Crimes of the Future: body horror van de meester

Foto credits: The Searchers

David Cronenberg groeide in de jaren zeventig en tachtig uit tot de meester der body horror, met films als Shiver , Videodrome en The Fly. Hij schetste daarin vaak perverse verhoudingen tussen mens en technologie. Videobanden die in buiken verdwijnen, een genetische combinatie van een man en een vlieg, et cetera; memorabele films waarin mens en technologie vermengd raken en die Cronenbergs persoonlijke commentaar waren op maatschappelijke trends als consumentisme en massacommunicatie. In zijn latere carrière verdween de neiging om het menselijk lichaam als speeltuin te gebruiken en maakte hij een paar briljante thrillers, zoals A History of Violence.

Nu is hij op zijn 79e terug met een nieuw maatschappelijk commentaar: in Crimes of the Future schetst hij een maatschappij in de nabije toekomst waarin ‘chirurgie de nieuwe [vorm van] seks is’, zoals een van de karakters het uitdrukt. Inderdaad is het in die toekomst een hype om je lichaam chirurgisch te laten bewerken: kunstmatige littekens, je een hele hoop gekweekte oren laten aannaaien - letterlijk - en andere vormen van chirurgische mutilatie. Het ultieme exhibitionisme en vast een commentaar op onze obsessie met Instagram en beeldvorming.

We maken ook kennis met een man gespeeld door Viggo Mortensen, die tot dan toe onbekende organen groeit in zijn lichaam, met een performance-kunstenares gespeeld door Léa Seydoux die deze organen ‘oogst’ tijdens live vertoningen in galeries. En dan is er ook nog de jonge vrouw, de immer boeiende Kristen Stewart, die erachter komt dat ze opgewonden raakt van deze operaties, die zonder verdoving kunnen worden uitgevoerd omdat pijn en infecties niet meer bestaan. De mensheid is namelijk in hoog tempo aan het door-evolueren: mensen die leven van het eten van plastic en daartoe allemaal nieuwe organen vormen. Kortom: Darwin in een moordend tempo.

Bovenstaande klinkt allemaal vaag en dat is en blijft het ook; ook na een tweede viewing van de film kon ondergetekende er in elk geval nog steeds niet echt een touw aan vastknopen. Dat betekent niet dat de film saai is, want Cronenberg is een groot filmer, maar wel dat Crimes of the Future net zo’n kluwen van losse eindjes is als de nieuwe organen in de buiken van deze ongecontroleerd evolueerde mensen. Verder veel seksuele metaforen, want de combinatie erotiek en chirurgie wordt hier nog veel verder doorgevoerd dan in Cronenbergs film Dead Ringers : wees voorbereid op veel naakt, veel vleeswonden en veel op vagina’s gebaseerde afstandsbedieningen (!).

Het is een beetje een zooitje, deze film, en het verhaal is zo ondoorzichtig en obscuur dat het ergert. Maar sommige scènes zijn zo ontzettend pervers en zo ontzettend Cronenberg, dat we het de meester graag vergeven, het is verplicht voer voor zijn vele fans. En we hebben nog iets om naar uit te kijken: Cronenberg is op dit moment een nieuwe film aan het voorbereiden waarin hij een weduwnaar een technologische link laat leggen met de lijkwades van dode mensen. Of zoiets. Alleen Cronenberg verzint dat soort dingen.