico geld verdient door immigranten over de grens naar de VS te smokkelen bij het plaatsje Naco. Niet makkelijk, want daar reikt een metershoge muur naar de hemel – die er overigens al stond vóór de xenofobe retoriek van de Amerikaanse president Donald Trump.

Rischen zit midden in de opnames van het tweede seizoen van de serie (over een derde wordt al gesproken). De zes weken durende draaiperiode in en om Naco heeft hij net achter de rug: elke ochtend om vier uur opstaan, drie kwartier rijden naar de set, om vijf uur beginnen. Alleen op zondag is hij vrij. Nu filmen ze een aantal dagen in natuurreservaat El Pinacate, daarna trekt het circus de grens over naar Las Vegas, de Grand Canyon, en ten slotte New York. ‘Van januari tot april ben ik van huis weg,’ zegt Rischen. ‘Gelukkig is dit weekend mijn vriendinnetje overgekomen.’

Om aan te geven hoe Mexicaans hij is geworden: het huis waarover Rischen spreekt, ligt in Mexico-Stad en die vriendin komt uit de plaats Los Mochis, aan de Stille Oceaan. ‘Dit is nu mijn land,’ zegt de filmster. ‘Ik ben ruim vijf jaar hier. De mensen zijn geweldig aardig, al mijn vrienden zijn Mexicaans. De natuur is prachtig, met oerwoud en Caribische stranden in het zuiden, bergen overal en woestijnen in het noorden. Ik zit erover te denken om de Mexicaanse nationaliteit aan te nemen.’ Op sociale media noemt hij zich tegenwoordig ‘Eivaut’, wat voor Spaanstaligen makkelijker uit te spreken is.

En dat voor een jongen uit Hattem. Rischen verliet het Gelderse stadje voor een studie geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 2011 zijn bachelor behaalde. De wereld van de televisie trok hem echter meer. Rischen diende als productieassistent bij de dramaserie Bloedverwanten, liep stage bij de Amsterdamse zender AT5 en werkte voor RTV Noord-Holland. Tijdens een vakantie van twee maanden trok hij door Mexico, waar hij min of meer toevallig belandde vanwege een algemene nieuwsgierigheid naar Latijns-Amerika. Weer in Nederland daagde het hem, op een zeker moment: ‘Ik voelde dat ik terugmoest.’ Op een koude, natte winterdag zegde Rischen de huur op van zijn kamer in Amsterdam en boekte een enkeltje Mexico-Stad, waar hij in januari 2013 arriveerde. Hij reisde weer het land door, raakte blut, sprokkelde geld bij elkaar via wat modellenwerk en door parfums te verkopen in de buitenwijken van de hoofdstad. De showbizz diende zich na vier maanden aan toen zijn toenmalige huisgenoot, die werkte bij een castingbureau, hem vroeg om auditie te doen voor een Mexicaanse tv-serie. Dat lukte: met zijn blanke huid en blonde haar mocht Rischen een Brit spelen. Vervolgens kwam hij in de belangstelling te staan van het grootste Spaanstalige tv-bedrijf ter wereld: Televisa, bekend om zijn dagelijkse soapseries, de telenovelas. Televisa regelde taallessen voor Rischen en liet hem toe tot de eigen acteeropleiding, die hij in 2015 met goed gevolg afsloot. Daarna speelde hij vijf maanden lang in de soapserie Simplemente María (‘Gewoon María’), die alleen al in Mexico vijftien miljoen kijkers trok. 2017 was het jaar van de grote doorbraak. Rischen speelde de hoofdrol in Run Coyote Run, wat hem drie filmprojecten opleverde. Een daarvan is de in oktober verschijnende horrorfilm La marca del demonio (‘Het merkteken van de duivel’), die voor de Nederlander een bijzondere betekenis heeft. ‘Voor het eerst speel ik geen gringo, maar een Mexicaan. Dat is een mijlpaal in mijn carrière.’

In zijn geboorteland is Rischens sterrenstatus niet onopgemerkt gebleven. Zo schoof hij vorig jaar met zijn moeder en twee broers (de een documentairemaker in de VS, de ander muzikant in China) aan in RTL’s Late night. Hoewel hij er liet weten graag eens in Nederland te werken, is die wens nog niet vervuld. ‘Ik heb een e-mail gehad van een castingbureau over een project van Johan Nijenhuis, maar daarna heb ik nooit meer iets gehoord.’

Leidt Rischen nu het leven van de Mexicaanse jetset? ‘Ja,’ zegt hij met een grinnik. Maar van premièrefeestjes houdt hij niet. ‘Ik probeer low key te blijven. Toen ik net in Mexico-Stad woonde, ging ik veel uit, maar nu niet meer. Zeker omdat ik een publiek figuur geworden ben.’ Die status brengt in Mexico risico’s met zich mee: beroemdheden worden geregeld ontvoerd, vaak door een van de gewelddadige drugskartels die het imago van het land de laatste jaren bepalen. Niet zelden ziet Rischen collega-acteurs omringd door lijfwachten de set betreden.

