Bioscooppremière: The Circle

De campus van het gelijknamige technologiebedrijf in The Circle, gebaseerd op het eveneens gelijknamige boek van Dave Eggers, doet sterk denken aan die rond het splinternieuwe hoofdkantoor van Apple. De productpresentaties door de CEO en zijn side-kick doen ook al denken aan die van Apple’s Tim Cook en Phil Schiller. Het nieuwste product dat The Circle lanceert, is de See Change. Een revolutionaire mini-cam ter grootte van een knikker die eeuwig online is en overal is te plaatsen als onderdeel van het internet of things. Mondiale surveillance via een leuk gadget, verkrijgbaar in vele modekleuren. Dictators en misdadigers zullen het nakijken hebben temidden van deze zalige openheid, beweert CEO Bailey. Wollt ihr die totale Transparenz? Jazeker, want knowing is good, but knowing everything is better:

De verwijzingen naar het relatief privacy-minnende Apple zijn ietwat onterecht want The Circle is een bedrijf dat veel meer doet denken aan een amalgaam van de datahongerige reuzen Facebook en Google. The Circle is de sluipend naderende toekomst waarvoor clubs als Bits of Freedom en de Electronic Frontier Foundation ons waarschuwen: een commerciële techno-moloch waaraan de halve mensheid met liefde alle denkbare persoonlijke informatie weggeeft in ruil voor handige diensten en het ideaal van totale sociale connectiviteit. George Orwell had het in 1984 maar half goed: Big Brother is watching you, maar blijkt in The Circle geen creatie van een repressieve overheid maar van een onverwachte en vrijwillige coalitie van burgers en bedrijfsleven.

In het begin van The Circle solliciteert Mae, gespeeld door Emma Watson (Harry Potter, Beauty and the Beast), enthousiast naar een baan bij customer support van het bedrijf. De toon is meteen gezet: ze wordt geacht om voortdurend haar social profile te updaten zodat alle andere werknemers haar gehele leven kunnen volgen. Kernwoorden: communication, community, performance, mashing, connected, allways on en vooral: participation. Mae moet meedoen. Dat betekent alles delen met haar co-workers, ook de medische problemen van haar zieke vader ( de laatste rol van acteur Bill Paxton ), want voor alle levensleed is in The Circle een supportgroup van werknemers in hetzelfde schuitje. Geen reden om iets voor jezelf te houden dus.

Als Mae in de ban raakt van CEO Bailey (Tom Hanks, in zijn tweede hoofdrol in een Dave Eggers verfilming na A Hologram for the King  van vorig jaar) laat ze haar aanvankelijke scepsis over totale openheid als een baksteen vallen en zet vol in op Baileys ideaal van sharing is caring. En dus biedt ze aan om als eerste ( of eigenlijk derde ) aardbewoner 24/7 online te gaan en het woord privé te schrappen. ‘I am going fully transparant’, laat ze de wereld weten. Het is een behoorlijk ongeloofwaardige ommezwaai in het verhaal die Watson, die uitstekend acteert, toch niet echt weet te verkopen. Op de achtergrond krijgt John Boyega, als de tot inkeer gekomen oprichter van The Circle, veel te weinig te doen van het script om een serieus tegenwicht te vormen tegen het halleluja-geroep van de bekeerling Mae. Alleen haar afhakende vriendin Bonnie, die de campus gedesillusioneerd verruilt voor hiking in haar Schotse vaderland, is een (erg sentimenteel) hobbeltje op Mae’s technologische hemelvaart. Totdat alles, zoals dat hoort, in het laatste bedrijf volledig misgaat als Mae wilde plannen ontvouwt om de hele democratie van de VS te stroomlijnen via haar bedrijf en haar directe omgeving haar slachtoffer wordt.

The Circle hint wel naar belangrijke onderwerpen als de eeuwig  populaire mythe van de maakbaarheid van leven en samenleving en naar de notie dat nooit jijzelf maar altijd iets of iemand anders bepaalt of je iets te verbergen hebt, maar doet daar vervolgens treurig weinig mee. Dit onderwerp verdient een betere film dan deze best onderhoudende maar nogal gelikte productie, die ironischerwijs mede is gefinancierd door een dochteronderneming van een staatsbedrijf van Abu Dhabi. Dat emiraat is onderdeel van de Verenigde Arabische Emiraten die volgens Human Rights Watch de online vrijheid van meningsuiting niet enorm hoog in het vaandel hebben staan.

De trailer: