Mijn beste vriendin Anne Frank: vreselijk en vrolijk

Foto credits: Dutch FilmWorks

Zoals je een ster aan de nachtelijke hemel beter ziet door er vlak naast te kijken, hebben de makers van deze film over Anne Frank gekozen voor een geslaagde opzet: ze kijken náást Anne Frank naar haar beste vriendin Hannah, tijdens het relatief onbezorgde deel van hun jeugd in Amsterdam, waar Duitse soldaten weliswaar al rondliepen maar waar je nog net niet hoefde onder te duiken. En daardoor zie je Anne des te beter, zonder dat de makers het loden gewicht hoeven dragen dat hen mogelijk had verpletterd als de film een directe verfilming van het leven van Anne Frank was geweest. Hannah, niet Anne, is de hoofdpersoon.

De film is gebaseerd op de herinneringen van Hannah Goslar, die anno 2021 nog steeds leeft en in de jaren dertig het buurmeisje van Anne Frank was aan het Merwedeplein in Amsterdam. Samen naar dezelfde school, samen avonturen beleven zoals alle jonge meisjes die beleven, op straat, in de klas en in de wederzijdse huizen. En samen ruzie maken; zeker als Anne eerder dan Hannah geïnteresseerd raakt in jongens bekoelt de vriendschap en schuurt het af en toe. Hannah wordt verpletterend goed gespeeld door Josephine Arendsen ( Mijn bijzonder rare week met Tess ), die vol in het licht staat in deze film en hem zeer gracieus en als vanzelfsprekend draagt. Anne wordt gespeeld door Aiko Beemsterboer ( Vechtmeisje , Oogappels ), ook heel goed maar iets meer in de schaduw.

Die keuze, om Anne Frank zelf - die heel veel in beeld is, daar niet van - relatief met rust te laten, werkt goed en geeft Beemsterboer en regisseur Ben Sombogaart ( De Storm , De Tweeling ) de rust en ruimte om haar juist tot leven te laten komen; niet in haar postume en goedbeschouwd ongevraagde rol als een soort historisch icoon en symbool van de Shoah, maar als een gewoon meisje dat af en toe uitgesproken kattig en vaak behoorlijk vervelend is. En dus, zeker aangezien Hannah Goslar zelf de bron is, wellicht een échter mens dan de historische figuur die ze door geschiedenis en haar dagboek werd. Hoewel een disclaimer bij de film aangeeft dat het verhaal ietwat is ingedikt en aangepast. Maar wat telt is dat het gewoon erg leuk is naar de zeer invoelbare levens van Hannah en Anne te kijken, in de tijd voor de deportaties, tijdens het vrolijke deel van de film.

Die deportaties die komen wel, daar draait de film absoluut niet omheen, en we verblijven als kijker dus veel in concentratiekamp Bergen-Belsen, alwaar Hannah én Anne terechtkomen, maar wel in verschillende delen van het kamp. Dat is het vreselijke deel van de film, maar het is verweven met het vrolijke deel, want we maken sprongen in de tijd. Dat verdiept en verluchtigt de film. Als de meisjes elkaar in Bergen-Belsen op een bepaalde manier hervinden, redt dat Anne niet maar het voelt toch als een soort overwinning, die echt heeft plaatsgevonden. De film vermijdt melodrama en klefheid goeddeels, maar af en toe komt het wel gekunsteld over; vooral de bewegingsvrijheid die Hannah in Bergen-Belsen geniet, en die het verhaal in dramatisch opzicht dient, komt niet geloofwaardig over. Maar sympathie wint het van kritiek, vooral door de twee actrices, en door het verhaal, dat je trouwens nooit goed kan vertellen omdat het verhaal over de Shoah gewoon te groot is, ook als je inzoomt op twee doodgewone meisjes.