Nail Bomber: Manhunt: liefde overwint haat, uiteindelijk

Filmmaker Daniel Vernon legt in Nail Bomber: Manhunt de kloof tussen (seksuele) minderheden en de politie bloot in Londen, in 1999. In het voorjaar van dat jaar pleegt neonazi David Copeland drie bomaanslagen op plekken waar veel mensen van kleur en mensen uit de LHBTIQ+-gemeenschap resideren. Het zijn wijken waar de politie grootschalig aanwezig is, maar weinig concreet doet tegen de criminaliteit. Dat rechercheurs na de eerste aanslag nog niet de link leggen met de racistische beweegredenen van de dader, is hiervan een direct gevolg. Of zoals een toenmalige inwoner stelt: "Je wil de dader net zo graag als ik achter de tralies zien? Echt niet, je woont hier niet."

Toch wordt uiteindelijk het verband gelegd tussen extreemrechtse denkbeelden en de aanslagen. Misschien wel te laat. Copeland verwondt 150 slachtoffers en vermoordt er drie. Vernon spreekt getuigen – waaronder een undercoveragent die tien jaar deel uitmaakte van neonazibewegingen, en overlevenden die vertellen hoe het is om een explosie van nabij mee te maken – over de gebeurtenissen van toen. Ook een traumachirurg vertelt over de effectieve impact van een zogeheten 'nail bomb' – een soort stalen omhulsel met grote spijkers erin. De arts zal deze periode nooit meer vergeten, en uit alles in de film blijkt hoe vers de aanslagen nog in het Londense collectieve geheugen zitten.

Tussen de gesprekken – en het vele gebruik van archiefbeelden – door speelt Vernon stukken af uit de bekentenis van Copeland. Een man die naar eigen zeggen ‘angst, wrok en haat’ wilde verspreiden met zijn daden. Afkomstig uit een beweging die ‘magneten zijn voor buitenbeentjes, gekken en losers’. De film lijkt ook een (mede)verantwoordelijke aan te wijzen: politici van Britse nationalistische partijen die met hun verbloemde retoriek racisme aanwakkeren onder hun aanhang – en dat doen ze natuurlijk nog steeds onverminderd, vandaag de dag.

Tijdens meetings in kroegen eind jaren negentig horen we vervolgens hoe racisten niet terugdeinzen om uit te leggen hoe je überhaupt een spijkerbom maakt, en waarom je joden zou moeten haten. Het lijkt er in die zin op dat Vernon deze film heeft gemaakt omdat het bovengenoemde abjecte sentiment nooit volledig is weggesijpeld uit de Britse samenleving. Zie ook de moord door een neonazi op parlementariër Jo Cox in 2016. En ook wijken waar veel minderheden wonen hebben nog steeds te kampen met een gebrouilleerde verstandhouding met de politie. Maar de multiculturele gemeenschappen zijn daar niet verdwenen, zo toont Vernon aan het eind van de film in fijne tableaus – een mooi toonbeeld van menselijke veerkracht.