Televisieklassiekers in komkommertijd: Mad Men

Mad Men. In de jaren zestig is het fictieve reclamebureau Sterling Cooper het beste bureau van Manhattan, New York (‘Mad’ uit de titel is een afkorting van Madison Avenue, het centrum van de reclamewereld). Hier werken de copywriters hard voor hun cliënten. Maar vergis je niet. Het gaat niet om het product zelf. Wat mensen kopen is het plezier dat ze hopen te ervaren of de pijn die ze willen stillen. Of, zoals de succesvolle reclameman Don Draper (Jon Hamm) zijn beschermeling Peggy Olson (Elisabeth Moss) vertelt: 'Jij bent het product. Jij voelt iets. Dat is wat verkoopt.'

Don Draper is een van de meest spraakmakende personages uit de Amerikaanse televisiegeschiedenis. Hij is de belichaming van de Amerikaanse droom. Hij is charmant, intelligent, en zeer succesvol in zijn werk. Achter de façade ziet de kijker een gesloten, overspelige, zuipende en kettingrokende man. Terwijl hij succes na succes behaalt aan Madison Avenue verzinkt zijn perfecte vrouw Betty (January Jones) verder weg in een depressie, terwijl ze in hun riante huis in een buitenwijk zorgt voor de brutale Sally (Kiernan Shipka) en de jonge Bobby. Draper maakt zich om andere dingen zorgen: de ster-copywriter is niet wie hij zegt dat hij is en het verleden haalt hem in.

Van 2007 tot 2015 wist Mad Men de kijker zeven seizoenen lang aan zich te binden. De jaren zestig is het tijdperk waarin je nog in een restaurant kan roken, maar ook de tijd van de politieke campagnes van Kennedy en Nixon, en de maanlanding. Het is een historisch drama dat genderrollen aankaart, maar Mad Men is ook een dramaserie met smeuïge geheimen: gestolen identiteiten, verborgen zwangerschappen en natuurlijk de alomtegenwoordige intriges op het kantoor van Sterling Cooper.

De dramaserie is vanaf juli en in het najaar te zien, eerst via het streamingplatform IMDb TV en later via de Amerikaanse zender AMC. Gelet op de huidige culturele tijdgeest gaven de producenten uitleg waarom ze een aanstootgevende scène met ‘blackface’ niet verwijderen. Lionsgate gaf in hun statement aan: 'In hun vertrouwen op historische authenticiteit, zijn de serieproducenten toegewijd aan het blootleggen van de onrechtvaardigheden en ongelijkheden binnen onze samenleving die tot op de dag van vandaag voortduren, zodat we zelfs de meest pijnlijke delen van onze geschiedenis kunnen onderzoeken om na te denken over wie we vandaag zijn en wie we willen worden. We presenteren daarom de originele aflevering in zijn geheel.'

Het is geen opmerkelijke reactie: sinds het eerste seizoen kreeg maker Matthew Weiner (hij werkte eerder als scenarist aan The Sopranos) kritiek op het gebrek aan diversiteit en de enigszins negatieve weergave van de zwarte karakters die wél aanwezig waren in de Mad Men-wereld - overigens pas echt in de laatste twee seizoenen.

De gevierde Afro-Amerikaanse essayist Ta-Nehisi Coates schreef in 2009 op het literair-cultureel platform The Atlantic dat hij zich niet stoorde aan de uitsluiting van gekleurde personages. De serie weergeeft uiteindelijk de privileges van de overwegend rijke personages. Mad Men speelt zich immers af in een wereld waar Draper en consorten nauwelijks met minderheden in aanraking komen, maar ze zijn áltijd aanwezig: van de zwarte vrouwen in het damestoilet en de conciërges tot Drapers hulp. 'Mad Men is een verhaal over de jaren 60. Het is niet het definitieve verhaal. Ik weet niet eens dat er zoiets zou moeten zijn.'

Mad Men is een pakkende dramaserie die het menselijke gedrag in de jaren 60 observeert. De culturele nabijheid van de vergane periode houdt de kijker een spiegel voor over de maatschappelijke veranderingen- maar toont eveneens hoeveel er hetzelfde is gebleven.