Column: Kijkcijfergebral en superhelden

Marvel-serie The Falcon and the Winter Soldier is een groot succes, aldus Disney+. Het is de ‘meest bekeken serie’ bij de streamingdienst, staat in een persbericht dat deze week verscheen. Mooi nieuws dus. Maar hoeveel mensen hebben er precies naar gekeken? Miljoenen? Miljarden? Geen idee. Die informatie houdt Disney+ voor zichzelf. Dus kreeg de multinational direct de nodige kritiek. Want waarom zouden we dit euforische nieuws lukraak geloven? De scepticus in mij denkt meteen: Disney+ wil graag The Falcon and the Winter Soldier nog eens stevig in de markt zetten. Sowieso koketteren streamingdiensten de laatste jaren opzichtig met kijkcijfers.

Ook Netflix maakt zich hieraan schuldig, door te strooien met niet controleerbare – maar wél triomfantelijke – statistieken. Het komt allemaal maar weinig oprecht over, kijkcijfergebral is onderdeel geworden van het spel; de strijd om de abonnee. Er is bovendien vooralsnog geen onafhankelijke partij die de cijfers van videoplatforms kan staven. We tasten in het duister. Hoewel buiten kijf staat dat superhelden ontzaglijk populair zijn en blijven. Dat er een colonne aan stripboekfans klaarzat om de eerste aflevering van The Falcon and the Winter Soldier te bewonderen is evident. Marvel is, om komiek Marc Maron te parafraseren, verworden tot een religie.

In die zin is het regisseren van een superheldenfilm tegenwoordig de heilige graal voor filmmakers. Film- en televisiemaker Emerald Fennell (tevens te zien als Camilla Parker Bowles in The Crown ) baarde in 2019 opzien met haar scenariowerk voor het tweede seizoen van Killing Eve en vorig jaar met haar intrigerende speelfilmdebuut Promising Young Woman (die moet in Nederland nog worden vertoond, ga die film straks zien, als het weer mag). Promising Young Woman is genomineerd voor maar liefst vijf Oscars, en als beloning mag Fennell een film over superheld Zatanna (uit de stal van DC, denk aan Justice League) maken.

Dat heeft iets treurigs. Ik heb niet per se iets tegen superhelden, of verbeeldingen van de gefictionaliseerde levens van superhelden, maar ik denk dat er in veel gevallen veel leukere onderwerpen zijn om te verfilmen. En superheldenfilms zijn veelal dertien-in-een-dozijn, leunen op dezelfde uitgekauwde formule (superheld ontdekt kracht, verliest kracht en herwint kracht in derde akte om bad guy te verslaan). Je zou hopen dat Fennell haar droomproject zou mogen verwezenlijken. Een biopic over Beatle George Harrison, of een avantgardistische thriller over driehoeksverhoudingen, of een romcom in Parijs. Ik noem maar wat. Daar had ik naar uitgekeken.

Helaas is het een gegeven feit dat de bovengenoemde hypothetische films geen groot publiek trekken. Althans, in vergelijking tot de magnetische kracht van superhelden. Superhelden zijn het summum van onze tijd. Dat hebben we gezamenlijk bepaald. Want in de bioscoop worden de kijkcijfers nog wél gemeten. En voor Marvel- en DC-films zijn die ongekend goed. Dat constateren ook filmstudio’s, die vervolgens meer van hetzelfde gaan maken; op safe spelen. Dus zitten we nog wel een tijdje aan de superhelden vast. Hoewel het fijn zou zijn als de kijkcijfers van streamingdiensten in de nabije toekomst geverifieerd kunnen worden door een onafhankelijke partij. Alleen al opdat we kunnen zien of superhelden op het kleine scherm (de televisie) net zo tot de verbeelding spreken als op het witte doek.