Ook op de set van Run Coyote Run, in een regio waar elke dag verdovende middelen de grens overgaan, weet de acteur dat zijn wereld raakt aan die van de kartels. In Naco riep de regisseur hem onlangs bij zich. ‘We gingen een huisje binnen dat in puin lag. Hij trok een plank van de muur. Daarachter: een tunnel richting de grens. Zo is El Chapo groot geworden.’ El Chapo, de bijnaam van de leider van het beruchte Sinaloa-kartel die inmiddels in een Amerikaanse gevangenis vertoeft, stond bekend om de tunnels waardoor hij drugs onder de grens door naar de VS bracht. Rischen: ‘Dat zijn dingen die je in Hattem-Zuid niet meemaakt.’

Voor de veiligheid op de set heeft de filmploeg afspraken gemaakt met de lokale autoriteiten. ‘Daarmee bedoel ik niet de overheid, maar het drugskartel,’ zegt Rischen. Enkele lokale drugsdealers heeft hij inmiddels ontmoet. ‘Er was een man bij met een grote jas aan, die hij op een gegeven moment opendeed om zijn revolver te laten zien. Een ander schoof zijn dochter naar voren. Heel raar. Tegelijkertijd zijn het gewone mensen. De kartels behoren tot de grootste werkgevers van het land. “Hé Morris, ga zitten, wil je een biertje?’ vragen ze. Heel aardig.’

In zijn persoonlijke leven heeft Rischen jarenlang niets gemerkt van het geweld dat Mexico tekent. Tot eind 2016, toen een van zijn beste vrienden werd geliquideerd. Deze Renato López, ook een acteur, had het naar verluidt aangelegd met het meisje van een drugsdealer. Zijn dood had in een aflevering van Breaking Bad niet misstaan. López reed op een gewone werkdag met de pr-manager van zijn impresariaat naar een interviewafspraak. Althans, dat dacht hij. Op de afgesproken plek werd hun auto met kogels doorzeefd. Rischen: ‘Dan is het geweld geen ver-van-mijn-bedshow meer.’

Zijn eigen ervaringen op dit gebied blijven beperkt tot een wrang-komische poging om hem af te persen. ‘Ik zat in een Uber-taxi in Los Mochis, met mijn vriendin,’ vertelt Rischen. ‘We hadden het onder meer over onze kat Marimar, die we voor de grap onze dochter noemen. Drie dagen later kreeg ik opeens een telefoontje van een onbekend nummer. “Papa, papa, ik ben het, Marimar! Ze hebben me ontvoerd, ze hebben me in een busje meegenomen,” zei een snel pratende stem vol paniek. Of ik snel geld wilde betalen. Toen ik het doorkreeg, heb ik er met mijn vriendin heel hard om gelachen. Maar het is een bekende truc.’ Met name dit soort klein geweld kent een grote toename, zegt Rischen. ‘Het is niet zo dat in Mexico overal mensen rondlopen die je dood willen schieten. Verleden jaar heb ik Kerstmis gevierd bij mijn schoonouders in Los Mochis, in de deelstaat Sinaloa, nota bene de thuisbasis van de beruchte drugsbaron El Chapo. Ik heb me geen moment onveilig gevoeld.’

Hun door drugsgeweld besmeurde imago gaat de Mexicanen aan het hart, weet Rischen. ‘Daar worden ze heel treurig van. De buitenwereld wijst naar hen, en naar de drugsbaronnen, maar het leeuwendeel van die verdomde cocaïne belandt in de VS. Er gaat zoveel geld om in de handel, dat niemand er belang bij heeft om de situatie te veranderen. In juli zijn er presidentsverkiezingen, maar geen Mexicaan heeft vertrouwen in de politiek.’ Op de vraag of Donald Trump de gemoederen nog bezighoudt, antwoordt de acteur instemmend. ‘De Mexicanen zijn furieus over de negatieve dingen die Trump over hun land zegt. Vooral omdat alle drugs in Amerika wordt geconsumeerd. In Naco heb ik op de grensmuur een opschrift zien staan: Bad muro.’ Vergeet niet dat in de VS genoeg Mexicanen rondwandelen die iets moois presteren, benadrukt Rischen. ‘Heb je de Oscar-uitreiking gezien? Met The Shape of Water, van Guillermo del Toro, ging voor de vierde keer in vijf jaar de prijs voor de beste film naar een Mexicaanse regisseur.’ De Mexicanen verdienen beter, wil hij maar zeggen. ‘Het is zo’n warm volk. Voor hen ben ik ooit teruggekomen. Ik heb veel gereisd in mijn leven, maar in geen enkel land ben ik zo hartelijk welkom geheten door onbekenden als hier in Mexico.’