Dwaalspoor: weinig subtiel en te vrijblijvend

Foto credits: Melle van Essen

Al ruim 25 jaar is de Telefilm een jaarlijks terugkerend filmevenement dat al vele bijzondere producties heeft opgeleverd. Zo was Cloaca een Telefilm, maar ook Skin, Loverboy, De kuthoer, Het Schnitzelparadijs en Matterhorn zijn oorspronkelijk voor televisie gemaakte films. Goed aan het concept is dat het niet is voorbehouden aan ‘beginnende of jonge’ regisseurs, maar dat ook gevestigde namen zich kunnen inschrijven met een script. Dat doet de kwaliteit doorgaans goed, want een nieuwe Mijke de Jong (die dit jaar meedoet met Along the way) maakt altijd nieuwsgierig en ook bij Saskia Diesing kun je ervan op aan dat ze iets goeds aflevert – en dat bleek vorige week meteen met De Zitting , waarmee het spits van de reeks werd afgebeten.

Een van de vereisten van de Telefilm is dat er een maatschappelijke thema wordt behandeld. Dit jaar zijn ze ook gericht op ‘misdaad’: misschien omdat misdaad loont bij het kijkpubliek, wat mij betreft mag dat keurslijf worden losgelaten.

Dwaalspoor, de tweede Telefilm van het seizoen, is gemaakt door Boris Paval Cohen, die een flinke staat van dienst heeft en met Undercover (2015) al eens eerder een bijdrage leverde, ook met een misdaadonderwerp trouwens.

In Dwaalspoor volgen we gepensioneerd rechercheur Ron (Raymond Thiry) die zich – meer dan goed is – gaat bemoeien met de opsporing van zijn vermiste kleindochter. Het duurt even voordat we het ‘actuele’ haakje hebben gevonden. Aanvankelijk kun je nog denken dat het van doen heeft met onze verslaving cq afhankelijkheid aan/van de mobiele telefoon en hoe dat het gezinsleven infiltreert. In de eerste scènes, waarin moeder Kim (Anniek Pheifer) ’s avonds binnenkomt en alleen de oudste dochter thuis treft en blijkt dat de jongste van 15, Lisette, niet is thuisgekomen, gaat alles via apps en berichtjes – petje af trouwens hoelang Kim nog zo cool en collected blijft als het toch zorgelijk is dat Lisette ook niet op hockey is verschenen en zich eigenlijk al best lang niet heeft gemeld.

Maar (gebrek aan echte) gezinscommunicatie lijkt niet het hoofdthema te zijn van Dwaalspoor, dat komt pas halverwege naar voren, als zoektochten niets opleveren en de oudste dochter zich opeens herinnert dat er wel eens een ‘gluurder’ bij het veld staat.

Hierop stort grootvader Ron zich geheel op eigen houtje in het onderzoek, waarin hij de grenzen van het toelaatbare overschrijdt. Het ‘actueel maatschappelijke’ zit erin hoe een al dan niet vermeende pedofiel door een volksgericht wordt opgejaagd.

Nu lopen we toch op de zaken vooruit. Eerst even terug naar introductie van de personages.

We hadden het al even over moeder Kim, die beslist cool op de verdwijning reageert maar wat eigenlijk opvallender is, is hoe onaardig zij wordt geïntroduceerd: ze komt binnen, snauwt eerst voordat ze gedag zegt; er kan geen lachje of aardigheid af. Het kan natuurlijk, misschien heeft ze een rotdag op kantoor gehad of misschien is haar gedrag alvast een vooruitwijzing (spoileralert…) naar het feit dat haar man een minnares heeft. Ook manlief, Niek (Tim Haars) is niet bepaald een aardige kerel. Nou ja, nu heb je als man met een affaire al niet snel een streepje voor natuurlijk, maar bij hem heb je al meteen het idee dat zijn 15-jarige dochter niet echt zijn hoogste prioriteit heeft. Onvriendelijk personage nummer 2. En dan de hoofdpersoon zelf, grootvader Ron. Raymond Thiry wordt de laatste jaren steeds vaker gecast als bad guy (Undercover, Penoza, Doodstil ), maar krijgt hier de rol van jonge opa toebedeeld. Toch maakt hij, ondanks knuffelbare gekabelde witte coltrui, niet per se een empathische en vriendelijke indruk. Beetje een mopperkont ook, deze opa Ron. En dat maakt onvriendelijk personage nummer 3. Er is niets mis met ‘onsympathieke karakters’; er zijn vele films met dergelijke personages in de hoofd- en bijrollen, maar dan moet er wel ‘groei’ zijn, welke kant op dan ook. Hier groeien de personages nergens heen en dat is lastig identificeren.

In Dwaalspoor zit beslist spanning. Je blijft van begin tot eind kijken, want er worden steeds kleine dingen ontrafeld, maar dit is toch een beetje knullig gedaan, vooral wanneer de vermeende gluurder wordt geïntroduceerd: een auto met modder, regenlaarzen in de hoek, een shirt in de was met bloedsporen (‘Ik lijd aan chronische bloedneuzen’), een camera met telelens in de huiskamer tegenover het hockeyveld waar meisjes met ienieminirokjes trainen. Nee, Paval Conen gaat niet erg subtiel te werk.

Dat je toch blijft kijken, komt doordat er met die spanning gespeeld wordt. Het is als het laagje kruidenzout dat om Pringles zit, die chipssoort waar je als je er eenmaal aan begint, van blijft eten, tegen wil en dank.

Als het keurslijf van misdaad weg was gehaald, de film zich meer had gefocust op de familiedynamiek, waardoor het ‘dwaalspoor’ dat de titel suggereert dwingender zou zijn, dan was het wellicht een interessantere film geworden.

Wat er nu ligt, is te vrijblijvend en makkelijk.