Comedians of the World: Nederlandse glorie

Op nieuwjaarsdag presenteert Netflix maar liefst 47 stand-up specials uit dertien regio’s. Met bekende Amerikaanse namen als Neal Brennan , Chris D’Elia en Nicole Byer , en eveneens drie Nederlandse bekenden: Martijn Koning, Rayen Panday en Soundos El Ahmadi. De vraag rijst of de Nederlandse humoristen voor hetzelfde honorarium optreden als hun Amerikaanse vakgenoten, en hoeveel Netflix-fans uit Engelstalige gebieden zullen gaan kijken naar komieken uit Frankrijk of Brazilië. Hoe dan ook krijgen de deelnemers allemaal een half uur de tijd om hun talent te etaleren. Wij keken naar de Nederlandse vertegenwoordigers.

Rayen Panday: 3 sterren

Het is een herkenbaar tafereel: pakketjes van Post NL die buiten de indicatietijd worden bezorgd. Komiek Panday beklaagt zich erover: 'Dan zit je te schijten als de bel gaat’. Of dat je porno zit te kijken en de deur moet opendoen met een stijve, want pakketbezorgers komen op onverwachte tijden. Tijdens zulke grappen schuurt Panday tegen het vulgaire; terwijl zijn onderwerp – pakketbezorging – an sich al grappig genoeg is. Met z'n grap over de scheve machtsverhouding met z'n buurman – die alle pakjes ontvangt bij afwezigheid van buren en dus bepaalt of je je pakje krijgt – doet Panday denken aan Jerry Seinfeld in goede vorm.

Met zijn observatie over de douane betreedt Panday platgetreden gebied. Het is té Amerikaans om daarover te zeuren. Dan volgt een gebbetje over hoe webcare-afdelingen van grote bedrijven op sociale media nogal nietszeggend reageren als je een negatieve ervaring wil delen. ‘Ik zou dat werk niet kunnen doen.’ Maar wie wel? Dat is nogal een open deur. Probeer als komiek het neerwaarts trappen zoveel mogelijk te vermijden. Hoewel Pandays interactie met een winkelmedewerker stiekem toch wel geestig is: 'Bent u een Androidman of een Appleman? ‘Nee ik ben een billenman.’

Over veertig jaar vormen Marokkaanse Nederlanders misschien wel de meerderheid, zo proclameert El Ahmadi. Ze lacht smalend naar het publiek. Het is een provocatieve maar effectieve grap, die wel past bij haar rebelse onbevangenheid. Met haar opmerking dat uiterlijk en spullen belangrijk zijn, probeert ze opnieuw het bloed onder de nagels van haar publiek vandaan te halen, op geestige wijze natuurlijk. Haar feministische inborst steekt ze ook niet onder stoelen of banken: mannen kunnen huilen als een kleine bitch.

El Ahmadi schuurt net als Panday tegen het vulgaire, met uitspraken als ‘vreten in je bek stouwen’. Het is onnodig, zo is haar grap over een denkbeeldige nieuwe wijze van kinderen krijgen - een kind downloaden met een usb-stick in je anus – een stuk treffender. Dat ze een door griep gevatte man ‘een oude man met hiv’ noemt is bijzonder smakeloos. Gelukkig maakt ze dit goed met goed gelukte grappen over de kansen voor Marokkaanse Nederlanders op de arbeidsmarkt, afvallen, haarextensions en ouder worden.

Martijn Koning: 4 sterren

Hoe maak je een cumshot? Het is een nogal onschuldige vraag die de moeder van komiek Martijn Koning stelt. Ze weet natuurlijk niet wat een cumshot is, en doelt op een screenshot. Met zo’n heerlijke grap – een toonbeeld van ongemak – begint de absurdist die Koning is aan zijn voorstelling. Veel van zijn werk draait om aandoenlijke kleine gestes, zoals als dertiger van je armen een kommetje maken als je onder de douche staat. Ook schroomt Koning niet zichzelf te ridiculiseren, met een keur aan grappen over z’n kaalheid: ‘Als dit nog groter wordt, dan is dit mijn nieuwe gezicht.’

Konings anekdote over chique golfers doet bij vlagen denken aan George Carlin , de eufemismekoning, wanneer de komiek fulmineert over ‘het kleinste kamertje’. Omdat rijke mensen niet willen spreken over de wc, of het toilet. Na een geestige slapsticktrip door Amsterdam – Koning vertelt over zijn paddo-ervaring – volgt op het einde een wintersportbeleving die minder beklijft. De piste-perikelen van Koning staan misschien ietsjes te ver van zijn publiek af; wintersport is nog steeds goeddeels een hobby voor de welgestelden. Maar ondanks deze misstap misstaat Koning geenszins in deze line-up.