Ricky Gervais: SuperNature: alles onder de noemer van ironie

Ricky Gervais legt aan het begin van zijn nieuwe voorstelling SuperNature de bezoekers nog even uit hoe het zit met humor en ironie. Oftewel, hij bedoelt zometeen het tegenovergestelde van wat hij zegt. En dat blijkt, net als bij de recente specials van Dave Chappelle , een vrijbrief voor een keur aan onsmakelijke grappen over transgender personen. Waaronder een treurig gebbetje over Gervais’ vakgenoot Eddie Izzard. Gervais is net als Chappelle gefascineerd door geslachtsoperaties en door moderne en eerdere definities van vrouwelijkheid en mannelijkheid.

Dus bezigt Gervais geneuzel over voornaamwoorden, over vrouwen met baarden en penissen, en hoe hij in sommige gevallen 'nog liever Louis C.K. had zien masturberen'. Een rode draad ontbreekt in de voorstelling, die is kennelijk verruild voor grappen die een provocatief effect moeten sorteren. Zoals wanneer Gervais stelt dat je als komiek soms naar beneden moet slaan, ‘zoals bij een lichamelijk beperkte kleuter’. Saillant is ook dat types als Gervais telkens reppen over cancelcultuur terwijl ze zelf bakken met geld blijven verdienen, ondanks de kritiek die ze krijgen op hun werk. De fans zijn nooit vertrokken.

Maar Gervais’ laat in SuperNature geen cutting-edge-humor zien. Sommige grappen, zoals over een denkbeeldige Chinese man, kan je zonder blikken of blozen zelfs racistisch noemen. Of toch ironie? Nee. Gervais wil graag ongefilterd zijn mening verkondigen en indirect grappen maken over trans mensen en minderheden, en de kijker moet daar dan maar om lachen, of de zaal verlaten. Alles onder de noemer van ironie. Aan het einde laat de Brit nog even een glimp zien van wat hij ook kan, met een paar grappen over zijn jeugdjaren. Gewoon geestige observaties over begrafenissen en anekdotes uit de schoolklas.

Die passage is wel grappig, maar ook tekenend: Gervais moet voor het beste materiaal diep graven in zijn verleden. Omdat er weinig te lachen valt over zijn bespiegelingen van het nu.