The Last Kingdom S03E01: kleurloze geschiedvervalsing

Populaire series als The Last Kingdom (en dat geldt ook voor Vikings ) tonen de ongepolijste man uit de middeleeuwen, een wrede krijger die graag voor eigen rechter speelt. In dit tijdperk van tanende mannelijkheid (althans, sommige mannen zijn die mening toegedaan) waarin je als man niets meer mag (lees: elkaar de hersens inslaan) bieden VOD-diensten soelaas. Mede dankzij het succes van Game of Thrones – over pure wreedheid gesproken – produceerde de BBC in 2015 het eerste seizoen van (het inmiddels enigszins door Netflix ingelijfde) The Last Kingdom, waarin de strijd tussen de Angelsaksen en de Denen in Zuid-Engeland centraal staat, in de negende eeuw.

The Last Kingdom wil dus meeliften op de Game of Thrones-hausse en is, in tegenstelling tot de HBO-serie met fantasy elementen, volledig gegrond in de historie. Dat wil zeggen: gebaseerd op The Saxon Stories, een reeks historische romans van Bernard Cornwell. In het derde seizoen heeft koning Alfred de Grote (David Dawson) de zeven zuidelijk gelegen Angelsaksische koninkrijken verenigd, en bindt hij de strijd aan met de ‘Deense’ indringer Earl ‘Bloodhair’ Sigurd (Ola Rapace) en zijn invasieleger. Alfreds volgeling Uhtred (Alexander Dreymon) vecht namens zijn koning in de frontlinie, en voert het koninklijke leger aan.

Ook is er een rol weggelegd voor Sigurds muze, de heks Skade (Thea Sofie Loch Næss), die gevangen wordt genomen door Uhtred. In gevangenschap voorspelt ze dat koning Alfred nog één zomer zal leven. Kort gezegd draait het opnieuw om de oorlog tussen de heidenen (de ‘Denen') en de gelovigen (de Angelsaksen). Sowieso is de term ‘Deens’ in deze historische context anachronistisch; die werd pas in de veertiende eeuw geïntroduceerd. The Last Kingdom goochelt wel meer met de geschiedenis: alle personages hebben piekfijne gebitten, maar in de negende eeuw misten veel mensen na hun twintigste levensjaar vaak al wel wat tanden.

Ook werden veel kinderen nooit volwassen. 33% van de bevolking stierf voor hun achttiende. 50% van de mensen werd niet ouder dan dertig. Dat verklaart misschien ook wel waarom de Angelsaksen en de ‘Denen’ zo roekeloos zijn, ze hebben in zekere zin veel minder te verliezen dan mensen vandaag de dag. Maar je ziet hier niets van terug in de serie, behalve dan dat Uhtreds vrouw tijdens haar bevalling komt te overlijden, en een zoontje achterlaat. En over vrouwen gesproken: die zijn op Skade na non-existent. Dat is een gemiste kans: in Game of Thrones grossieren de vrouwen!

Als je dan toch bezig bent de geschiedenis te vervalsen, introduceer dan eens wat meer vrouwen. En leun eens wat minder op de conventies van de historische televisieserie. Die conventies (stoere mannen, slow-motion wapengekletter, iele zang, plechtige speeches) zijn namelijk bedacht in de twintigste eeuw en hebben dikwijls niets te maken met de werkelijke historische gang van zaken. Daar zal de gemiddelde mannelijke kijker echter lak aan hebben. En The Last Kingdom wordt in dit derde seizoen ook nog eens een feest der herkenning: Tygo Gernandt treedt aan als het personage Jackdaw.

Is Gernandt, met zijn lange lokken en stoere voorkomen, het toonbeeld van mannelijkheid in Nederland?