Gooijer ziet: The Dresser

 

Acteren is lijden. Dat is goed te zien in het toneelstuk The Dresser , waarin Hannibal the Cannibal door Gandalf wordt geholpen om een moeizame voorstelling van Shakespeare’s King Lear te overleven. Niet letterlijk uiteraard: de twee Britse acteurs Ian McKellen (Gandalf) en Anthony Hopkins (Hannibal) zijn wereldberoemd geworden door die grote filmrollen maar keren in The Dresser terug naar hun wortels: het theater. En dat leverde gisteren en vandaag op HBO prachtig spektakel op.

McKellen speelt Norman, de oude en trouwe kleder en allround assistent van een eveneens oude acteur die geen voornaam heeft maar consequent met zijn adellijke titel wordt aangesproken: Sir. Anthony Hopkins speelt deze onmogelijke, ooit charismatische en geniale maar nu in gekte en verwarring wegzakkende steracteur, die in de Tweede Wereldoorlog tijdens Duitse bombardementen met een klein theatergezelschap een tournee maakt langs Britse plaatsjes. Maar Sir is op een avond ziek, of gek, of allebei. Hij vergeet welk stuk hij moet spelen, raaskalt en beledigt iedereen; je kunt het publiek deze man duidelijk niet aandoen. Iedereen vindt het gekkenwerk, behalve Sir zelf en zijn dresser Norman.

Eigenwijsheid en ego winnen het natuurlijk van redelijkheid en gelukkig maar; Sir worstelt zich door de voorstelling heen, geholpen door Norman, die het hele stuk uit zijn hoofd kent en vanuit de coulissen een soort schaduwvoorstelling speelt en tot het uiterste gaat om Sir op te stuwen tot de grote hoogten waartoe hij ooit in staat was.

The Dresser is kunst over kunst: het is een toneelstuk over toneel en over de bizarre eisen die het vak stelt aan de acteurs. Het is ook een stuk over beknotte en wanhopige liefde tegen beter weten in; iedereen houdt van Sir - hemzelf incluis - en moet daarvoor boeten. Behalve de kijker, want je verlangt na afloop naar meer theaterstukken op televisie.

The Dresser wordt de komende tijd nog verschillende keren uitgezonden door HBO en is ook beschikbaar via HBO on demand. Een eveneens steengoede versie uit 1983, met Albert Finney als Sir, is te huur via iTunes.