Alles over series, tv en film. Vanaf de redactie van de VARAgids.

Hillary S01E01-03: een illuminerend tipje van de sluier

  •  
05-10-2020
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
Hillary
Genuanceerde documentaire over een van de meest bewonderde en verfoeide personen in Amerika.
Foto credits: VPRO
‘Stoort het u dat u al dertig jaar een publiek figuur bent, maar mensen nog steeds vinden dat u niet uw ware aard toont?’, wil documentairemaakster Nanette Burstein helemaal aan het begin van de vierdelige documentaire over Hillary Rodham Clinton van haar weten.
Hillary snapt er zelf ook niets van. ‘Wat is dat toch? What you see is what you get.’
In haar documentaire onderzoekt Burstein (On the Ropes, American Teen, The Kid Stays in the Picture) de complexe dynamiek die er bestaat tussen Amerika en Hillary Clinton, een van de meest bewonderde en verfoeide personen in het land.
Het begin is even inkomen. De allereerste aflevering voelt meer als een cv van al Hillary’s talrijke prestaties. Een rechtenstudie aan Yale? Check! Aanwezig bij een speech van Martin Luther King Jr.? Check! Als jonge juriste betrokken bij de eerste fase van het afzettingsproces van Richard Nixon? Dubbelcheck!
Hillary
Uiteraard was Yale ook waar Hillary Rodham Bill Clinton leerde kennen (hij met een enorme baard en manen, zij met jampotglazen). De eerste keer dat hij haar ten huwelijk vroeg was ze niet onder de indruk van zijn verkooppraatje: ‘Ik wil heel graag met je trouwen, maar je zou het niet moeten doen.’
Haar jonge jaren worden afgewisseld met reportagebeelden van haar gooi naar het presidentschap in 2016.
Misschien dat die recentere momenten nog wat te vers zijn (heel eerlijk: de laatste aflevering, die gaat over de traumatische uitslag van de verkiezingen, heb ik - nog - niet durven kijken), maar in de eerste aflevering zien we vooral de Hillary die we uit de laatste jaren kennen. Kundig, slim, maar ook gereserveerd. ‘Ik ben een privépersoon, dat moet wel wanneer je je begeeft in een publieke arena’, verklaart ze de schijnbare kloof tussen Hillary Publiek en Hillary Privé. De affaire tussen echtgenoot Bill en Gennifer Flowers doet ze dan ook af met ‘ieder huwelijk heeft zo zijn problemen’. Soms is ze ook een beetje korzelig, zeker wanneer haar e-mails voor de miljoenste keer aan bod komen.
Hillary
Toegegeven, het is moeilijk voor te stellen waarom de e-mails ooit zo’n groot ding waren – en voor sommige mensen nog steeds zijn. (Heel kort door de bocht: ze gebruikte haar privé-server voor zakelijke e-mails terwijl ze Minister van Buitenlandse Zaken was.) Clinton zelf snapt het probleem nog steeds niet. Ze had immers voor de wet niets verkeerd gedaan.
Peter Baker, een verslaggever voor The Washington Post, legt precies de vinger op de zere plek: ‘Ze is superovertuigd van haar eigen rechtschapenheid.’ En dat geeft haar soms een blinde vlek voor de tegenovergestelde gezichtspunten van anderen. Hetzelfde gold voor de controverse rondom de flinke gages die ze voor toespraken voor Goldman Sachs ontving. Want hoe kon iemand in hemelsnaam denken dat ze ooit haar integriteit zou verkopen?
Hillary
Dat het voor haarzelf vanzelfsprekend was, betekende niet dat dit voor anderen ook automatisch zo gold. En een reactie als ‘ik heb voor de wet niets verkeerd gedaan’ of ‘het spijt me dat het vragen heeft opgeroepen’ dekt dan toch niet de lading (deze laatste reactie is tijdens relationele kwesties overigens ook een groot taboe: ‘Het spijt me dat jij  er problemen mee hebt’).
Toch is het vooral heel pijnlijk om een interview met haar over de e-mails uit 2016 terug te zien waarin haar door een journalist wordt gevraagd of ze niet haar verontschuldigingen aan het Amerikaanse volk moet aanbieden. Zeker nu, met een Amerikaanse president die waarschijnlijk nog nooit in zijn leven ergens ‘sorry’ voor heeft gezegd.
Hillary
In de daaropvolgende twee afleveringen wordt een meer genuanceerd portret zichtbaar. In aflevering 2 leren we Hillary kennen als een jonge, zelfbewuste, zelfredzame vrouw, die het vanzelfsprekend vindt dat je als vrouw ook een succesvolle carrière nastreeft, zelfs al is je echtgenoot gouverneur van Arkansas of Amerikaanse presidentskandidaat. En dat je als getrouwde vrouw ook gewoon je eigen naam kunt houden, zonder dat je manlief daardoor automatisch in zijn eer wordt aangetast.
Maar iedere keer wanneer ze gewoon zichzelf was, werden zij en haar man genadeloos afgestraft. Verloor Bill Clinton in 1981 zijn gouverneurspositie omdat zijn vrouw zichzelf Rodham en niet Clinton noemde? Het zal zeker hebben meegespeeld, zeggen de kenners. Het gevolg: Hillary Rodham werd Hillary Rodham Clinton, ze verruilde haar dikke brillen voor contactlenzen en werd behoedzamer in haar opmerkingen. Met als gevolg dat ze door omstanders werd gezien als kil en gereserveerd. Net zoals ze op de middelbare school al merkte dat het niet uitmaakte hoeveel meisjes zich kandidaat stelden als voorzitter van de leerlingenraad (zolang er tussen de kandidaten een jongen zat, werd deze de voorzitter), ontdekte Hillary keer op keer op keer dat ze altijd met 0-1 achter stond. Ze is immers een vrouw.
Hillary
Een van de grote verrassingen in aflevering 3, zeker na de korte afhandeling van Gennifer Flowers, is de open manier waarop Hillary en Bill praten over Monica Lewinsky. Vooral Bill toont hierin meer zelfreflectie dan we ooit van hem hebben meegemaakt. Dat hij niet nadacht over de risico’s, dat het hem spijt hoe zijn ondoordachte keuzes niet alleen zijn familie, maar ook het verdere leven van Lewinsky hebben beïnvloed (Lewinsky zelf komt niet aan het woord). Ook Hillary laat haar dekking zakken en legt uit waarom het feit dat ze haar echtgenoot steunde tijdens het afzettingsproces (dit was geen ‘impeachable offense’, een legitieme reden om een president af te zetten) niet betekende dat ze zijn acties vergaf of zelfs vergoelijkte. Opvallend detail: bij zijn oude vrienden keek niemand op van het nieuws van zijn affaire, al hadden weinigen verwacht dat hij ‘zo dom’ zou zijn.
Weten we aan het einde van de vier delen precies wie Hillary is? Nee. Maar de documentaire licht wel een illuminerend tipje van de sluier op.
Hillary S01, vanaf 6 oktober 2020 bij Videoland, en momenteel tevens terug te kijken op NPO Plus.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief van de Lagarde!