De 94e Academy Awards: teleurstelling en een klap in het gezicht

Vannacht werd tijdens de 94 e uitreiking van de Academy Awards weer eens pijnlijk duidelijk dat de award show niet per se een uithangbord  is van goede smaak. Onder meer vanwege een onverwachte vuistslag (daar later meer over) en omdat middelmatige films in de prijzen vielen. Een verrassing was dat trouwens niet: zo hadden de wedkantoren al voorspeld dat Coda (te zien op Apple TV+)– een sentimentele remake van het Franse La famille Bélier  (2014), over een meisje met twee dove ouders dat een zangcarrière ambieert – de prijs voor beste film zou gaan winnen. Ook de trofeeën voor beste acteur en beste actrice lieten zich wel raden.

Jessica Chastain won de prijs voor beste actrice voor haar rol als Tammy Faye in The Eyes of Tammy Faye (te zien op Disney+). Een rol waarvoor ze zich transformeerde tot de televisie-evangelist die ooit een miljoenenpubliek bereikte met haar gezwets. Zulke transformaties – Chastain ziet er eigenlijk bespottelijk uit in de film, maar dat deerde de stemmers niet – doen het altijd goed bij de Academy. Will Smith mag zich beste acteur noemen voor zijn rol in King Richard (te zien op HBO Max), waarin hij de vader speelt van Serena en Venus Williams – dat is dan ook wat Smith de facto doet: die vader en zijn maniertjes en zijn loopje naspelen.

In beide categorieën hadden andere genomineerden verdiend te winnen: Kristen Stewart ís de vreemde eend in de bijt die prinses Diana was toen ze met prins Charles was getrouwd in Spencer (te zien op Amazon Prime Video), en had een award verdiend; Benedict Cumberbatch laat in The Power of the Dog (te zien op Netflix ) zien dat hij een getormenteerde man kan spelen die niettemin nog wel iets van goedmoedigheid in zich heeft. En ook voor de prijs voor beste film waren er legio betere gegadigden zoals Licorice Pizza of Drive My Car. Het laatstgenoemde Japanse meesterwerk over een theaterregisseur en zijn vriendschap met zijn chauffeuse won gelukkig wel de prijs voor beste buitenlandse film.

Voorafgaand aan de ceremonie waren er al wekenlang discussies in de media. De organisatie van de Oscars had namelijk aangekondigd de avond in te korten. Zodoende werden sommige categorieën – waaronder beste montage – ditmaal buiten de televisie-uitzending gehouden. Dat is natuurlijk een domme zet: nadat een film is gefilmd moet hij nog ‘in elkaar gezet’ worden, en dat doe je in de montageruimte, en dat is een zéér belangrijk metiér. Ook was er gezever over wie deze keer het prijzengala zou mogen presenteren. Er werd gekozen voor Amy Schumer , Wanda Sykes en Regina Hall.

Wat je dan krijgt is gezapige taferelen. Keurig ook, vooral. Maar de Oscars lenen zich klaarblijkelijk niet voor een provocateur als Ricky Gervais. Jimmy Kimmel, daarentegen, deed het daarentegen prima in 2017 en 2018 – erg grappig is hij niet, maar hij is wel een allemansvriend en dat weegt toch ook wel mee. Sowieso is dit gezever over wie de avond presenteert exemplarisch voor hoe de grote onderliggende discussie wordt genegeerd: streamingdiensten dragen bij aan het veranderende filmlandschap en nog belangrijker, superheldenfilms verdringen ‘reguliere’ drama’s. Wat gaat de Academy daaraan doen? Meer dan ooit lijkt alles om geld te draaien.

Maar vannacht draaide het ook om vetes: Chris Rock mag Will Smith en zijn vrouw Jada Pinkett niet zo goed en vice versa. Dat speelt al jaren. Toen Chris Rock vannacht, bij de uitreiking van de prijs voor beste documentaire – die naar het prachtige Summer of Soul ging, het geesteskindje van drummer Questlove over een muziekfestival in Harlem in 1970 – maakte hij een grap over Smiths vrouw. Ze heeft haar hoofd kaalgeschoren omdat ze lijdt aan alopecia – een haaraandoening waardoor je op bepaalde plekken kaal wordt – en Rock noemde haar ‘G.I. Jane 2’. Flauw, natuurlijk.

Wat hierop volgde was echter verbazingwekkend: Smith liep naar Rock toe en verkocht hem een klap in zijn gezicht. Even later nam de acteur de trofee voor beste acteur in ontvangst, zonder dat een haan naar zijn rare actie kraaide. Zo zullen de 94 e Oscars dan ook worden herinnerd. Als een avond waarop matige films in de prijzen vielen en vrijwel alles overschaduwd werd door de agressie van een acteur.

Beste film

Beste acteur

Will Smith voor King Richard

Beste actrice

Jessica Chastain voor The Eyes of Tammy Faye

Beste documentaire

Questlove voor Summer of Soul

Beste regie

Jane Campion voor The Power of the Dog