The Business of Drugs S01E01-02: analyse van mondiale drugshandel

Het was ooit een onschuldige plant die werd gebruikt door de inheemse bevolking van Zuid-Amerika: coca. De cocabladeren vormen nu de basis voor een van de winstgevendste industrieën van de 21 e eeuw. De documentaireserie The Business of Drugs onderzoekt de succesvolle economische motor van een van de grootste bedrijven ter wereld.

Presentator Amaryllis Fox was met haar 22-jarige leeftijd een van de jongste vrouwelijke officieren van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, nadat ze tijdens haar studie een algoritme ontwikkelde om mogelijk terroristische veilige havens te identificeren.

Hier onderzoekt Fox de productie, distributie en economische impact van de drugshandel. De zesdelige serie richt zich per aflevering op één illegale stof: cocaïne, synthetische drugs, heroïne, meth, cannabis en opioïden. Middels gesprekken met journalisten, gedragsdeskundigen, dealers, en drugsboeren belicht Fox de verschillende lagen van de illegale drugsindustrie.

De centrale vraag in de eerste aflevering: wat maakt cocaïnehandel zo onaantastbaar? De prijs van cocaïne is in Amerika al jaren stabiel omdat in de drugsmarkt niet op prijs wordt geconcurreerd, maar eerder op de betrouwbaarheid waarmee de markt wordt bediend. Fox reist af naar de jungle van Colombia en ontmoet onder anderen de cocaboeren die de rauwe coca verkopen aan drugslabs, die er weer een pasta van maken om het door te verkopen aan de kartels. De criminele kartels verdienen vervolgens miljoenen met de handel in cocaïne.

Het wringt omdat meer dan een ton cocabladeren nodig zijn om een kilo cocaïne te produceren, en voor die ton krijgen de boeren maar 500 dollar, en de koers is in dertig jaar niet veranderd. Fox spreekt van een ‘monopsonie, waar er maar één koper is die de prijs van een product bepaalt’. Voor de spelers onder aan de piramide zijn er weinig opties om het systeem te doorbreken.

Synthetische drugs is het onderwerp van de tweede aflevering. In het bijzonder is er aandacht voor het werk van Alexander ‘Sasha’ Shulgin, een voormalige wetenschapper voor Dow Chemicals die hielp bij het ontwikkelen van biologisch afbreekbare pesticiden en later experimenteerde met synthetische drugs. Shulgin is vooral bekend geworden doordat hij in de jaren zestig het lang vergeten recept voor 3,4-methylenedioxy-N-methylamfetamine, ofwel MDMA, uit de archieven haalde van het Duitse farmaceutische bedrijf Merck. Tevens toont Fox het lopende onderzoek naar hoe het gebruik van MDMA in psychotherapie kan helpen om PTSS te behandelen.

De ‘war on drugs’ zal nooit worden gewonnen. Het is immers niet mogelijk om het gevecht te winnen zonder de grondoorzaak aan te pakken waardoor het 'bedrijf' floreert. Wegens wereldwijde sociale ongelijkheid en de groeiende economische kloof tussen arm en rijk, wordt de handel in drugs voor velen een aantrekkelijke optie.

The Business of Drugs is in de eerste afleveringen bij vlagen een enigszins oppervlakkige ervaring – ondanks de pogingen om in verschillende landen de kern van de drugshandel te omvatten – omdat de toon en de stijl van de reeks door een Amerikaanse lens wordt weergeven. Desalniettemin is het een solide serie die toont dat de handel in drugs blijft voortbestaan omdat 'het altijd zal voldoen aan een vraag waar geen enkel legitiem bedrijf aan kan voldoen'.