Column: Content is eigenlijk een verschrikkelijk woord

En toen was Disney+ op 23 februari - met de introductie van Star , en een leger aan oude(re) titels zoals Die Hard (1988) - niet meer uitsluitend een streamingdienst voor de hele familie. Ik ondervond dit aan den lijve: ik moest ineens in mijn profiel aanvinken of ik ook de content voor volwassenen tussen het aanbod wil zien. Dat is maar goed ook: het lijkt me niet verstandig dat mijn oudste dochter (3), die intussen weet hoe de afstandsbediening werkt, per ongeluk Alien (1979) voorgeschoteld krijgt. Ik kan me nog herinneren dat ik als 10-jarige snotneus Black Sabbath (1963) zag van de Italiaanse horrormaestro Mario Bava. Wekenlang spookte de heks uit het derde verhaal door mijn hoofd.

In het profiel van m’n dochter zit vooralsnog dus alleen de Disney-content. Laten we het even over dat woord hebben: content. Filmmaker Martin Scorsese schreef afgelopen week een lofzang op de Italiaanse cineast Federico Fellini (1920-1993). Wat vooral opvalt is de wijze waarop hij in het stuk ageert tegen de gebruikers van het woord ‘content’: al het bewegende beeld valt onder meer onder deze noemer; een speelfilm valt dus onder hetzelfde paraplubegrip als een blunder uit een voetbalwedstrijd op YouTube. Het woord ‘content’ draagt in die zin bij als een inflatie van cultuur, van cinema. En dat is, laten we wel wezen, niet best voor cinema.

En Scorsese heeft gelijk. Hij benadrukt ook nog eens dat dit geenszins een elitaire of snobistische visie is. De liefde voor cinema is niet afhankelijk van je sociale klasse. Scorsese’s essay verscheen in een week waarin een journalist van The New York Times op Twitter opbiechtte dat hij alleen films ziet die zijn gemaakt na 1975. Filmmaker Lexi Alexander, bekend van Punisher: War Zone (2008), voegde hieraan toe dat ze een aversie heeft tegen zwart-witfilms, en dat oude(re) films sowieso overgewaardeerd zijn. Hiervan gingen mijn nekharen overeind staan. Een onvervalste Twitter-discussie was geboren. Voor cinefielen, zoals meneer Scorsese en ik, is het zien van klassiekers een onvervalst voorrecht.

Niettemin zijn streamingdiensten debet aan deze trend: ze vertonen weinig klassiekers. Ik schreef hier al vaker over. Het credo lijkt vaak: nieuwer = beter. Het is dan ook geen verrassing dat Scorsese in zijn essay juist MUBI en Criterion noemt: videoplatforms waarbij doorwrochte cinema – jong en oud; kleur en zwart-wit – centraal staat. Zijn essay is in dat opzicht ook een toonbeeld van hoe streamingdiensten de kijkers kunnen sturen, kunst kunnen aanbieden. (En hoe spijtig is het dat Criterion nog steeds niet beschikbaar is in Nederland!)

Een schrale troost is dat Disney+ met de lancering van Star nu ook een flink aantal film- en televisieklassiekers aanbiedt: van The Planet of the Apes (1968) tot The X-Files (1993-2002); van Cleopatra (1963) tot Buffy the Vampire Slayer (1997-2003). Met de presentatie ging een hele, en best indrukwekkende lijst, gepaard. Laten we hopen dat dit een stap in de goede richting is, nu streamingdiensten eindelijk lijken in te zien dat er ook voor 1975, en zelfs in zwart-wit, pareltjes zijn te vinden, waar meer dan drie man en een paardenkop hun televisie op af willen stemmen.