Rocks: eindelijk eens geen probleemjongeren

Veel moderne art-house cinema over 'de jeugd' is een parade van wat in de wandelgangen van beleidsmakers 'probleemjongeren' is gaan heten: jongeren die zuchten onder een combinatie van criminaliteit, misbruik, discriminatie, geweld, werkeloosheid en fysieke en psychische trauma's. Ze worstelen met hun seksualiteit, verslavingen, opleiding en ouders en ze wonen in krotten. Hun leven speelt zich af in kamerbrede algehele uitzichtloosheid, het liefst gefilmd in fletse blauw- en groentinten alsof de hele wereld een afbladderend mortuarium is en de jongeren eeuwige slachtoffers zijn, martelaren bijna.

Het levert beslist indrukwekkende films op, maar probeer bijvoorbeeld maar eens de Oekraïense film The Tribe te bekijken voor een extreme illustratie van dit genre; na afloop lijkt het zonlicht zwart en haal je bij elk schattig zeehondje je schouders op.

Dit ultra-realisme, of noem het gerust cynisme, ontbreekt in de Britse film Rocks van regisseur Sarah Gavron (Suffragette), een niet zoetsappig maar ook niet deprimerend verhaal over het Brits-Nigeriaanse meisje Shola, bijnaam Rocks, dat met haar geweldige kleine broertje Emmanuel en haar moeder in Londen woont in een appartement dat níét fletsgroen is. Nadat moeder verdwijnt en alleen een briefje achterlaat, staat Rocks er alleen voor. Moeder deed dit vaker maar kwam op den duur altijd terug - de film suggereert dat ze psychische problemen heeft - en Rocks probeert ook nu zo goed en zo kwaad als dat gaat door te gaan met haar eigen leven. Ze brengt Emmanuel en zichzelf naar school en leeft van het geld dat moeder achterliet. Op school leren we de vriendinnen van Rocks kennen, met allerlei achtergronden: hun wortels liggen in Nigeria, Somalië en in Groot-Brittannië. Maar de vijf meisjes die de film volgt zijn, ongeacht hun achtergrond, ook vooral Brits en totaal modern. Hun leven wordt niet bepaald door problematiek, maar door muziek, onderling sociaal gedoe en Instagram. Moderne scholieren - vrij ijverige scholieren, met vermoeide maar nog steeds bezielde leraren - voor wie hun etnische en multiculturele achtergrond een alledaags gegeven is en slechts één onderdeel van hun levens, die veel meer kenmerken gemeen hebben dan dat er problematische verschillen zijn.

Gewoon meisjes, met diverse huidskleuren, die lol hebben. En uiteraard ook wel degelijk problemen, maar hoewel ze daarmee niet altijd verstandig omgaan, ligt dat er meer aan dat ze vijftien zijn dan dat ze 'probleemjongeren' zijn.

Rocks' probleem is, na het vertrek van haar moeder (haar vader is overleden), dat het geld al snel op is, de elektriciteit derhalve wordt afgesloten en dat een vriendelijke en goedbedoelende buurvrouw Jeugdzorg inschakelt, dat hun appartement in de gaten begint te houden. Daardoor voelt Rocks zich gedwongen om een logerend bestaan bij haar vriendinnengroepje te gaan leiden. Met in haar kielzog de kleine Emmanuel, een extreem grappig en intelligent smart-ass jongetje dat de hele film lang een klein terrarium met het school-kikkertje Tiny met zich meezeult, een geweldig micro-voorbeeld van hoe verantwoordelijk deze jonge mensen zich het grootste deel van de tijd gedragen. Wat dat betreft is Rocks verwant aan recente films als Never Rarely Sometimes Always en Leave no Trace , waarin jongeren ook vastberaden het heft in eigen handen nemen, maar toch nog het meest aan het veel vrolijkere Goldie , het Amerikaanse debuut van Sam de Jong, waar Rocks vaak aan doet terugdenken.

Aan het eind van Rocks, als vriendschappen getest zijn en meestal solide bleken, neemt Rocks een extreem moeilijke en onzelfzuchtige beslissing, een keuze die in zijn eenvoud verpletterend mooi en moeilijk is en van Rocks, ondanks het prettige, niet cynische realisme, een soort bitterzoete feel-good-film maakt. Een verademing in het genre.