Star Wars: The Rise of Skywalker: problematisch slotakkoord van saga

Het is helder: iedereen die de voorafgaande acht films nooit zag kan wegblijven en iedereen die ze (deels) wel zag en op zijn minst interessant vond, móét gaan kijken: het einde van de derde trilogie over de familie Skywalker is ofwel onverteerbaar onbegrijpelijk omdat je al te veel hebt gemist, ofwel verplichte kost omdat je al zo lang aan tafel zit. Ook belangrijk: geen voorafjes! Liever geen spoilers consumeren. Er gebeurt namelijk nogal wat in de film, vooral inzake de relatie tussen Rey, de geweldige heldin van de laatste trilogie, en de even geweldige Kylo Ren, de ambivalente schurk van de nieuwe films en de onverwacht waardige en complexe opvolger van Darth Vader. Kennis vooraf over de inhoud van The Rise of Skywalker is echt onwenselijk; dat keizer Palpatine (gestorven in Return of the Jedi) misschien niet zo dood is als gehoopt, mag gezien de trailers en online ophef geen spoiler meer heten, maar wijs het is, om Yoda te parafraseren, om echt niet meer te weten dan dat.

We laten het dus bij de observatie dat verreweg de meest boeiende, minst lawaaierige - afgezien van de potsierlijk operateske climax - en dramatisch en visueel meest bevredigende scènes van de film die tussen Rey en Ren zijn; een oase van rust en betekenis tussen de popcorn-heisa van de andere plotlijntjes. Want Leia, Finn, Poe, Chewbacca, de robots en een hele parade van grote en kleine oude bekenden, van Jawas tot Ewoks, krijgen allemaal aandacht en dat fragmenteert de film ten koste van de enige echt boeiende - maar dan wel meteen zeer boeiende - kern, gevormd door Rey en Ren. Temidden van rommelige en zelfs onvergeeflijk saaie ruimtegevechten, onnodige planet-hopping, fantasy-achtig mythisch gedoe en irritante 'exposition' om het verhaal op gang te helpen, zijn de scènes tussen die twee een Tatooine-achtige oase temidden van visuele overdaad.

Wat dat laatste betreft: de montage is vaak echt een zooitje: veel te snel wegkijken van boeiende scènes en te lang blijven hangen bij schattige intermezzo's. The Rise of Skywalker gaat sowieso mank aan een gebrek aan keuzes: door iedereen oppervlakkig ter wille te willen zijn, berooft J.J. Abrams de kijker van de kans om de twee-eenheid Rey en Ren uitgediept te zien worden. Het is de verdienste van de laatste trilogie dat die twee de echte hoofdrolspelers zijn geworden, maar een zwakte dat alle oude hoofdpersonen zoveel aandacht krijgen. Het onverwachte is dat je bij klassieke en essentiële personages als Luke en Leia, die best veel in de film voorkomen, een 'laat maar' gevoel krijgt ten opzichte van de karakters Rey en Ren die, gespeeld door Daisy Ridley en Adam Driver, ook door aanmerkelijk betere acteurs worden vertolkt.

Zoveel fans, zoveel meningen. Niemand die Star Wars aan het hart gaat, kan ooit een echt bevredigend persoonlijk einde geserveerd worden. Ondergetekende fan vindt dat het einde van de familiesage over de Skywalkers te abrupt is, teveel in de lucht blijft hangen, en net zo vluchtig en onuitgesproken is als de almaar uitblijvende liefdesverklaring die in de film (g)een rol speelt. En dat het aan elkaar knopen van verhaal-eindjes en het doorlopend verwijzen naar gebeurtenissen, beelden en personages uit alle voorafgaande films te zeer afleiden van deze.

Aan de andere kant: terugdenkend aan de film rijst wel een nieuwe hoop: dat The Rise of Skywalker misschien een paar keer gezien moet worden en in de loop van de tijd in de ogen van de kijker zal rijpen. En dat sommige personages, op de een of andere manier, voortleven in andere en minder door het verleden belaste films die Lucasfilm nog in petto heeft.