Fatman: de kerstman is depri en vuurwapengevaarlijk

Niet bepaald een klassieke kerstfilm, dit. Wel een grotendeels geslaagde zwarte komedie met een kleine dosis maatschappijkritiek en een ruime dosis redelijk intelligente grappen, aanstekelijke flauwekul en een voor dit genre opmerkelijke hoeveelheid explosieven en automatische wapens; Fatman is beslist de meest triggerhappy kerstfilm sinds Die Hard.

In Fatman zien we wat er van de kerstman anno 2020 is geworden. Moderne kinderen zijn onuitstaanbaar verwende Instagrammende hufters die schijt hebben aan de traditionele kerstman. Hun cadeautjes laten ze aanvoeren door Amazon en in plaats van kerstliederen te scanderen, proberen ze tegenwoordig zijn arrenslee uit de lucht te schieten.

Santa woont nog steeds bij de Noordpool, geholpen door een leger van elfjes die de pakjes-logistiek doen, maar heeft ieder jaar minder cadeautjes rond te brengen. Zo weinig dat de Amerikaanse federale overheid, die hem blijkt te betalen voor zijn diensten, zijn jaarloon voor het eerst gehalveerd heeft. Santa draait verlies en probeert tevergeefs zijn overtollige capaciteit te verkopen aan bezorgdiensten à la DHL en FedEx, maar die knijpen hun eigen bezorgers zo succesvol uit dat Santa onmogelijk met ze kan concurreren op prijs. De ooit zo gezellige dikkerd is daardoor een brombeer geworden, die in een verlopen winterjas in de sneeuw kerstartikelen aan barrels staat te schieten op zijn landgoed, zuipend en tierend en hopeloos verbitterd. Alleen zijn lieve echtgenote houdt hem nog een beetje op de been; Santa blijkt getrouwd te zijn met een Britse zwarte vrouw, heerlijk onderkoeld gespeeld door Marianne Jean-Baptiste ( Jack Ryan , Broadchurch). Het is één van de vele nogal onverwachte keuzes van de relatief onervaren filmmakers, de broers Eshom en Ian Nelms.

De spil van het soms incoherente en rammelende maar altijd onderhoudende verhaal is een rijk twaalfjarig rotjoch genaamd Billy dat ontevreden is met zijn kerstcadeau van dit jaar: een stuk steenkool. Dat krijgen alleen de meest verschrikkelijke kinderen door de schoorsteen geduwd. Billy is een kopie van het erge jongetje uit Sjakie en de Chocoladefabriek maar dan erger, want hij heeft een vaste huurmoordenaar (Walton Goggins) in dienst die hij nu achter de kerstman aanstuurt. Na een heleboel omzwervingen - het blijkt erg lastig te achterhalen waar Santa en zijn logistieke operatie gevestigd zijn - maakt de huurmoordenaar, die zelf ook een loei van een kersttrauma heeft en Santa graag te grazen wil nemen, zich op voor de eindstrijd. Vergezeld door zijn dwerghamster.

Maar omdat Santa zijn overcapaciteit inmiddels heeft verhuurd aan het ministerie van Defensie, dat het maken van onderdelen van een nieuw gevechtsvliegtuig heeft geoutsourcet aan de elfjes, blijkt er een formidabele hoeveelheid zwaarbewapende militairen rond te drentelen in de buurt van Santa. Die zelf, zo ontdekken we in de climax, ook niet bepaald over zich heen laat lopen. Dit blijkt niet de eerste keer dat iemand hem wil omleggen en Santa heeft een onvermoede zwarte kant.

Is het allemaal onzin? Jazeker. Gaat het uiteindelijk helemaal nergens over? Yep. Maar Fatman doet je wel grijnzen en grinniken en Mel Gibson - ooit de oorspronkelijke Mad Max nota bene - doet het onverwacht goed als één van de meest onverwachte kerstmannen uit de filmgeschiedenis.