Gooijer ziet: Her op Netflix

 

Variaties op de Turing-test  zijn tegenwoordig talrijk in de popcultuur. Films als Ex_Machina en Her stellen zich – net als de serie Westworld – de vraag of er een punt is waarop geavanceerde robots of software die zijn geprogrammeerd om zo menselijk mogelijk te zijn en een vorm van zelfbewustzijn lijken te ontwikkelen, werkelijk menselijk worden. Is een perfecte kopie niet gewoon gelijkwaardig aan het origineel en moet je dan ook rekening houden met die gesimuleerde geesten en ze rechten toekennen? In fictie rijst daarnaast steevast de vraag of een mechanisch wezen dat even slim is als wij, maar sneller en accurater kan denken en fysiek sterker is, wel oneindig geduld kan opbrengen met de feilbare menselijke schepper.

In Her wordt een man (Joaquin Phoenix) die zijn geld verdient met het schrijven van belangrijke persoonlijke brieven voor anderen - iemand die zich dus voordoet als een ander mens - verliefd op een extreem geavanceerde versie van Apples Siri of Microsofts Cortana, die zich ook voordoet als een mens. De software heet OS 1, heeft de stem van Scarlett Johansson en is domweg een denkend besturingssysteem dat niet alleen je agenda en e-mail regelt, maar waarmee je ook gesprekken kan voeren. Regisseur Spike Jonze (Adaptation) vraagt ons dat feit gewoon te accepteren en dat lukt je als kijker prima. In de nabije toekomst loopt iedereen over straat met een oortje in en loopt te praten, niet altijd met andere mensen, maar vaak met een OS. 'I can't believe I am having this conversation with my computer,' verzucht Joaquin Phoenix tijdens een emotioneel persoonlijk gesprek, waarop OS 1 antwoordt: 'You're not, you're having it with me.' Dat vat de hele film in één zin samen. OS 1 vindt dat ze (het?) een individu is en verbindt daar conclusies aan. Her wordt nergens horror of reguliere sciencefiction, maar is een prachtige meditatie over wat het is om menselijk te zijn. Een van de bijzonderste films van de laatste jaren en de ideale weekendfilm.