Ellen Degeneres: Relatable: pathetisch en hypocriet

Hoe blijf je als gevierde grappenmaker met een dikke portemonnee en een kast van een huis een persoon waarmee het publiek zich kan identificeren? Begeef je onder het volk. Beroemdheden als Jerry Seinfeld dompelen zich in New York onder in donkere komediekelders waar ze voor een bescheiden publiek hun nieuwe materiaal kunnen uitproberen. Met zo’n schijnvertoning – ik ben bereikbaar en benaderbaar, echt waar – kom je er enigszins mee weg; dat die mensen die met je opgroeiden niet vinden dat je nu naast je schoenen bent gaan lopen; dat jij je als ras-entertainer nog steeds kan verwonderen over het mondaine.

Ellen DeGeneres heeft met de titel van haar nieuwe stand-up special, haar eerste in vijftien jaar, dan ook wel wat uit te leggen. Is ze nog ‘relatable’? Begrijpt ze nog de sores en de mores van de plebejer? In haar openingsgrap haakt ze hier meteen op in, met de nodige zelfspot over de butlers die ze zou inhuren in haar landhuis. Dan vertelt ze hoe ze na een lange sessie in bad erachter kwam dat haar bediende de handdoek niet binnen handbereik had opgehangen. Ze moest van de badmat naar het doekenrekje schuiven om te voorkomen dat de vloer nat werd. Terwijl ze dit tafereel nadoet, komt ze tot een vakkundig geplaatste aha-erlebnis: ‘Is dit relatable?’

Het is een pathetische vraag. Ze had ook een uur komedie kunnen maken over hoe het is om beroemd te zijn. Maar DeGeneres wil graag je vriendin zijn. Dat is ook het doel van haar gelijknamige huisvrouwenentertainment-programma. En voor deze in Seattle gefilmde voorstelling heeft ze haar vaste kijkerspubliek – een blik in de zaal is voldoende – meegenomen. Het zijn de mensen die toch al naar haar op televisie kijken en die zodoende uit haar hand eten. Ook wanneer ze vertelt dat ‘niet alle beroemdheden exact hetzelfde leven’. Alsof niet-beroemde mensen zich daar voortdurend mee bezig houden.

Tussendoor toont DeGeneres dia’s en filmpjes. Van meerkatten die voorzichtig uit een holletje komen (als metafoor voor uit de kast komen in Hollywood); van haar vakantie in Afrika; van de geestige kattenfoto’s die ze met haar partner actrice Portia de Rossi ( Arrested Development ) uitwisselt. Is dit nu komedie? Komedie mag ook verdelen, provoceren, agiteren en ongemak oproepen. Hier is DeGeneres vooral lief en naïef, zoals op televisie. Als ze dan tegen het einde ook nog eens begint te dansen – haar handelsmerk, kijk maar eens op YouTube – en eindigt met een loze boodschap over ‘hoe we allemaal gelijk’ zijn, dan heeft het geheel iets weg van een tragedie.

Een tragedie over een vrouw die haar show beter ‘not relatable’ had kunnen noemen. Want faam brengt nu eenmaal met zich mee dat je in veel opzichten niet maar kan leven als tevoren. Daar kan je over zeuren (‘ik ben de be-kind-girl, ik kan niet zomaar in een file toeteren’), maar je kan het ook simpelweg erkennen. Dat zou een stuk minder hypocriet zijn.