Chernobyl 1986: gemakzuchtige geschiedvervalsing

Filmmaker en acteur Danila Kozlovsky (bekend als Oleg uit Vikings) heeft aan durf geen gebrek. Twee jaar nadat de Amerikaanse kabelzender HBO grote successen boekt met Chernobyl, een televisieverbeelding van de ramp bij Tsjernobyl, waagt de Rus zich in zijn nieuwste speelfilm aan dezelfde materie. Dat lijkt onbegonnen werk: critici roemden het gelauwerde Chernobyl vanwege het realisme, de gedetailleerde mise-en-scène en het uitstekende acteerwerk. Probeer dat maar eens te overtreffen. Maar Kovlozvksy probeert het evenwel over een andere boeg te gooien, door met Chernobyl 1986 een heldenepos te presenteren over een dappere brandweerman (gespeeld door Kovslovsky zelf).

Brandweercommandant Alexey Karpushin (Kozlovsky) staat op het punt om Pripjat – de Ukraïnse stad gelegen vlakbij de kernreactor van Tsjernobyl – te verlaten om elders een nieuwe start te maken. Eigenlijk wil hij terug naar zijn vrouw (Oksana Akinshina) en zoon, maar zijn liefde wordt niet beantwoord. Maar als de ramp bij Tsjernobyl plaatsheeft wordt zijn vertrek uitgesteld. Snel voegt hij zich bij zijn kameraden om te gaan blussen, en om later in duikpak zijn leven in de waagschaal te stellen zodat er niet nog een grote explosie ontstaat die Moskou en grote delen van Europa zou kunnen verwoesten.

Dat Karpushins zoon posters van Jackie Chan, Sylvester Stallone en Arnold Schwarzenegger op zijn kamer heeft hangen spreekt in deze context boekdelen: het politieke gekonkel in de Sovjet-Unie speelt in Chernobyl 1986 nauwelijks een rol. Kozlovsky speelt een vierkante actieheld die zichzelf opoffert voor volk en vaderland. Dat de film min of meer eindigt in majeur hoort daarbij, en is – natuurlijk – ietwat lachwekkend. Zo moet een epos niettemin eindigen, en daar wringt de schoen. Omdat de Tsjernobylramp onomwonden een tragedie is – zoals de HBO-reeks dus ook benadrukt. Chernobyl 1986 voelt in dat opzicht vooral als gemakzuchtige geschiedvervalsing.