Het succes van 101Barz

‘Richting de miljard,’ is het antwoord van 101Barz-presentator Rotjoch op de vraag hoe vaak de video’s op zijn kanaal in zijn bekeken in het 10-jarig bestaan. Rotjoch (echte naam: Angelo Diop) spreekt bescheiden – maar zeker niet zonder trots – over zijn 101Barz. We zitten in een gang op het Mediapark, vlak buiten de kleine studio waar de sessies van het hiphopkanaal worden opgenomen. ‘Eigenlijk is dit geen goede plek voor een gesprek,’ geeft hij aan. ‘Hier raak ik steeds afgeleid door iedereen die aan komt lopen.’ We praten over 101Barz, het digitale hiphopkanaal van BNN-VARA dat zijn tiende verjaardag viert. Om de successen van het afgelopen decennium te vieren – want met die miljard views kunnen we daar met een gerust hart van spreken – staat er vanmiddag een Megasessie op het programma. Rotjoch nodigde een groep rappers uit om luidruchtig stil te staan bij tien jaar 101Barz.

En het zijn die rappers waardoor Rotjoch afgeleid raakt tijdens ons gesprek. Alsof het zijn beste vrienden zijn (misschien is dat ook zo) begroet hij artiesten als Sevn Alias en Jonna Fraser – twee van de populairste namen uit de hedendaagse Nederlandse hiphop. De laatstgenoemde wordt uitgebreid gefeliciteerd met zijn EP Blessed, die op de eerste plek in de hitlijsten staat, wederom een bewijs van de populariteit van het genre. ‘Bij 101Barz waren ze de eerste die in ons geloofden,’ vertelt Hef Bundy, een andere deelnemer aan de Megasessie. De rapper uit Hoogvliet is vandaag een van de gasten met de meeste ervaring op het kanaal: hij deed in 2009 al een sessie. ‘Ze waren de eerste die nigga’s naar Hilversum lieten komen,’ zegt hij lachend. ‘Dus als Rotjoch ons uitnodigt, komen we allemaal. Daar vragen we niks voor. Dankzij 101Barz zijn we allemaal bekend geworden.’
De rappers die vanmiddag een voor een binnendruppelen, verzamelen zich in de parkeergarage buiten het gebouw. Hef is een druk pratend middelpunt van de groep, waar ook artiesten als Josylvio, Feis en de Rotterdamse Kevin deel van uitmaken. De muzikanten verschillen in hun aanpak – Sevn Alias bereidt zich in stilte voor op zijn sessie, terwijl Hef de ene na de andere grap eruit gooit – maar ze lijken het er allemaal over eens: 101Barz is een van de belangrijkste springplanken voor Nederlands hiphoptalent. ‘Het is de sleutel tot carrières,’ beaamt Latifah.

En om hun steun aan het kanaal te bewijzen, zijn de artiesten vandaag aanwezig in Hilversum. Van de tien uitgenodigde rappers laten er slechts twee verstek gaan (Rotjoch: ‘Maakt niet uit, ik hou alsnog van die gasten). Een volgorde is er niet, dat zien ze wel als ze er zijn. De begintijd is onbekend, ook dat zien ze wel als iedereen er is. Het overgrote deel van de gasten op de Megasessie gaat een rap doen die ze de avond en nacht van tevoren hebben bedacht. Niet uitgeprint of uit het hoofd geleerd, maar gewoon vanaf het notitieblok in een iPhone. Het getuigt allemaal van een bepaalde laisser-faire houding, die zeldzaam is binnen de gestructureerde muren van het Hilversumse Mediapark.
Eenmaal in de studio, bepalen de gasten zelf in welke volgorde ze in de Megasessie aan de beurt komen. Iets na vieren, ruim drie uur na het tijdstip waarop de rappers uitgenodigd zijn, neemt Sevn Alias als eerste plaats achter de microfoon. Binnen deze muren maakt Rotjoch een opvallende transformatie door; de rustige, zacht sprekende man straalt van het zelfvertrouwen als hij de sessie uit de losse pols (wederom laisser-faire) introduceert voor de twee draaiende camera’s. ‘101Barz, dit is Rotjoch op je beeldscherm,’ is zijn vaste introductie, maar in de tekst die volgt, gaat elke take weer andere kanten op. Hij vergelijkt zijn armen met spierbal-emoji’s, demonstreert hij dat hij nog even hard kan brullen als tien jaar geleden en vertelt kijkers waar ze hun kaartjes voor de jubileumtour van 101Barz kunnen bemachtigen. Dat laatste werkt op de lachspieren van Hef Bundy, die uitroept: ‘Bemachtigen?! Die kids hebben geen idee waar je het over hebt als je zoiets zegt, man. Praat normaal!’

Het is deel van een continue stroom van plagerijen die vanmiddag heen en weer gaan tussen Bundy en de 101Barz-oprichter. De twee zitten duidelijk op een lijn, blijkt uit ons gesprek met Rotjoch. Bundy roemde 101Barz omdat het een van de eerste media was die gekleurde artiesten uitnodigde in Hilversum. En ook Rotjoch geeft aan dat hij vindt dat de traditionele programmering te weinig aandacht besteedt aan deze groep. De Eindhovense rapper Fresku maakte daar een jaar geleden een statement over in het nummer ‘Zo doe je dat’. In de tekst haalde hij uit naar de programmering van 3FM: ‘Die lyrics klinken tight, man. Maar helaas ben je niet een white man. Je bent op internet een hype, kan. Maar never dat Giel Beelen jou draait, want… Die yoyo hiphop is te saai, man.’ ‘Dat nummer is een soort levenslied voor mij en m’n werk,’ geeft Rotjoch aan. ‘Een keiharde track. En ik herken het heel erg: ik denk dat we in de Nederlandse tv- en radiowereld te maken hebben met institutionele discriminatie. Op het moment dat iets niet in het mediaplaatje past waar men aan gewend is, dan wordt er bijna geen aandacht aan besteed. En de mensen die het wel doen, hebben te kampen met lage budgetten. Ik kan er vanuit mijn eigen ervaring over meepraten. Ik geloof erin dat je succesvol kan worden als je hard werkt, maar ik heb wel het gevoel dat ik meer werk moest verzetten dan sommige mensen bij andere programma’s.’

