Alles over series, tv en film. Vanaf de redactie van de VARAgids.

Bioscoop Première: Taxi Driver

  •  
06-07-2017
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
De landelijke première van het digitaal gerestaureerde meesterwerk Taxi Driver uit 1976 mag je eigenlijk niet aan je voorbij laten gaan. Reis mee met de eenzame gestoorde taxichauffeur Travis Bickle door de stomende, neonverlichte straten van seventees New York City.
 
Altijd als Martin Scorsese's film Taxi Driver wordt genoemd, gaat het onvermijdelijk over die ene klassieke scène waarin Travis Bickle (Robert De Niro) in zijn appartement oefent met een revolver en een pistool ter voorbereiding op de kruistocht die hij zich heeft voorgenomen: het van de straat knallen van het 'menselijke vuil' dat hij tijdens zijn nachtelijke ritten in en om zijn taxi ziet scharrelen. Het zijn de junks, hoeren en straatrovers in het door misdaad, drugs, Watergate, Vietnam en uit de hand gelopen Flower Power verscheurde New York, dat indertijd een spannende maar harde en onveilige hel van een stad was. Die ene scène zegt inderdaad veel over de radicalisering van de eenzame en gevaarlijk gekke Travis:
Maar hoewel hij altijd wordt genoemd, is die scène niet representatief voor de hele film. Het is niet alleen geweld of de dreiging van geweld, het is vooral de diepe existentiële angst en eenzaamheid die Scorsese en De Niro oproepen die de film zo krachtig maakt en die Travis tot zijn latere gewelddaden brengen.
In Taxi Driver zien we hoe de 26-jarige Vietnam-veteraan Travis van een ietwat schuchtere en nogal conservatieve jongen, die wanhopig contact wil met andere mensen maar daar heel, heel erg slecht in is, ontspoort na een mislukt romantisch avontuur met het mooie upperclass meisje Betsy. In een eerdere scène in de film klungelt Travis telefonisch met Betsy (Cybill Shepherd) nadat hij haar op hun tweede date  - volkomen ter goeder trouw maar zeer misplaatst - naar een softpornofilm heeft meegenomen. Daar moest ze niets van hebben en nu moet ze ook niets meer van Travis hebben, die dat niet begrijpt en onmiddellijk van adoratie overstapt op haat en haar dat op haar werk (ze is campagnestrateeg voor een presidentskandidaat) komt vertellen. Deze scène is even veelzeggend als die van 'Are you talking to me? I am the only one here.'
Prachtig hoe de camera aan het eind van het telefoongesprek ineens wegrijdt, zowel om de leegte in de gang en de anonieme mensen in de verte te tonen als om het pijnlijke gedram van Travis maar niet aan te hoeven zien. In het begin van de film schrijft Travis in zijn dagboek: 'I don't believe that one should devote his life to morbid self-attention, I believe that one should become a person like other people.' En dat laatste lukt hem totaal niet, terwijl hij juist zwelgt in het eerste. Hij is in essentie inderdaad 'the only one here', terwijl hij opgesloten achter het plexiglazen ruitje van zijn yellow cab door de chaos van de stad rijdt. We zien bijna alle scènes gefilmd vanuit het perspectief van Travis - let op hoe zijn racistische blik subtiel steeds iets langer blijft hangen op mensen met een donkere huidskleur - en begeleid door zijn eigen gedachten in voice-over.
Als hij zijn neerslachtigheid, eenzaamheid, slapeloosheid en toenemende haat sublimeert in een moordaanslag op Betsy's presidentskandidaat en later een nieuw romantisch doel vindt in het beschermen van de minderjarige prostituee Iris (Jodie Foster), verandert Travis van een psychopathologische loser in een radicale en ultra-gewelddadige volksheld; één van de meeste cynische metamorfoses uit de Amerikaanse cinema. Travis is een tragische en diep onsympathieke anti-held, een veel complexere versie van andere urbane wrekers die we kennen uit bioscoopfilms uit de jaren zeventig, zoals de Dirty Harry films met Clint Eastwood en de Death Wish films met Charles Bronson. Een inspiratiebron voor het script van Paul Schrader was de mislukte aanslag in 1972 op presidentskandidaat George Wallace en de film Taxi Driver zelf was weer mede de inspiratie voor de mislukte aanslag op president Ronald Reagan in 1981 door een geobsedeerde fan van Jodie Foster.
Vooral op het grote bioscoopdoek werkt Taxi Driver onverminderd goed als een portret van een man die ten onder gaat aan zijn eigen neuroses en die van de stad. Hier geeft regisseur Scorsese een uitgebreide toelichting op zijn film en ziehier de trailer:
Taxi Driver draait in 4K-resolutie in het hele land. Ook Scorsese's Goodfellas (4K) en Raging Bull (2K) zijn vanaf 6 juli in al hun gerestaureerde glorie te zien. In het Amsterdamse EYE FIlmmuseum is een erg geslaagde expositie over het werk van Scorsese te zien.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief van de Lagarde!