Hannah Gadsby: Nanette: stof tot nadenken

Al voor het middelpunt van haar Netflix-special Nanette kondigt de Australische comédienne aan dat ze wellicht beter kan stoppen met komedie. Wat volgt is een deconstructie van al het voorgaande dat ze verteld heeft. Want, zo legt ze uit, komedie is misschien niet de meest ideale kunstvorm om haar verhaal mee te vertellen. Grappen bestaan nu eenmaal uit slechts twee delen: een set-up en een clou. Een verhaal heeft daarentegen een begin, een midden en een einde en Gadsby wil haar eigen verhaal nu eindelijk eens in zijn geheel vertellen. Ze heeft geen zin meer om haar ware gevoelens te camoufleren met makkelijke punchlines.

De meest pijnlijke deconstructie volgt helemaal op het einde, wanneer ze nog eens terugkomt op een anekdote die ze aan het begin vertelde en waar de hele zaal toen nog om kon lachten. De anekdote draaide om de confrontatie met een man bij een bushalte, die haar zag flirten met zijn vriendin en haar daarna - in de veronderstelling dat ze een man was - in elkaar wilde slaan. De spanning in de zaal is op dat moment voelbaar, maar Gadsby vertelt middels een paar one-liners hoe ze de situatie wist te ontmantelen. Totdat ze tijdens een vurig betoog helemaal aan het einde van haar show toegeeft dat de anekdote in het echt een veel gruwelijkere afloop kende.

Met dat soort persoonlijke, maar vaak ook deprimerende ontboezemingen - ze heeft er aan het einde nog een paar in petto - wil Gadsby definitief afrekekenen met haar eeuwige rol als zelfhatend slachtoffer. Tussendoor maakt ze grappen over haar 'coming out', haar jeugd in Tasmanië (waar homoseksualiteit tot 1997 strafbaar was) en misogynie in westerse kunst (door haar opleiding kunstgeschiedenis weet ze enorm veel van Picasso en Vincent van Gogh). Gelukkig heeft ze tevens genoeg zelfkennis, waardoor haar show uiteindelijk niet verzandt in een tirade tegen alles dat man en heteroseksueel is, en wordt haar visie op de wereld helemaal aan het einde op een bijna stekende manier voelbaar.

Sinds de wereldwijde release van haar Netflix-special is Gadsby 'the talk of the town' in de komedie-wereld. Toch zullen komedie-liefhebbers die bij het kijken van Nanette hopen op een uur lang dijenkletsend van het lachen voor de televisie zitten bedrogen uitkomen. Daar zit dan wellicht het euvel: de show heeft - vooral in die tweede helft - vaak meer weg van een emotionele 'spoken word' voorstelling, dan van een 'comedy special'. Gelukkig bieden beide gedeelten in ieder geval stof tot nadenken.