Medal of Honor S01E01: uitgekauwd patriottisme

Sinds 1861 is de ‘Medal of Honor’, een prestigieuze oorlogsonderscheiding, slechts zo’n kleine 3600 keer uitgereikt. Uitsluitend authentieke helden komen in aanmerking voor deze medaille. In de documentairereeks Medal of Honor worden de dappere acties van een achttal veteranen uitgelicht, uit Amerika’s vele oorlogen: van de Tweede Wereldoorlog tot de Tweede Irakoorlog. Een keur aan militaire experts komt aan het woord, de makers zijn in de beeldarchieven gedoken en visuele reconstructies met speelfilm-achtige kwaliteit worden getoond. Het is de uitgekauwde werkwijze die we allemaal kennen uit ‘documentaires’ van televisiezenders als National Geographic en The History Channel.

In de eerste aflevering staat de heroïek van Sylvester Antolak centraal, een ‘bescheiden jongeman uit Ohio, afkomstig uit een Poolse familie’. De held kan natuurlijk geen rijkeluiskind zijn, maar moet, om de algehele oorlogsnarratief te ondersteunen (je leven geven voor een hoger doel, en al die lariekoek) een ‘simpele ziel’ zijn. Met als onderliggende boodschap: iedereen kan vechten (en sterven) voor zijn of haar vaderland. Sergeant Antolak speelt tijdens de Amerikaanse invasie van Italië, in 1944, een belangrijke rol: hij weet een Duitse eenheid af te leiden en riskeert daarmee zijn leven. Het is, hoe je het ook wendt of keert, op zichzelf een onwerkelijk dappere geste.

Antolaks daad wordt in 1989 door de Amerikaanse president George H.W. Bush nog eens gevalideerd, zo zien we – politici gebruiken graag succesverhalen om hun beleid kracht bij te zetten; de ene oorlog wordt gelegitimeerd met de andere oorlog. In Medal of Honor worden alle oorlogen op een hoop gegooid: de helden uit de Tweede Wereldoorlog zijn gelijk aan de helden die in Afghanistan dienden. Dat is natuurlijk kul: de ene strijd was uit pure noodzaak; de ander vanwege dubieuze intenties. Maar de documentairereeks kijkt nergens kritisch naar de geschiedenis, de serie is – zo voelt het – vooral een ophemeling en vergoelijking van geweld.