The World to Come: fijnzinnig, traag en tragisch

Na een uurtje kijken, als Abigail (Katherine Waterston) en Tallie (Vanessa Kirby) eíndelijk gaan zoenen, moet je de neiging onderdrukken om in applaus uit te barsten. Tot die tijd is The World to Come weliswaar een subliem geacteerd drama, maar de spanning is zó onderhuids dat hij ook een beetje afwezig is. Er gebeurt gewoon heel weinig: het is hard aanpoten op het platteland en hun beider echtgenoten zijn erg conservatieve Bijbelvaste mannen die hun vrouw als een soort natuurlijke hulpbron beschouwen die kan werken en waarmee je seks kunt hebben. Er wordt veel gezwegen en geploeterd in huis en op het land; de sets zijn geweldig, je hebt nog nooit zulke mooie sobere houten schuren gezien.

Abigail verliest in het begin haar vierjarige dochtertje aan difterie en is in diepe rouw gedompeld – “I have become my grief”–  en sleept zich vanaf dat punt door het leven van alledag totdat ze een nieuwe buurvrouw krijgt. Met Tallie heeft ze vervolgens poëtische gesprekken in een mooi maar ook wat opgeprikt ouderwets Engels; het is een trendje in Amerikaanse arthouse-films om de karakters consequent enorm archaïsch taalgebruik in de mond te leggen, zie ook The Lighthouse en The VVitch. Maar waar die films ook humor (en horror) bevatten, is de eerste helft van The World to Come wel érg plechtig en vormelijk. En traag, want lesbisch zijn is zo verboden dat het bijna niet bestaat, zo vinden de vrouwen zelf ook en dus wordt de boot een tijdlang ferm afgehouden

Maar met die kus verandert alles. Het is een soort emotionele dijkdoorbraak en vanaf die scène gaan de vrouwen vol voor elkaar en wordt de film warm en ontroerend. Tallie is inderdaad iemand om als een blok voor te vallen en ook de ontdooide Abigail is steeds meer iemand van wie je je kunt voorstellen dat je veel van haar kunt houden. Dat doet haar man (Casey Affleck) ook. Hij heeft veel moeite met de steeds duidelijker wordende liefde die de twee vrouwen voor elkaar tonen, maar blijft Abigail toch bewonderenswaardig steunen. Maar problemen kunnen natuurlijk niet uitblijven: wat die twee vrouwen voor elkaar voelen kan in die tijd gewoon niet, en het duurt niet lang voordat er hartverscheurend wordt ingegrepen in hun relatie. Tegen die tijd is The World to Come bijna onverdraaglijk tragisch en blijk je, ondanks het trage begin en het soms houterige en omfloerste taalgebruik, toch te zijn meegesleept. De actrices, die hun teksten grotendeels fluisterend brengen, doen heel veel met hun blikken en liefdevolle glimlachen. De liefde is volstrekt geloofwaardig en prachtig. En verdoemd, natuurlijk. Een bijzondere film, maar wel eentje waar je wat aandacht en geduld in moet investeren als kijker.