Grand Prix Zandvoort S01E01: boeiend maar (vooralsnog) kritiekloos

Foto credits: Videoland

Autocoureur Jan Lammers, die als presentator fungeert in de eerste aflevering van de vierdelige Videoland-serie over de geschiedenis van de Grand Prix op het circuit van Zandvoort, zet in zijn eerste monoloog de toon van het programma. In een korte introductie spreekt hij van een 'wonder' dat 'op de golf van het succes van Max Verstappen' de racebaan in de Hollandse duinen weer een internationale rol van betekenis is gaan spelen.

Voor kritiek lijkt vooralsnog weinig plaats in de – dat moet gezegd – tot nu toe boeiende reconstructie van de komst van de baan in Zandvoort. Met aangenaam veel beeldmateriaal wordt verteld hoe de ambitieuze burgemeester Van Alphen in de jaren dertig besloot dat hij zijn slaperige vissersdorpje naar Frans model in de vaart der volkeren wilde opstuwen met een casino (exploitant Abraham Tuschinski komt nog even langs) en een circuit. Hij liet zich zelfs niet uit het veld slaan door de Tweede Wereldoorlog: na een reeks bombardementen kreeg hij van de Duitsers toestemming om een weg aan te leggen voor hun parades, met de bedoeling deze plek na de oorlog om te bouwen tot circuit.

Waar de eerste helft van deze aflevering ook voor leken leuk en interessant is, passeert in de tweede helft een stortvloed aan namen, merken en iconen de revue die de niet-ingevoerde kijker te weinig zeggen en die nauwelijks worden toegelicht. Is deze documentaire bedoeld om leken (zoals ondergetekende) warm te maken voor de sport en de plek, of is het alleen maar een onderonsje voor de fans die alles geweldig vinden dat het stempel 'GP Zandvoort' draagt?

Vooralsnog lijkt het tweede het geval, want van kritiek op de komst van het circuit wordt nergens melding gemaakt. Vonden de inwoners het toen echt allemaal zo geweldig dat hun stille dorpje werd gepromoveerd tot een mondain race-oord? Was er helemaal geen protest? De enige kritiek die in de eerste aflevering klinkt, is op de Duitsers die na een geslaagde testrace in 1939 'een jaar later terugkwamen om een heel ander soort macht te demonstreren'.

De aftrap van de reeks stemt nieuwsgierig naar de rest van de serie, al knaagt wel de angst dat Grand Prix Zandvoort blijft hangen in een hagiografie. Maar wellicht is de vrees ongegrond en is er in de volgende delen wel degelijk ruimte voor de vraag of deze sport nog wel gepast is in deze tijd van klimaatproblemen en wat de impact van prins Bernhard op de omstreden besluitvorming rond de Grand Prix begin september precies is geweest.