De beste afleveringen van Last Week Tonight with John Oliver

Make Donald Drumpf again! (S3E3)
Geen enkele zichzelf respecterende latenight opinieshow ontkomt eraan: Donald Trump. Ook John Oliver en zijn trouwe schare aan researchers en schrijvers hebben er al menig topic aan gewijd. Zo gaat de allereerste aflevering van dit nieuwe seizoen over Trump vs The World (‘Buitenlandse zaken is een beetje zoals seks. Als je van tevoren luid verkondigt dat je altijd als eerste komt, is het moeilijk om partners te vinden.’). Maar de sterkste aflevering kwam begin 2016, toen Trump nog niet de genomineerde Republikeinse presidentskandidaat was – maar wel hard op weg was dat te worden. Oliver fileert behendig alle pluspunten die aanhangers zo geweldig vinden aan Trump en waarschuwt de kijker voor het gevaar Trump als een sterke merknaam te zien – een naam die niet eens zijn echte naam blijkt te zijn (zijn Duitse voorouders heetten Drumpf). Dus roept Oliver iedereen op: Maak Donald weer Drumpf!

Government Surveillance (S2E8)
John Oliver is één van de eersten om dit toe te geven: veel wetgeving is dodelijk saai, of veel te abstract. Je ogen worden glazig, je aandacht dwaalt af. Gevaarlijk, want sommige wetten, zoals in 2015 de verlenging van de Patriot Act, zijn wel degelijk iets om je druk over te maken. Oliver reist er zelfs voor af naar Moskou voor een interview met Edward Snowden, de voormalig CIA-medewerker die in 2013 geheime documenten naar de media lekte, om de verregaande surveillanceprogramma’s van de overheid aan de kaak te stellen. Klinkt nog steeds niet heel erg boeiend? Oliver vertaalt het naar iets dat mensen wel begrijpen: heeft de overheid toegang tot mijn dick pics? (je weet wel, die foto’s van genitaliën die bijna iedere dating app gebruiker weleens ongevraagd voorbij ziet komen). In het geval van de Patriot Act, is het antwoord in de meeste gevallen ‘ja’.

FIFA and the World Cup (S1E6)
Houden van FIFA, zo stelt Oliver in 2014, is zoals houden van worstjes. Het is beter niet te weten hoe ze in elkaar steken. Toch werpt Oliver, zelf een groot internationaal voetbal enthousiast, een onthutsende blik op de verregaande fraude en corruptie binnen de ‘lachwekkend groteske’ internationale voetbalorganisatie, gerund door president Sepp Blatter. Bewijsstuk A: de nominatie van Qatar voor de voetbalkampioenschappen van 2022, een ‘slavenstaat in de 21 ste eeuw’ waar het in de zomer wel vijftig graden kan worden. Maar, een jaar later was er goed nieuws. Veel leden van de organisatie waren opgepakt, behalve Blatter. En dus roept Oliver de sponsors op hun steun op te zeggen als Blatter niet vrijwillig opstapt. In ruil daarvoor belooft hij gratis reclame te maken voor hun slechtste producten, zelfs Bud Light Lime. Wanneer Blatter inderdaad een week later opstapt, houdt Oliver zich aan zijn woord.

Seksuele voorlichting (S2E24)
Mocht je denken dat de docenten van De Klimop in De Luizenmoeder problemen hebben wanneer het gaat om seksuele voorlichting; dat is niets vergeleken met het zooitje ongeregeld op Amerikaanse scholen. Slechts 22 van de vijftig staten stellen seksuele voorlichting verplicht, en daarvan zijn er slechts dertien die ook eisen dat de informatie medisch correct is. Een algemene standaard is er niet, met als gevolg dat de ene school wel gewoon vertelt over de bloementjes en de bijtjes, terwijl de ander onthouding predikt en een derde een seksueel actieve jonge vrouw vergelijkt met een afgetrapte schoen.

Abortus (S3E2)
Zo stuurloos als sommige staten lijken om te gaan met seksuele voorlichting, zo rigide zijn ze waar het gaat om abortusklinieken. En dat terwijl het overgrote deel van de Amerikaanse bevolking toch vindt dat op zijn minst in zeldzame gevallen abortus voor vrouwen mogelijk moet zijn. Sommige staten leggen zulke veeleisende, vergezochte restricties op – naar eigen zeggen omdat ze belang hechten aan de gezondheid en de veiligheid van de vrouw - dat bijna geen enkele kliniek eraan kan voldoen (zelfs de regels voor geboorteklinieken zijn soepeler). Met als gevolg dat een dertienjarig meisje uit Texas, zwanger geworden door een verkrachting, met vijfduizend dollar af had moeten reizen naar New Mexico, als ze een abortus had gewild. Maar gelukkig denken de beleidsmakers aan de ‘veiligheid en de gezondheid van de vrouw.’

