Alles over series, tv en film. Vanaf de redactie van de VARAgids.

Nobody Speak: The Trials of the Free Press: schreeuw om onafhankelijke journalistiek

  •  
24-06-2017
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
Hulk Hogan
Hulk Hogans sextape brengt een diepgeworteld probleem aan het licht.
De rechtszaak tussen internetblog Gawker en showworstelaar Hulk Hogan is exemplarisch voor hoe de (Amerikaanse) journalistiek onder druk is komen te staan. De sensatiebeluste website publiceerde in 2012 een deel van een sextape waarin Hogan figureert. Een tegenantwoord kwam al snel in de vorm van een vriendelijk verzoek van Hogans advocaat om het artikel en de video zo snel mogelijk te verwijderen. Hieraan werd geen gehoor gegeven, waardoor dit conflict werd uitgevochten voor de rechter. De rechter van dienst, Pamela Campbell, werd ooit werd aangesteld door de toenmalige conservatieve gouverneur van Florida, Jeb Bush. Voordat de rechtszaak überhaupt is begonnen, deelt ze de jury terloops mee dat ze neerkijkt op de media.
Gawker verloor deze farce van een proces: het vonnis vormt een grote bedreiging voor de democratie. Aan het woord komen de oprichters en oud-medewerkers van het blog, die zichzelf iets te gekunsteld op de borst kloppen: hoewel Gawker enkele significante nieuwswaardigheden aan het licht bracht – zoals reportages over Bill Cosby en Tom Cruise – moet je de kwetsende toon en provocerende koppen ook in ogenschouw nemen. Maar dat is een onderwerp voor een andere documentaire. Het eerste amendement, het recht op vrijheid van meningsuiting, geldt ook voor deze smakeloze, en gemankeerde journalisten. Of zoals een expert vertelt: ‘Hier kan je niet selectief in zijn.’
Wat volgt is een overzicht van de rechtszaak, met beelden van in de rechtbank. Documentairemaker Brian Knappenberg schroomt niet om ook de smeuïge details – bijvoorbeeld over Hogans penislengte – te delen met de kijker. Dergelijke passages voelen echter overbodig en irrelevant. Dat kranten en televisiezenders graag berichten over een seksschandaal, is eveneens evident. Daarvoor hoef je niet fragmenten uit vrijwel alle talkshows voor te laten zien. Waar Knappenberg lof voor verdient is dat hij de rechtszaak gebruikt als een prelude in een uitgebreider verhaal over de teloorgang van onderzoeksjournalistiek, de ondermijning van de Amerikaanse grondwet en de structurele minachting van de media.
Miljardair Peter Thiel, president Donald Trump en Hulk Hogan worden vervolgens vernuftig aan elkaar gelinkt. Dergelijke publieke figuren gedragen zich schaamteloos en weigeren hiervoor verantwoording af te leggen. Die abjecte houding is symptomatisch voor deze tijd, waarin The New York Times door de Amerikaanse president wordt neergezet als een bastion van nepnieuws, waardoor veel Amerikaanse burgers de mainstream media wantrouwen. Deze invalshoek is evenwel niet nieuw. Geslaagdere documentaires als het dit jaar op Netflix verschenen Get Me Roger Stone en het vorig jaar verschenen Weiner gingen al uitvoerig in op dit onderwerp, en toonden aan dat deze problematiek niet van de laatste jaren is.
Ga je verder terug in de geschiedenis, dan zie je in de documentaire Shadows of Liberty (2012) hoe het Amerikaanse medialandschap ingrijpend werd veranderd dankzij een wetswijziging uit de koker van Bill Clinton. Clinton introduceerde in 1996 een wet die een breed media-aanbod moest waarborgen. Het omgekeerde gebeurde: er ontstonden conglomeraties, grote bedrijven als Time Warner kochten en masse televisiezenders, en verlegden de focus van doorwrochte onderzoeksjournalistiek naar 24-uurs entertainment. Maar de relatie tussen de media, en hoe het publiek haar percipieert, was daarvoor al problematisch. In The War Room (1993), over Clintons eerste presidentscampagne, zien we hoe televisiekanalen niet de toekomstig president maar zijn affaires kritisch onder de loep nemen.
In Nobody Speak wordt een toespeling gemaakt op de Watergate-affaire, met beelden van president Nixon die – zoals Clinton dat later doet – liegt op nationale televisie. Die verwijzing naar Watergate is een waarschuwing: journalisten moeten het vertrouwen van de Amerikaanse burger herwinnen én onderzoeksjournalistiek bedrijven om de onderste steen boven te krijgen. In Nobody Speak blijven oplossingen voor dit vraagstuk spijtig genoeg uit, waardoor de documentaire op dat vlak onbevredigend aanvoelt. Het grootste deel van de Amerikaanse media is immers nog steeds in handen is van een kleine groep beursgenoteerde bedrijven. Dat is wel ironisch: hoe genadeloos Gawker ook was in zijn berichtgeving; het was wel een onafhankelijke nieuwsorganisatie. En die worden steeds schaarser, als ze in de rechtbank kunnen worden weggevaagd.
Nobody Speak: Trials of the Free Press, 23 juni bij Netflix
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief van de Lagarde!