Ear Hustle S01E01-E02: Indrukwekkend en ontroerend

In 1969 nam Johnny Cash een live-album op in de roemruchte San Quentin-gevangenis in Californië. Later volgden nog onder meer B.B. King en Metallica. In talloze films en televisieseries wordt eveneens verwezen naar de penitentiaire inrichting. Dat er nu een podcast wordt opgenomen vanuit het complex, waar as we speak nog talloze seriemoordenaars vastzitten, is een logische volgende stap. Gedetineerden Earlonne Woods (veroordeeld tot 31 jaar cel vanwege een poging tot overval) en Antwan Williams (veroordeeld tot 15 jaar cel vanwege een overval) werken samen met podcastplatform Radiotopia en Radiotopia-medewerker Nigel Poor.

Poor presenteert (als enige niet-veroordeelde) de podcast samen met Woods. De opnames vinden plaats in het medialab in San Quentin, waar overigens geen internet is. Dat is vast de reden dat de podcast maar eens per twee weken verschijnt en slechts 25 minuten duurt: monteren en feiten checken zonder internet is een bewerkelijk proces. Als een aflevering klaar is, moet deze ook nog eens worden nagetrokken door de persvoorlichter van dienst, die na elke aflevering zijn goedkeuring verleent alsof het zo’n typisch Amerikaans campagnefilmpje betreft: ‘Ik ben de persvoorlichter, en ik keur deze aflevering goed.’

Niettemin zijn de verhalen die in de afleveringen worden verteld indrukwekkend en ontroerend. De podcast heet niet voor niets Ear Hustle (straattaal voor afluisteren): je krijgt echt het idee dat je dicht op de huid zit van de geïnterviewden. Zoals in de eerste aflevering, getiteld Cellies. Een cellie is je celgenoot. Daarmee deel je een ruimte van ruwweg vier vierkante meter. Met een stapelbed, een toilet, een wasbak en twee kluisjes. Een gevangene merkt op: ‘Het is zo krap dat je niet langs elkaar kan lopen.’ In zo’n situatie wil je dus elke nacht opgesloten zitten met een psychopaat.

Oud-marinier Ron Self, een inheemse Amerikaan, vertelt hoe hij twintig jaar geleden terechtkwam in San Quentin. Hij zag een andere inheemse Amerikaan, en wilde hem de hand schudden. Daar kwam niets van terecht: doodsbedreigingen volgden. Maar als je in Amerika vast komt te zitten, dan plaatsen ze onverhoopt de ‘rassen’ bij elkaar in cellen; de rest laat zich raden. Zo maakt Ear Hustle invoelbaar hoe het is om opgesloten te worden met je grootste vijand. Hoewel Woods en Poor ook de lichtzinnigheid niet uit de weg gaan met hun humoristische kijk op de zaken. Zo is Woods jaloers op diegenen die een hele cel voor zichzelf hebben. Waarop Poor opmerkt: ‘Het is ook nooit goed hè!’

Daardoor vergeet je voor even de uitzichtloze situatie van de gedetineerden. En vraag je je natuurlijk ook af hoe ze ooit terechtkwamen in San Quentin. In de tweede aflevering vertelt Tommy Shakur hoe hij zich als puber aansloot bij een bende in South Central Los Angeles – ja, die plek waar de leden van NWA opgroeiden, en waar Boyz n the Hood werd gefilmd. Op 19-jarige leeftijd schiet Shakur een lid van een rivaliserende bende dood. Tijdens een wraakactie worden zijn moeder en broertje vermoord. Voordat Shakur revanche kan nemen, wordt hij gearresteerd, in september 1985. Zo lang zit hij dus al vast; ondergetekende was nog niet eens geboren.

Shakur heeft derhalve lang de tijd gehad om de fouten in zijn leven te verwerken. Je vraagt je welhaast af waarom hij zo lang vast moet zitten; waarom criminelen die allang geen criminelen meer zijn geen tweede kans krijgen. Dat is de onderliggende crux van Ear Hustle, en van andere podcasts als Serial. Het gecorrumpeerde wraakzuchtige Amerikaanse justitiële apparaat. Met, zoals Woods stipuleert: ‘2 miljoen gevangenen’. Met stuk voor stuk een persoonlijke geschiedenis. Laten hopen dat Ear Hustle de komende tijd daar de mooiste verhalen uit selecteert.