Tobacco (S2E2)
Het aantal rokers in Amerika is de afgelopen tien jaar flink gedaald door strikte voorschriften en restricties, maar toch is de tabaksindustrie booming. Hoe dat komt? In diverse landen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika hebben de tabaksgiganten nog stevig de voet aan de grond. En wanneer die landen het wagen met nieuwe wetten gezondheid boven tabaksverkoop te plaatsen, slaat de tabaksindustrie terug met harde hand. Oliver leeft mee met de ‘arme’ tabaksindustrie, en komt ze tegemoet met een nieuwe mascotte (aangezien minstens vier acteurs die ooit de beroemde Marlboro Man speelden aan roken gerelateerde ziektes zijn doodgegaan): Jeff, de zieke long.

Mandatory minimums (S2E22)
Sinds 1980 is het aantal gevangenen in Amerika verviervoudigd. Een op de honderd volwassenen zit in de gevangenis. Een belangrijke reden zijn ‘mandatory minimums’, verplichte minimale gevangenisstraffen voor drugsovertredingen. Ooit ingevoerd in de hoop dat het overtreders zou afschrikken, maar in werkelijkheid werd het een verwoester van relatief onschuldige levens. Zo kreeg een parttime wietdealer een minimale straf van 55 jaar, zonder kans op voorwaardelijke vrijlating. En dat is even lang als een vliegtuigkapende, kinderverkrachtende terrorist zou krijgen, mocht er zo iemand bestaan.

Net Neutrality I (S1E5) & II (S4E11)
Veel drogere kost dan de discussie over netneutraliteit zal je waarschijnlijk niet snel vinden. Toch is dit het zeldzame onderwerp waar zowel John Oliver als de beruchte internettrollen het met elkaar over eens zouden moeten zijn. Netneutraliteit moet waarborgen dat internetproviders alle data en dataverkeer gelijk behandelen, of je nu via internet wil luisteren naar de laatste tirade van Alex Jones (die vorig jaar bij Last Week nog zijn eigen topic verdiende, S4E19) of op Youtube de beste segmenten van Last week Tonight wil inhalen. Dus roept Oliver alle internet-commentatoren met veel te veel vrije tijd tot twee keer toe op om hun ongenoegen kenbaar te maken op de website van de Federal Communications Commission, het overheidsorgaan dat de verantwoordelijkheid draagt voor alle regelgeving rond telecommunicatie. ‘Voor één keer in je leven, richt al je willekeurige woede op dit ene onderwerp!’

Miss America (S1E18)
Wat, een heel segment over Miss America? Jawel, en dan niet eens alleen over het bedenkelijke belang van deze archaïsche schoonheidswedstrijd, waar de kandidates naast een mooie lichamelijke ‘constructie’ en een ongerepte baarmoeder, ook kennis van zowel speciale badpaklijm als de wereldproblematiek moet hebben. 

Nee, de aandacht van de redactie werd in eerste instantie getrokken door het feit dat de Miss America Organisatie zichzelf heeft uitgeroepen tot ’s werelds grootste verschaffer van beurzen die alleen bestemd zijn voor vrouwen. Want hoe kwamen ze op het exorbitante bedrag van 45 miljoen euro? De redactie dook in de financiën en ontdekte al snel dat dat genoemde bedrag bij lange na niet werd gehaald (het werkelijke bedrag zat dichter bij een half miljoen). Het treurige nieuws: hun uitspraak klopt nog steeds. Zelfs al is dit maar een fractie van het geclaimde bedrag, dan nog zijn ze de grootste beurzenverstrekker exclusief voor vrouwen.    

Eervolle vermeldingen:
De aflevering waarin John Oliver zijn eigen kerk opzette, Our Lady of Perpetual Exemption, en daarbij allerlei onzinnige beloftes deed zolang je hem maar donaties – naar 1-800-THIS-IS-LEGAL - stuurde. Het item over de blije dansende verkeerszebra’s in Bolivia (omdat we in maart 2017 wel wat opbeurends konden gebruiken). De vorig jaar in het leven geroepen Katheter Cowboy (gespeeld door Thomas Kopache), om Trump wat hoognodige presidentiële kennis bij te brengen tijdens de reclames op zijn favoriete zender. De film over het leven van President Warren G. Harding (‘gespeeld’ door een wassenbeeld), met Anna Kendrick, James Cromwell en Laura ‘fucking’ Linney. En – natuurlijk – iedere keer wanneer Oliver enthousiast de aan hem persoonlijk gerichte beledigingen voorleest. Wat hij het ergste vindt aan de opmerking dat hij lijkt op een humorloze actiefiguur van de muppet Beaker? ‘Dat ik daar zelf niet opgekomen ben!’