Transparent S04: redelijk amusant zoethoudertje

Al proberen de Emmy's de serie al vanaf het begin als ‘komedie’ te categoriseren, de fans weten wel beter: Transparent laat zich niet in een hokje stoppen. Een gemiddelde aflevering van 25 minuten bevat meer hilarisch pijnlijk en pijnlijk eerlijke inzichten in de dagelijkse worsteling die leven heet dan menig tv-serie in zijn hele looptijd.

De serie gaat ook allang niet meer alleen over de pater familias (Jeffrey Tambor) van de Pfefferman-familie, die op 68-jarige leeftijd de overstap maakte van Mort naar Maura. Maura’s transitie zet ook haar drie volgroeide kinderen – meer volwassen van lichaam, dan van geest – aan het denken: Wie ben ik eigenlijk?

De zoektocht naar geluk en zelfverwezenlijking blijkt een moeizaam proces, waarin onbedoeld maar onvermijdelijk ook mensen gekwetst worden – de afgelopen drie seizoenen hadden ons al geleerd dat Maura en haar familie geen heiligen zijn. De Pfefferman-kinderen gaan vaak door seksuele partners heen alsof het lucifers zijn – herinnert iemand zich Syd (Carrie Brownstein), het gedoemde beste vriendinnetje van Ali Pfefferman (Gaby Hoffmann) nog? Maar ook Maura, zo gevoelig waar het gaat om identiteit en gender, mist op andere vlakken vaak cruciale voelsprieten.

Maura is transgender, maar ook het hoofd van een welgestelde blanke familie, inclusief bijbehorende privileges en voordelen. Zo is de hele familie gechoqueerd wanneer Maura in seizoen 3 in plaats van in een privékliniek in een normaal ziekenhuis terechtkomt, waar ze – oh gruwel! – haar kamer moet delen met andere mensen.

Deze overtrokken reactie is op z’n minst ironisch voor een familie die steevast moeite heeft met het respecteren van persoonlijke grenzen, vooral die van andere mensen. Dit vierde seizoen richt showrunner Jill Soloway zich niet alleen op de onzichtbare, maar juist ook op de heel zichtbare grenzen, door Maura en haar familie – begeleid door muziek van Jesus Christ Superstar – te laten afreizen naar Israël.

Laten we eerlijk zijn: een uitgebalanceerd betoog over het Israël-Palestina conflict is natuurlijk niet waarom we kijken naar Transparent. Dat doen we vanwege de disfunctionele Pfefferman-familie. Toegegeven, het zijn niet de meest sympathieke mensen. Maar hun constante worsteling om betere – of in ieder geval gelukkigere – mensen te zijn, maakt hen wel heel herkenbaar.

Juist daar begint de metaalmoeheid een beetje te komen. De Pfeffermans hebben al zo vaak aan de rand van een doorbraak gestaan, om dan op het laatste moment toch een stap opzij in plaats van naar voren te doen. Zette Shelly (Judith Light), de andere moeder in de Pfefferman-familie, aan het einde van seizoen 3 haar nietsnuttende vriendje triomfantelijk de deur uit, aan het begin van seizoen 4 is ze ingetrokken bij zoon Josh (Jay Duplass), die duidelijk niet zit te wachten op een superafhankelijke logee die hem aanspreekt met ‘Tushy’.

Grote zus Sarah (Amy Landecker) raakt, na te hebben gesnuffeld aan SM, gefascineerd door Lila (Alia Shawkat, Arrested Development), de voormalige kleuterjuf van haar kinderen, die ze ontmoette tijdens een bijeenkomst voor seks- en liefdeverslaafden. En Ali, de benjamin? Zij is opnieuw zoekende, nu haar relatie met professor Leslie (Cherry Jones) is stukgelopen. Haar zelfonderzoek blijft, net als Josh zijn worsteling met de plotse dood van Rita, zijn vroegere oppas en moeder van zijn twintigjarige zoon, teveel onder de oppervlakte.

Behalve het opduiken van een onverwacht familielid in Israël, leren we weinig nieuws over de Pfefferman-familie. De ontboezemingen die ze doen zijn voor de kijker oude koeien. Het vierde seizoen voelt eigenlijk net als het Pfefferman-familie-uitje naar Jeruzalem. Als een redelijk vermakelijk zoethoudertje voor het vijfde seizoen.