Monster: gemankeerd maar goed geacteerd rechtbankdrama

‘Je bent jong, zwart en staat terecht’, vertrouwt advocaat Katherine O’Brien (Jennifer Ehle) haar cliënt Steve Harmon (Kelvin Harrison Jr.) toe. De jury zal hem, als de officier van justitie Anthony Petrocelli (gespeeld door Paul Ben-Victor) zijn best doet, misschien wel zien als een monster. En Petrocelli windt er tijdens de eerste procesdag al geen doekjes om: Harmon ís een monster, zegt hij ten overstaan van de rechtszaal. Waarmee de toon direct is gezet: het doet er in feite niet toe wat de 17-jarige op zijn kerfstok heeft. Die racistische onverschilligheid is steeds vaker een thema in Amerikaanse drama’s.

Zie bijvoorbeeld het drama When They See Us (ook te zien bij Netflix), over vijf tieners die eind jaren tachtig in New York ten onrechte worden veroordeeld voor een verkrachting. Harmon lijkt eenzelfde lot te zijn beschoren. In de openingsscène wordt de suggestie gewekt dat hij betrokken zou zijn bij een overval op een kruidenierswinkel in New York, met dodelijke afloop. Maar filmmaker Anthony Mandler toont in zijn debuut ook het academische talent dat Harmon is, zoals tijdens de filmcolleges die hij volgt bij docent Leroy Sawicki (Tim Blake Nelson). Evenals de ouders die hem op het rechte pad houden (rollen van Jennifer Hudson en Jeffrey Wright).

Je hoopt gaandeweg dat de jury die hoopgevende zaken ook zal zien, omdat het voor Harmons strafpleiter een beproeving blijkt om haar cliënt in een positief daglicht te stellen. En tegelijkertijd laat het scenario van Radha Blank, Cole Wiley en Janece Shaffer ook vakkundig relevante informatie achterwege: heeft Harmon het nu wel of niet gedaan? Daar zien we glimpen van, zoals de pseudo-vriendschappen die Harmon, die aspireert filmmaker te worden, heeft met schimmige types uit zijn wijk Harlem (gespeeld door A&AP Rocky en John David Washington). Monster draait ook om hun lot, omdat ook zij, als ze in de rechtbank verschijnen, meteen het predicaat ‘monster’ krijgen toebedeeld.

Maar echt overtuigend is het allemaal niet. Regisseur Mandler is vooral bekend van zijn videoclips en hanteert in Monster dezelfde subjectieve cameravoering – slow-motion, veel tracking shots –  waardoor scènes al snel chaotisch ogen. En de scenaristen laten Harrison Jr. in de voice-over plechtig allerlei interne dialogen uit het boek voordragen – en dat voelt direct aan als tenenkrommend en geforceerd. Zoals wanneer Harmon vertelt dat hij de eigenlijke regisseur is in het verhaal, en in de volgende scène begint te dicteren alsof hij achter een typemachine zit. Dan begrijp je ook min of meer waarom Monster al sinds 2018 stof ligt te vangen.

In dat jaar ging de film in première op Sundance. Sindsdien bleef een release uit. Maar zo’n fiasco of draak van een film is Monster ook weer niet, mede dankzij de uitmuntende cast. John David Washington overtuigt als drugsdealer, en Harrison Jr. bewijst dat hij een naam is die we in de gaten moeten houden.