‘Uiteindelijk wil ik gewoon dat mijn werk serieus genomen,’ vervolgt Rotjoch. Hij verwijst naar The next MC, de talentenjacht die hij in 2012 opzette. ‘Het was een soort Idols voor rappers. Op internet genereerde het miljoenen views. Uiteindelijk is het programma ook uitgezonden op Nederland 3, volgens mij op de zaterdagavond om 1 uur. En toen werden we erop afgerekend dat we niet genoeg kijkcijfers hadden. Volgens mij zit onze doelgroep op zaterdagnacht niet thuis voor de tv. Daarnaast zonden ze alleen de halve finale en de finale uit en niet de audities. Dan mis je het hele begin, met alle grappige momenten. Ik weet zeker dat het in een goed tijdsslot wel had gewerkt.’

Toch is Rotjoch dankbaar voor de kansen die hij van BNN heeft gekregen: ‘Ze hebben me wel altijd de vrijheid gegeven om mijn ding te doen. En ik denk dat wij ze met 101Barz kunnen bieden waar ze op uit zijn: een heel jong, divers publiek.’ Het past binnen de filosofie die hij aanhangt: ‘Je moet je als een soort kameleon door deze mediajungle bewegen. De content steeds in andere vormen gieten.’ Vijf jaar geleden gooide Rotjoch het roer nog om: ‘In 2011 daalde het bezoek van onze website enorm. Dat kwam omdat Google YouTube had gekocht, waardoor wij ineens veel moeilijker te vinden waren. YouTube maakte een enorme groeispurt door, mensen raakten eraan gewend. Vervolgens haalde iemand de filmpjes van onze site af en zette ze op YouTube. Daar zaten video’s bij die drie á vier miljoen keer bekeken werden, maar niet op ons kanaal. Toen zei ik: “Ons publiek is aan het verhuizen naar YouTube. Wij moeten daar ook heen gaan.” Ik denk dat er heel veel kansen verloren gaan door op een ouderwetse manier producten aan de man te brengen. Wij zijn gewoon waar het publiek is. De manier waarop wij die mensen bereiken, zouden we ook toe kunnen passen op andere onderwerpen dan rap. We zouden ook meer diepgang kunnen bieden.’ Rotjoch geeft echter aan dat hij zich voorlopig vooral op zijn muziekprogramma concentreert: ‘Je moet nooit nooit zeggen, al is de muziek gewoon mijn core. Al heb ik ook dit jaar m’n eerste korte film gemaakt, dus wie weet.’
Dat muziek nog altijd de core van 101Barz is, blijkt uit Rotjochs enthousiasme tijdens de opnames tijdens de opnames van de Megasessie. De presentator, traditiegetrouw gehuld in het trainingspak van een voetbalclub (vandaag is het Olympique Marseille), moet na een paar minuten al de zweetdruppels van zijn voorhoofd vegen. En zelfs op de momenten dat we een rap al meerdere keren langs hebben horen komen (de meeste teksten zijn gloednieuw, waardoor de rappers meerdere pogingen nodig hebben om het goed te krijgen), toont Rotjoch zich even enthousiast als bij hun eerste take. En ook de artiesten tonen zich energiek en – ook belangrijk in de drie uur durende sessie – geduldig. Er zijn aardig wat takes nodig om alle nummers erop te krijgen, maar de rappers steunen degene die voor de microfoon staat. En we horen verschillende nuances binnen het hiphopgenre de revue passeren. Sevn Alias rapt met een brommende, zware stem en zijn ogen stoïcijns op de lens van de camera gericht. Jonna Fraser is juist explosiever: hij wisselt bezeten, snelle stukken af met rustigere momenten. Latifah, de enige vrouw van het gezelschap, werkt weer met een steeds terugkerend zinnetje – een refrein dat haar optreden qua stijl het dichtst bij een traditioneel popnummer plaatst.

De opnames van de Megasessie duren langer dan verwacht. Het blijkt een zware bevalling: ‘Dit is een fokking grote baby,’ roept Hef Bundy ongeveer halverwege de sessie, ‘Keizersnee en alles.’ De opnames zijn al zo’n twee uur bezig, als Rotjoch aansluit: ‘Ik heb officieel besloten: dit is de laatste megasessie ever.’ De woorden komen er lachend uit, zoals er tijdens deze drukke sessie (‘dit gaat normaal echt nóóit zo,’ drukt Rotjoch ons meerdere keren op het hart) bijna altijd wel iemand aan het lachen is. En steeds staat de presentator in het middelpunt. Elke keer dat er even geen opname gemaakt wordt, zijn de ogen op hem gericht. ‘I love you very much,’ zegt hij, op een moment dat de rappers in een cirkel om hem heen staan in de studio. ‘Jullie zijn m’n kinderen.’ Tegen het eind van de opnames geven de rappers hem een voetbalshirt met ‘Rotjoch United’ op de borst en een grote tien op de rug. Tien jaar 101Barz: hoe een gezellige chaos, ergens in een studiootje achterin het Mediapark, hét hiphopgeluid van Hilversum produceert.