Stowaway: dertien-in-een-dozijn ruimtevaartdrama

Tijdens een ruimtevaartmissie naar Mars ontdekt de bemanning – commandant Marina Barnett (Toni Collette), arts Zoe Levenson (Anna Kendrick) en bioloog David Kim (Daniel Dae Kim) – vijf uur na de lancering dat er een verstekeling in hun kielzog is meegereisd. De ongewenste gast – die bewusteloos is geraakt, en met zijn actie al dan niet onbedoeld schade heeft aangericht – blijkt Michael Adams (Shamier Anderson) te heten, een ingenieur die op het lanceerplatform werkt en om onduidelijke redenen verstrikt raakt op het ruimteschip. Als Adams bij zinnen komt, en zich realiseert hoe ver hij is verwijderd van de aarde, smeekt hij aanvankelijk of de missie – leven creëren op de rode planeet – niet geannuleerd kan worden: wie zal er zich over zijn zusje ontfermen?

Maar even later ziet Adams de ongelukkige samenloop van omstandigheden als een buitenkans. Want Barnett en haar secondanten zijn pioniers, die geschiedenis schrijven. Dat ziet Adams ook wel zitten. Hoewel er direct een aantal vragen wordt opgeworpen: is er wel genoeg zuurstof en proviand voor Adams? Wat gaat hij eigenlijk doen tijdens de reis van twee jaar? Aanvankelijk blijkt aan alle obstakels wel een mouw te passen. Kennelijk is er een bed, is er voldoende voedsel, en mankeert er niets aan de zuurstofvoorziening. Dat is wel opmerkelijk, omdat ook voortdurend wordt benadrukt hoezeer alles nauwgezet afgewogen is voorafgaande aan het vertrek van de astronauten – er lijkt weinig speling.

Dat filmmaker Joe Penna (Arctic, 2018) daarna al snel de eerste scheuren in het firmament toont, ligt in de lijn der verwachting: er mankeert toch iets aan de elektronica en de astronauten beginnen achter elkaars ruggen plannetjes te bekokstoven. Omdat het onduidelijk is of het schip wel groot genoeg is voor vier man. Stowaway is in dat opzicht het zoveelste ruimtevaartdrama annex galactisch kammerspiel waarin personages onder hoge druk worden gedwongen vindingrijker te zijn dan ze ooit hadden kunnen bevroeden – om de mensheid, en hun missie, veilig te stellen. Moord behoort op een gegeven moment ook tot een serieuze optie.

Maar dat zie je al van lichtjaren afstand aankomen. En het duurt ook nog even totdat de plot is gearriveerd bij deze wending. Waardoor de eerste akte van Stowaway futloos en generiek aanvoelt: een schokkerige lancering, ruimtejargon over en weer, metertjes die in het rood springen en dan toch weer snel in het groen. Aan het einde van de film zoekt Penna overduidelijk naar visuele hoogstandjes, sublieme beelden, om zijn verhaal kracht bij te zetten. Maar overweldigend wordt Stowaway nooit. De film is eerder een toonbeeld van hoe moeilijk het is om een ruimte-epos à la Gravity (2013) te maken – zie ook het vorig jaar bij Netflix verschenen, gemankeerde Away.